Yakın zamanda 2025 Agri-Food Outlook (Tarım-Gıda Görünümü) raporunu yayınlayan Alltech, küresel yem üretim anketi verilerini ve trendlerini paylaştı. 14’üncü yıllık küresel yem anketinden elde edilen veriler, dünya yem üretiminin 2024 yılında %1,2 artarak 1,396 milyar tona ulaştığına işaret ediyor.
Hayvan besleme ve biyoteknoloji alanında küresel liderlerden biri olan Alltech, 14. yıllık küresel yem üretimi araştırmasının sonuçlarını içeren 2025 Agri-Food Outlook raporunu yayınladı. Rapor, küresel yem üretiminin durgun geçen 2023 yılının ardından 2024 yılında toparlandığını ve 1,380 milyar tondan (+%1,2) 1,396 milyar tona yükseldiğini gösteriyor. Analistlere göre, yüksek derecede patojenik kuş gribi (HPAI), iklim dalgalanmaları ve ekonomik belirsizlik gibi zorluklara rağmen elde edilen bu büyüme, uluslararası tarım endüstrisinin dayanıklılığının ve uyum yeteneğinin bir göstergesi.
Agri-Food Outlook’un temelini oluşturan yıllık anket, 2024 yılında 142 ülkedeki 28 bin 235 yem fabrikasından veri topladı. Alltech’in küresel satış ekibinin yem dernekleri ve resmi veri toplayan kuruluşlarla ortaklaşa gerçekleştirdikleri anket, karma yem üretimini ve fiyatlarını analiz ederek küresel yem üretiminin kapsamlı bir görünümünü sunuyor. Bu bilgiler, türler arasındaki temel eğilimleri, bölgesel zorlukları ve büyüme fırsatlarını vurgulayarak, hayvancılık sektörü için bir barometre görevi görüyor.
TÜRKİYE KARMA YEM ÜRETİMİNDE İLK 10 ARASINDA
Çin, ülkesel bazda dünya karma yem üretiminin en büyük aktörlerinden biri. 2023 yılında 321 milyon ton olan Çin’in karma yem üretimi, 2024 yılında yüzde 2,03 düşüşle 315 milyon tona geriledi. 2024 yılında dünyanın en büyük karma yem üreten ülkeleri listesinde Çin’i 270 milyon tonla ABD takip etti. Brezilya 87 milyon tonla üçüncü sırada yer alırken, onu 55 milyon tonla Hindistan, 41 milyon tonla Meksika, 38 milyon tonla Rusya, 36 milyon tonla İspanya, 26 milyon tonla Vietnam takip etti.
Alltech tarafından toplanan verilere göre, 2023 yılında 23 milyon 374 bin ton karma yem üretimi gerçekleştiren Türkiye, 2024 yılında üretimini yüzde 4,83 artırdı. Bu artış sonrası 25 milyon 502 bin ton karma yem üretim miktarına ulaşan Türkiye, ilk 10 yem üreticisi arasında 9. sıraya yerleşti. Listede Türkiye’yi 10. sırada 24 milyon tonla Japonya takip etti.
İlk 10 ülke birlikte dünyadaki yemin %65,6’sını üretti ve tüm küresel yem üretiminin %52’si sadece dört ülkede yoğunlaştı: Çin, ABD, Brezilya ve Hindistan.
TÜRLERE GÖRE ÖNEMLİ SONUÇLAR VE GELECEK GÖRÜNÜMÜ
Agri-Food Outlook raporu, türler bazında küresel karma yem üretimi hakkında şu detayları içeriyor:
• Kanatlı yemi üretiminde hem broyler (385,4 milyon ton; +1,8%) hem de yumurtacı (173 milyon ton; +1,4%) segmentinde üretim artış gösterdi.
– Broyler yemi, dünyadaki toplam yem tonajının %27,6’sını oluşturarak en büyük segment olmaya devam etti. “Bütçe dostu” bir protein seçeneği olarak broyler sektörü, kırmızı et fiyatlarındaki artışlardan faydalanıyor. Uygun fiyat Asya-Pasifik ve Latin Amerika’da talebi artırırken, Afrika’da artan gelirler büyümeyi destekledi. HPAI kanatlı üretimi için kalıcı bir sorun olsa da broyler etinin satın alınabilirliği ve ihracat fırsatları nedeniyle broyler yem hacimleri bu yıl ılımlı bir büyüme yolunda ilerlemeye devam edecek.
– Yumurta yemindeki %1,4’lük yavaş büyüme oranı, kuş gribi ve bazı bölgelerdeki arz fazlası nedeniyle yaşanan aksaklıklar da dahil olmak üzere, sektörün karşılaştığı zorlukları yansıtıyor. Hastalıkla ilgili zorluklar ve sürülerin azalması, Kuzey Amerika’nın yumurta yemi üretimde sert bir düşüşe neden oldu. Bununla birlikte, tüketicilerin daha ucuz bir protein seçeneği olarak yumurtayı tercih ettiği Asya-Pasifik’teki hacim artışları ve Latin Amerika ve Afrika’daki sağlıklı talep nedeniyle yumurtacı yemi üretimi, küresel ölçekte pozitif büyüme oranını koruyabildi. HPAI tehdidi çeşitli bölgelerde görülmeye devam ederken, aşıların geliştirilmesi ve iyileştirilmiş biyogüvenlik önlemleri, kayıpları azaltmaya ve küresel yumurtacı sektörünü yukarı yönlü bir yörüngede tutmaya yardımcı olabilir.
• Süt yemi tonajı, güçlü tüketici talebi, uygun süt fiyatları ve Asya-Pasifik, Avrupa, Afrika ve Latin Amerika’da büyüme gösteren daha yoğun çiftçilik uygulamalarına geçiş nedeniyle %3,2 artarak 165,5 milyon tona yükseldi. Kuzey Amerika’da süt yemi üretimi sabit kalırken, Okyanusya’nın bol meraya olan bağımlılığı yem tonajında hafif bir düşüşe neden oldu. Hastalık baskılarından değişken hava koşullarına kadar uzanan zorluklara rağmen, küresel süt hayvancılığı sektörü güçlü bir büyüme potansiyeli sergilemeye devam ediyor. Üretimin modernizasyonu ve yoğunlaştırılması ile daha yüksek süt veriminin daha fazla artışı teşvik etmesi bekleniyor; ancak Çin’deki düşük çiftlik kapısı fiyatları genel olarak küresel kazançları sınırlayabilir.
• Besi yemi tonajı 2023’te 131,6 milyon ton iken 2024’te 134,1 milyon tona yükselerek %1,8’lik bir küresel artış kaydetti. Kuzey Amerika, Latin Amerika, Afrika, Avrupa ve Okyanusya’nın tümü, dünyanın diğer yerlerindeki arz sıkıntısı nedeniyle artan sığır eti talebi sayesinde büyüme kaydetti. Buna ek olarak, Kuzey Amerika, Latin Amerika ve Avustralya’nın bazı bölgelerinde yetersiz olan kaba yemler, sığır üreticilerinin ticari yemlere daha fazla güvenmesine neden oldu. Asya-Pasifik ve Orta Doğu’da sığır yemi tonajında görülen düşüş, arz fazlası ve düşük fiyatlara bağlandı.
• Su ürünleri yetiştiriciliği sektörü için küresel yem üretimi 2024 yılında %1,1 oranında hafif bir düşüşle 52,9 milyon ton seviyesine geriledi ve ilk kez 2023 yılında ortaya çıkan düşüş eğilimi, 2024 yılında da devam etti. Ancak bu istatistik, Latin Amerika, Afrika ve Avrupa’daki kazanımlar da dahil olmak üzere önemli bölgesel farklılıkları bünyesinde barındırıyor. Ne var ki Asya-Pasifik ve Kuzey Amerika’daki hastalık sorunları, aşırı hava olayları, maliyet baskıları ve düşük piyasa fiyatları nedeniyle yaşanan önemli düşüşler, tüm sektörü olumsuz etkiledi. Geleceğe yönelik tahminler, su ürünleri yetiştiriciliğinin yavaş yavaş güçleneceği yönünde ancak bu toparlanma muhtemelen bölgeler arasında dengesiz kalacağı belirtiliyor. Asya-Pasifik’te, karides ve balık yetiştiriciliğindeki potansiyel toparlanma, istikrarlı fiyatlara ve biyogüvenlik iyileştirmelerine bağlı olacak. Latin Amerika ve Afrika yükseliş eğilimlerini sürdürebilir. Avrupa’da ise alternatif yem bileşenleri konusundaki ivmenin, yasal mevzuat ve tüketici talebinin sürdürülebilirliği giderek daha fazla vurgulamasıyla hız kazanması bekleniyor.
• Evcil hayvan yemi tonajının 2024 yılında %4,5 artışla 37,6 milyon ton olması, premiumlaştırma eğilimlerinin devam etmesi (fonksiyonel diyetler ve evcil hayvanların “insanlaştırılması” dahil), evcil hayvan sahipliğinin artması ve sektörün ürün tekliflerinde inovasyonun devam etmesi ile destekleniyor. Evcil hayvan maması üretimindeki artış biraz yavaşlamış gibi görünse de hala dünyanın en hızlı büyüyen sektörlerinden biri olmaya devam ediyor. Afrika, düşük bir başlangıçtan sonra da olsa en büyük yüzde artışını (%60) gördü ve Asya-Pasifik’in çift haneli kazançları, gelişmekte olan bölgelerde evcil hayvanların benimsenmesi ve premium diyetlerdeki artışın altını çiziyor.
• At yemi tonajı %2,3 artışla 9,6 milyon tona ulaştı. Bu büyüme, premiumlaşma eğilimleri ve at sahipleri arasında beslenme odaklı bakıma artan ilginin yanı sıra binicilik faaliyetlerine katılımın artması ve özel yemlerin bulunabilirliğinin yaygınlaşmasıyla sağlandı. Ancak ileriye dönük olarak sektör, azalan nüfus ve yüksek yem maliyetleri gibi zorluklarla karşı karşıya.
ÖNEMLİ BÖLGESEL SONUÇLAR
• Asya-Pasifik (533,1 milyon ton): Bölgede yem üretimi hafif bir düşüş gösterdi (%0,8) ancak Asya-Pasifik genel olarak en büyük yem üreticisi olmaya devam etti. Bu düşüş büyük ölçüde Çin’deki rüzgarların yanı sıra devam eden aşırı hava koşulları, arz fazlası ve büyümeyi engelleyen ucuz yem alternatiflerinden kaynaklandı.
• Kuzey Amerika (290,7 milyon ton): İkinci en büyük yem üreticisi bölge, besi, kanatlı ve domuz etinde mütevazı bir artış (%0,6) gördü ve bu artış HPAI’nin (yumurtacılarda ve hindilerde) ve durgun su ürünleri üretiminin etkileriyle dengelendi.
• Latin Amerika (198,4 milyon ton): Bu bölge, kanatlı, domuz ve sığır eti için güçlü talebin yanı sıra elverişli ihracat pazarları sayesinde güçlü artışlar yaşadı. Genel olarak, Latin Amerika’da yem üretimi %3,6 oranında arttı.
• Avrupa (267,8 milyon ton): Domuz, sığır ve su ürünleri yemindeki toparlanma Avrupa’nın toplam yem üretiminde %2,7’lik bir artışa yol açtı, ancak sürdürülebilirlik politikaları ve azalan sürüler gibi yapısal kısıtlamaların gelecekteki genişlemeyi sınırlandırması bekleniyor.
• Afrika ve Orta Doğu (95,5 milyon ton): Bu bölge 2024 yılında dünya çapında en güçlü yüzdelik büyümeye (%5,4) sahipti, ancak diğer bölgelere göre daha küçük bir temelden başlıyordu. Bu büyüme, kanatlı, ruminant ve evcil hayvan sektörlerinde genişleyen ticari yem kullanımını yansıtıyor. Orta Doğu’da kanatlı ve etlik sığır segmentindeki istikrarlı büyüme, su kıtlığı ve ithalat maliyetleri nedeniyle yavaşladı.
• Okyanusya (11 milyon ton): Sığır eti ve su ürünleri yetiştiriciliğinde düşük baz değerlerinden elde edilen kazanımlar, Okyanusya’nın toplam yem üretiminde %2,5’lik bir artışa yol açtı. Avustralya’da besi çiftliği uygulaması yüksek, ancak Yeni Zelanda’da sürülerdeki düşüş, daha fazla büyümeyi kısıtlıyor.
2025 Alltech Agri-Food Outlook’ta bildirilen karma yem üretim toplamları ve fiyatları, 2025 yılının ilk çeyreğinde, dünya çapındaki yem fabrikaları, endüstri ve hükümet kuruluşlarının yardımıyla toplanmıştır. Bu rakamlar tahmini olup, endüstri paydaşları için bilgilendirici bir kaynak olarak sunulmuştur.
