Yaşam için lif diyoruz çünkü lif sağlıklı yaşamın birçok alanında karşımıza çıkıyor. Broyler damızlık beslemesinde, çözünmeyen lif kaynağı, temel bir besin maddesidir. Bu lif kaynağının rasyonda düzenli kullanımı, hayvan performansının bir adım ileriye taşınmasında hayati öneme sahiptir.
Teknik Satış Müdürü
JRS Rettenmaier Türkiye
Almanya’da bazı gebe hayvan türlerinin yemlerinde kanunen en az %7 ham selüloz olması gerekirken Türkiye’de özellikle kanatlı rasyonlarında ham selüloz konsantresi kullanımının kritik öneminin fark edilmesinde, fırsatlar ve avantajlarla dolu çok yolumuz olduğunu söyleyebiliriz. JRS Rettenmaier Türkiye olarak bu farkındalığın oluşturulmasında ve uygulamaya geçmesinde sorumluluk alıyor, “Yaşam için lif” mesajıyla sahada çalışmalarımıza devam ediyoruz.
“Yaşam için lif” diyoruz çünkü lif sağlıklı yaşamın birçok alanında karşımıza çıkıyor. Kanatlı yetiştiriciliğinin tabiri caizse altın hattı olarak kabul edilen broyler damızlık beslemesinde, çözünmeyen lif kaynağı (lignoselüloz) temel bir besin maddesidir. Bu lif kaynağının rasyonda düzenli kullanımının performansın bir adım ileri taşınmasında hayati öneme sahip olduğu, saha ve üniversite çalışmalarıyla tekrar tekrar kanıtlanmıştır. Buradan yola çıkarak çözünmeyen selüloz kaynağı (lignoselüloz) kullanımının nasıl bir fark yaratacağını 5 madde ile özetlemek isteriz.
BROYLER DAMIZLIKLARDA TEMEL BİR BESİN OLAN BESİNSEL LİF (HAM SELÜLOZ) NEDİR?
Besinsel lif (ham selüloz), bitki hücrelerinin hayvanlardaki sindirimi kolaylaştıran enzimler tarafından sindirilmeyen kalıntıları olarak tanımlanır. Farklı lif kaynakları arasındaki ayırt edici ana özellik çözünürlüktür. Çözünmeyen lif kaynakları (lignoselüloz), çözünen liflerden farklı olarak nişasta, protein ve yağ sindirimini olumlu etkiler, besinlerden yararlanımı artırır. Besinleri bağlamaz, viskoziteyi artırmaz ve bağırsak duvarına yapışmaz; sindirilmiş içeriğin bağırsaktan hızlı geçişini sağlar. Böylelikle E.coli ve C. perfringes gibi zararlı bakterilerin bağırsakta kolonize olmasını minimize eder. Besinsel lif, rasyon maliyetini azaltan bir balast (dolgu) madde görevi görür.
ALTLIK KALİTESİNİ YÖNETEN BİR İŞLETME, TÜM PROBLEMLERİNİ YÖNETEBİLİR
Lifin doğasının altlık kalitesi üzerine olumlu etkisi olduğuna dair birçok kanıt vardır. Çözünmeyen selüloz konsantresinin ıslak altlık sorunları üzerindeki olumlu etkisinin, sindirim sisteminin ince bağırsak geçiş dönemini hızlandırması sayesinde gerçekleştiği tespit edilmiştir. Bu nedenle zararlı bakteriler bağırsağa kolonize olamaz ve genellikle lümene su salınmasına neden olan endotoksinler üretilmez.
Türkiye’de yaptığımız saha çalışmalarında, rasyonda çözünmeyen selüloz kaynağı olarak lignoselüloz kullanımının, bağırsak florasını iyileştirip dışkıdaki kuru madde miktarını artırarak kümesin farklı bölümlerinde nemi %3,9’dan %15’e kadar azalttığını bir kez daha tespit ettik. Bu iyileşme, daha sağlıklı ayak/pençe elde edilmesiyle sonuçlandı ve işletmenin aylık ve yıllık karlılık oranlarını olumlu etkiledi. Altlık nemini azalttığını kanıtladığımız lignoselüloz, bu sayede kümes yönetiminde şartların iyileştirilmesine da doğrudan etki etmiştir.
HAYVAN REFAHININ BÜYÜK SORUNU: AÇLIK STRESİ
Açlık stresi ve bununla birlikte bozulan hayvan refahı, broyler damızlıklarda kabul edilebilir bir üretim ve sağlık performansı açısından büyük bir problem olmaya devam ediyor. Çözünmeyen selüloz kullanımının, broyler damızlıklarda açlık stresinin önüne geçtiği bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Yapılan saha çalışmaları, damızlıklarda, özellikle yetiştirme döneminde dilüe enerji kullanımının pozitif etkisini doğrulamaktadır. Açlık stresinin önlenmesi, yem tüketim süresinin uzatılması ile ilişkilidir. Çözünmeyen ham selüloz konsantresi (lignoselüloz) ile rasyon dilüe edildiğinde, yem tüketim süresi yetiştirme döneminde 5-15 dakika, üretim döneminde ise 30-90 dakika artmaktadır. Kendinden 8 kat fazla su çekme kapasitesine sahip ham selüloz konsantresi, taşlıkta sıvı ile temas ettiğinde şişerek satiasyon (doygunluk) sağlar. Bu sayede daha az anormal davranışlar, daha az tüy çekme ve kanibalizm, daha az ıslak altlık sendromu görüldüğü, bilimsel çalışmalarla kanıtlanmıştır.
YÜKSEK BESİN SİNDİRİMİ/YARARLANIMI, DAHA YÜKSEK PERFORMANS SAĞLAR
Çözünmeyen lifler bağırsak sağlığını olumlu etkiler ve besin sindirimini düzenler. Taşlıkta suyla temas sonucu şişen çözünmeyen lifler, sindirilmiş içeriğin taşlıktan yavaş geçmesini, böylelikle enzimlerin ve asitlerin (başta hidroklorik asit olmak üzere) sindirilmiş içerikle daha fazla temas etmesini sağlar. Asit sekresyonunun artması taşlıkta daha düşük bir pH sağlar.
Taşlıkta geçiş süresinin uzaması, enzim substrat interaksiyonu için daha fazla zaman demektir. Hidroklorik asit ve proteinler arasında daha fazla interaksiyon meydana gelir. Protein sindiriminin böylelikle artması, doğrudan performans gelişimine olumlu olarak yansır. Yapılan bir çalışmada, yemde %0,8 oranında ham selüloz konsantresi kullanılarak aminoasit sindirilebilirliğinde %7’ye varan önemli bir gelişme sağlandığı tespit edilmiştir. Ham selüloz konsantresi, esansiyel amino asitlerin sindirilebilirliğini ortalama %5.8 oranında iyileştirmektedir.
Kullanım miktarına bağlı olarak, bağırsaktaki goblet hücrelerinin sayısında önemli bir artış gözlemlenmiştir. Goblet hücreleri, işlevi mukusun ana bileşeni olan jel oluşturan müsinleri salgılamak olan epitel hücreleridir. Mukus, goblet hücrelerinin bulunduğu mukozayı korur. İmmünolojide de rolleri vardır. Zararlı bakterilerin bozulmamış bir mukoza üzerinde kolaylıkla kolonize olamayacağı iyi bilinmektedir. Böylece çözünmeyen ham selüloz konsantresi kullanımına bağlı olarak artan goblet hücresi sayısı, bağırsak sağlığını da olumlu etki etkilemektedir. Bu nedenle çözünmeyen lif, 2 farklı etki modu ile; daha hızlı geçiş ve artan goblet hücresi sayısı yoluyla bakteriyel kolonizasyon açısından bağırsak sağlığını etkiler.
HOROZLARDA KİLO KONTROLÜ, İYİ BİR SÜRÜ ÜNİFORMİTESİ İÇİN OLMAZSA OLMAZDIR
35 – 40. haftadan sonra horozların kilo almamasının kritik önemde olduğu bir üretimde, çözünmeyen konsantre bir selüloz kaynağının (lignoselüloz) kullanımının; taşlıkta sağladığı doygunluk ile açlık stresini azalttığı, kilo yönetimi sağladığı, ayak lezyonlarını azalttığı, mortalite, fertilite ve çıkım oranları üzerine direkt olumlu etkiye sahip olduğu, çalışmalarla gösterilmiştir.
*Referanslar talep edildiği takdirde firma tarafından sağlanacaktır.
