Besinlerin ne zaman, hangi miktarda ne sağladığını bilmek, yumurtalarınız için en yüksek fiyatın getirmesine yardımcı olacaktır. Üretim maliyetlerini yönetmenin yanı sıra yüksek hacimli yumurta ürünleri için olası en iyi fiyatın alınması, karlılık için anahtar niteliğindedir. Yumurta kabuğu bütünlüğü, yumurta sarısı rengi ve tazelik, sofralık yumurta tüketicisi için çok önemlidir.
Küresel Yumurta Çözümleri Lideri
DSM
Yumurta üreten modern bir işletmede, kar-zarar hanesine dikkat edilmesi ve üretim maliyetinin incelenmesi kritik önem taşımaktadır; ancak en yüksek yatırım getirisi için anahtar unsur bazen unutulmaktadır: yumurta ürünü için olası en iyi fiyatın ele edilmesi. Pazarınız için önemli olan yumurta kalitesi özellikleri belirlenerek, üreticiye en büyük yatırım getirisini sağlayan en yüksek kaliteli yumurta ürünlerinin elde edilmesine yönelik çözümler uygulanabilmektedir. En yüksek kalitedeki satılabilir yumurta hacminin yüksek olması ve dolayısıyla fiyat anahtar unsurdur.
Yumurta oluşumu doğal, ancak kompleks bir prosestir. Bunun için doğru besinlerin uygun düzeyde ve zamanda sağlanması, güçlü bir üreme sistemi ve sağlıklı bir tavuk ve doğru bir ortam gereklidir. Yumurtanın her bir temel bileşeninin (kabuk, yumurta akı ve yumurta sarısı) yapısı iyi bir şekilde tanımlanmış olmasına karşın, yumurtalar şekil, büyüklük, kabuk rengi ve yumurta sarısı rengi açısından pek çok değişiklik gösterecektir. Bu farklılıklar tavukların ırkından, verilen besin tipinden, sürünün yaşından ya da tamamen bireysel değişikliklerden kaynaklanabilmektedir. Buna ek olarak yumurtlama gerçekleştiğinde, ortamla gaz değişimine ve nem kaybına bağlı olarak yumurta zaman içinde değişecektir.
Uygulamada ortaya çıkan kötü koku, kirli kabuklar, yumurta akı, şekli bozuk yumurtalar veya şeklin ve boyutun normal olmaması gibi bazı özellikler yumurtanın satış dışı kalmasına neden olmasına karşın, dikkatimizi tazelik, yumurta kabuğu dayanıklılığı (bütünlüğü) ve yumurta sarısı rengi gibi sofralık yumurta tüketicisi için belirgin olan en önemli özellikler üzerinde yoğunlaştıracağız.
YUMURTA KABUĞU
Yumurta kabuğu kalitesi, yumurtaların satış oranı için belirleyici faktördür. Tüketicinin hasarlı veya kırık yumurtaları kabul etmek istememesi nedeniyle, bu değişken oldukça önemlidir. Yumurtaların ambalajsız olarak satıldığı durumlarda, ambalajın sağladığı koruma mevcut değildir ve kabuk dayanıklılığı değeri maksimum düzeye çıkarmaktadır.
Yumurta kabuğu, yumurtanın içeriğini korumak üzer tasarlanmış bir yapıdır ve temel olarak kalsiyum karbonat ve proteinlerden oluşmaktadır. Pratik amaçlar doğrultusunda, bir yandan bakterileri dışarıda tutarak zarar vermesini önlerken, bir yandan da hava ve su akımına olanak tanıyan çok özel bir tasarıma sahip etkili bir fiziksel bariyer sağlamaktadır. Her yumurta, büyüklüğünden bağımsız olarak yaklaşık 2,2 g kalsiyum içermektedir ve dolayısıyla daha küçük bir yumurtanın kabuğu genellikle daha güçlüdür. Yumurta büyüklüğüyle tavuğun boyutu arasında doğrusal bir ilişki vardır, yani daha büyük tavuk daha büyük yumurta demektir. Yumurtanın şekli kabuğa doğal bir güç kazandırmaktadır ve yumurtanın folluktan düşmemesi için önemlidir (Stoddard ve ark., 2017). Ancak bireysel bir yumurta için spesifik kabuk dayanıklılığını kazandıran faktör, yumurtanın büyüklüğü ve kalsiyum kristallerinin yapısını içeren bir kombinasyondur.
Tavuğun yaşı yumurta kabuğunun yapısında ve kalsiyum karbonat kristallerinin (kalsit) güç sağlamak için birbirine bağlanma şeklinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu proses, 900’dan fazla protein aracılığıyla regüle edilmekte ve mükemmel bir yumurta kabuğuyla sonuçlanan dikkatle düzenlenmiş bir proseste ardışık olarak ilerlemektedir (Gautron ve ark., 2021). Genç bir tavukta kalsit kristalleri daha kısadır ve bu nedenle, yapıya sağlamlık kazandıran düzenli ve karmaşık bir yayılım sağlayacak şekilde kolayca birbiriyle iç içe geçebilmektedir. Yaşlı bir tavukta kristaller uzamakta ve dolayısıyla yayılım daha gevşek hale gelerek karmaşıklık düzeyi azalmakta ve bu da daha zayıf bir kabuğa yol açmaktadır (Gautron ve ark., 2021). Yaşlı tavuklar daha ağır olma ve dolayısıyla rölatif olarak daha büyük, ancak kabuklarının daha zayıf olması nedeniyle çatlakları daha fazla olan yumurtalar verme eğilimindedir. Bunun yanı sıra yaşlı tavuklarda kalsiyum emilimi anlamlı ölçüde azalmakta ve yumurta kabuğu üretimi için gereken minerali sağlamak üzere daha fazla kalsiyuma gereksinim duymaktadır.
Yumurta kabuğu kalitesi nasıl arttırılır
Kabuğun dayanıklılığı ve bütünlüğü için kritik önem taşıyan bileşen doğru kalsiyum ve fosfor metabolizması ve kullanımıdır. Yumurtacı tavuğa fitaz (HiPhorius) katkısı sağlanması, bir yandan besin yoluyla alınan kullanılabilir fosfor düzeylerinin artmasına yardımcı olurken, bir yandan da yem maliyetini düşürmektedir. Bunun yanı sıra özellikle yaşlı kanatlılarda kalsiyum emilimini maksimum düzeye çıkarmak için, sağlanan kalsiyum ve vitamin D kaynaklarına dikkat edilmesi önemlidir. Serumda dolaşımdaki vitamin D 25-OH D3 (HyD) düzeylerinin arttırılması, serum kalsiyum ve fosfor kullanımının artmasına yardımcı olmaktadır. Geleneksel Vitamin D’den farklı olarak, yem katkısı olarak verilen HyD, Vitamin D metabolizması sırasında karaciğeri atlayarak bir yandan karaciğerin desteklenmesine yardımcı olurken, bir yandan da dolaşımda daha fazla kullanılabilir metabolit 25-OH D3 olmasını sağlamakta ve bu da, daha güçlü iskeletler, daha sağlıklı ve daha üretken tavukları ifade etmektedir. Hem HiPhorius hem de HyD verilmesinin sinerjik etkisi optimal yumurta kabuğu kalitesine yol açmaktadır.
YUMURTA SARISI RENGİ
Altın rengi bir yumurta sarısı daima sağlıklı bir tavuktan elde edilir. Yumurta sarısının rengini belirleyen, ovumların depolanması sırasında overde mevcut olan karotenoidlerin miktarı ve türüdür. Yumurtalarda bulunan karotenoidler her zaman besin kökenlidir ve en yaygın kaynakları mısır ve türevleri (CGM ve DDGS), aynısefa ve kimyasal aynısefa ekstreleri, kırmızı biber ve senetik kantaksantin ve Apo-esterdir. Bu nedenle pigmentasyonu iyi olan bir yumurta elde etmek için yemde bulunan karotenoidlerin yeterli miktarlarda olması ve bunların etkili bir şekilde emilerek lenfatik sistem aracılığıyla karaciğere ve overe aktarılması gereklidir.
Yumurta sarıları, hem kanatlılar hem de insanlar için gerekli olduğu kabul edilen vitaminlerin neredeyse tümünü içermektedir. Tavuklara yem yoluyla verilen vitaminlerle bu tavukların yumurtalarında bulunan vitaminler arasında doğrudan bir korelasyon mevcuttur. Dolayısıyla vitamin açısından zengin yumurtalar elde etmek için tavukların vitamin gereksinimlerinin yem yoluyla karşılanması önemlidir. Yumurtacı tavuklara Optimal Vitamin Beslenmesi sağlanması yoluyla, yumurtalarda besin maddesi birikimi sağlanması tüketici sağlığı açısından yararlıdır.
Yumurta sarısı rengi nasıl düzeltilir
Carophyll, birikim oranı pazardaki diğer karotenoidlere kıyasla daha yüksek olan karotenoidlerle formüle edilmiştir. Yeme eklenen HyD ve Carophyll kombinasyonunun (MaxiChick), yumurta sarısı membranını güçlendirdiği ve depolanan antioksidanları arttırdığı kanıtlanmıştır. OVN, optimal vitamin beslenmesi sağlamakta ve yumurtalamadan önce yumurtlama sırasında ve yumurtlamadan sonra tavuk için kesin olarak gerekenleri temin etmektedir. Emilim durumunda sağlıklı bir bağırsak, yem yoluyla uygulanan karotenoidlere ve vitaminlere yapılan yatırımı korumanın anahtarıdır. Bunlar yalnızca yumurta üretimini değil yumurta kalitesini de etkilediğinden, yemdeki mikotoksin risk düzeyleri açısından dikkatli davranılması da aynı oranda önem taşımaktadır. Yeni ve kapsamlı mikotoksin detoksifikasyon teknolojileri içeren Mycofix, yemdeki mikotoksin riskinin etkili bir şekilde yönetilmesine yardımcı olmaktadır.
Yumurta sarılarınızın rengindeki düzelmeyi belirlemek amacıyla, hedefinize ulaşmak için yumurta sarılarınızdaki karotenoid düzeylerinin kesin ölçümünü sağlayan portatif bir araç olan DSM Dijital Yumurta Sarısı Renk Yelpazesini kullanabilirsiniz. DSM Dijital Yumurta Sarısı Renk Yelpazesi, akıllı telefonunuza bağlanarak verilerin elinizde toplanmasına ve avucunuzun içinde saklanmasına olanak sağlar.
TAZELİK
Bu konu tüketicilerin aklında en üst sırada yer almaktadır, ancak çok azı “taze yumurta” kriterlerini tanımlamıştır. Endüstride, yumurtanın tazeliği albumin kalınlığı ve yumurta sarısı yüksekliği ölçümlerine dayanarak belirlenmektedir (Marzec ve ark., 2019). Bunun nedenini, yumurtaların depolama süresi uzadıkça protein yapısının bozunmaya başlaması ve yumurta akı incelirken yumurta sarısı yüksekliğinin azalmasıdır. Yumurta akının katılık düzeyi, yumurta boyutunun ve yumurta akı kalınlık yüksekliğinin karşılaştırıldığı Haugh Birimleri cinsinden ölçülebilmektedir. Yumurta sarısı için dayanıklılık, kg/mm2 kırılma gücü olarak ölçülebilmekte veya yumurta sayısının yükseklik ve genişliğinin karşılaştırıldığı yumurta sarısı indeksi ölçülerek belirlenebilmektedir. Sarısı ne kadar yüksekse, yumurta da o kadar tazedir. Yumurta akı ürünlerinin yumurta sarısıyla kontaminasyonu endüstri için sürekli bir sorun olduğundan, yumurta sarısı membranının dayanıklılığı sıvı yumurta endüstrisi için çok önemlidir.
Diğer tazelik ölçütü, yumurta ile çevre arasında hava değişiminin gerçekleştiği hava boşluğunun boyutudur. Yumurta bayatladıkça sıvı kaybetmekte ve hava boşluğu büyümektedir.
Yumurtanın tazeliği nasıl arttırılır?
Soğutucu koşullarında hem Haugh birimi hem de yumurta sarısı direnci oda sıcaklığına kıyasla daha uzun bir süre korunabilmektedir. Yumurtaların soğutucu koşullarında saklanması, tazeliğin korunmasına yardımcı olan mikrobiyel üremenin azaltılması açısından da yararlıdır. Yumurtanın tazeliği ticari koşullarda çeşitli teknik yöntemlerle izlenebilmektedir. Evde, yumurtalarınızın tazeliğini basitçe suya daldırarak kontrol edebilirsiniz – taze bir yumurta hızla suya batarken bayatlamış yumurta batmadan yüzecektir.
VARILAN SONUÇ
Emilim durumunda plazma ve lenfe vitaminler, Ca, P ve karotenoidleri sağlayan sağlıklı bir bağırsak (enflamasyon durumunun aksine), daha uzun bir üretim döngüsü boyunca yüksek kaliteli yumurta üretilmesini sağlamak için gerekli olan uygun iskelet, over ve karaciğer fonksiyonlarını güvence altına almanın anahtarıdır. Ca ve P emilimi ve birikimi, karaciğerin metabolik yükünü azaltmanın yanı sıra emilimi ve yumurta kabuğunda ve medüller kemikte birikimi arttırmak için uygun fitaz (HiPhorius) ve Vitamin D3 metaboliti (HyD) katkısı sağlanarak korunmalıdır. Günümüz tüketicilerinin talep ettiği yumurta sarısı besin yoğunluğu ve rengini sağlamak için karotenoidlerin kalitesi de (Carophyll) önemlidir. Yumurta kalitesine ilişkin daha ayrıntılı bilgi için DSM Yumurta Kalitesi El Kitabı incelenebilir.
Fernando Cisneros Hakkında
Fernando Cisneros, DSM Animal Nutrition & Health’de Küresel Yumurta Çözümleri Lideridir. Hayvan besleme konusunda doktora (Illinois Üniversitesi) ve yüksek lisans derecesine (UNAM, Meksika) ve Veterinerlik alanında lisans derecesine (U. Metropolitana, Meksika) sahiptir. Bir araştırmacı (INIFAP) olan Cisneros, mevcut küresel rolünden önce Meksika ve Kanada’da teknik müdür olarak Roche Vitamins’de; hesap ve satış müdürü olarak DSM Kanada’da görev aldı. Cisneros, yumurta kalitesi, parlak gıda ve hayvancılığın sürdürülebilirliği konularına ilgi duyuyor.
