Düşük yem alımı ve sıcaklık stresi dönemlerinde süt ineklerinin enerji metabolizması nasıl desteklenir?

“Buzağılama döneminde ve özellikle sıcak yaz aylarında ineklerin ihtiyaçlarını nasıl karşılayabiliriz? İlk adım olarak kaliteli yem sağlanmalı ve hayvanlar yakından takip edilmelidir. Barınma koşullarının iyi olması da, mümkün olduğunca stressiz bir ortamın yaratılmasına yardımcı olur. Süt ineklerine hem besinsel hem de yapısal yem sağlamak için lezzetli ve yüksek kaliteli kaba yem sağlanması da bir diğer önemli noktadır. Ön mide fonksiyonlarını destekleyen ve/veya ek enerji sağlayan takviyeler rumen sitimülasyonu için faydalıdır.”

Dr. Tanja Krägeloh
Ruminant Ürün Müdürü-Diyetetik Tamamlayıcı Yemler
Biochem Zusatzstoffe Handels- und Produktionsgesellschaft mbH

Buzağılama döneminde inekler çok büyük fizyolojik zorluklarla karşı karşıya kalırlar. Bu dönemde laktasyon periyodu ve laktasyon başarısı da büyük ölçüde etkilenir. İnekler; enerji ihtiyaçları bakımından, yağ ve protein kullanımı ile bunların metabolizmasında, kalsiyum kullanımında ve hormonal düzeyde değişikliklere uğrarlar. Bu değişiklikler ideal bir şekilde yönetilmezse birçok sağlık sorunu ortaya çıkabilir.

Süt verimi ve enerji alımı, süt ineklerinin enerji dengesini büyük ölçüde etkiler. Enerji gereksinimleri enerji tüketimini aşarsa (ki bu genellikle buzağılama dönemlerindeki düşük yem alımlarından kaynaklanır), yağ rezervleri harekete geçirilir ve karaciğerde enerji üretimi için kullanılır. Ancak yüksek oranda vücut yağ mobilizasyonu söz konusu olduğunda, tüm yağ asitleri enerji metabolizmasında kullanılamaz. Bunun yerine, keton cisimleri üretilir; sonuç olarak da ketozis riski artar ve abomasum deplasmanı veya uterus iltihabı gibi diğer hastalıklar görülebilir1. Düşen süt performansı da ortaya çıkabilecek başka bir sonuçtur1!

Şekil 1: Yağ asitlerinin mobilizasyonu ve metabolizmaları. NEFA= esterleşmemiş yağ asitleri, VLDL= çok düşük yoğunluklu lipoprotein, BHBA= beta-hidroksibutirat.

YEM ALIMININ ÖNEMİ
Kuru madde alımı enerji dengesini, metabolik sağlığı ve laktasyon performansını olumlu yönde etkiler2. Ancak doğum sırasında ve çevresel sıcaklıkların arttığı dönemlerde yem alımı büyük ölçüde azalabilir. Düşük yem alımına sahip ineklerin ketozis gibi tipik fresh dönem hastalıkları geliştirme riski daha yüksektir. Bu sebeple hedef, yüksek kuru madde alımını sağlamak olmalıdır!

Şekil 2: İneklerde daha yüksek yem alımının faydaları

Buzağılama döneminde ve özellikle sıcak yaz aylarında ineklerin ihtiyaçlarını nasıl karşılayabiliriz? İlk adım olarak kaliteli yem sağlanmalı ve hayvanlar yakından takip edilmelidir. Barınma koşullarının iyi olması da, mümkün olduğunca stressiz bir ortamın yaratılmasına yardımcı olur. Süt ineklerine hem besinsel hem de yapısal yem sağlamak için lezzetli ve yüksek kaliteli kaba yem sağlanması da bir diğer önemli noktadır. Ön mide fonksiyonlarını destekleyen ve/veya ek enerji sağlayan takviyeler rumen sitimülasyonu için faydalıdır.

Energy-Top, inekleri buzağılama ve laktasyon dönemlerinde optimal bir şekilde desteklemek için bir araya getirilmiş enerji sağlayıcı maddeler, yem koruyucu etkiler ve karaciğer destekleyici maddelerin bir kombinasyonudur.

Energy-Top‘ta bulunan glukojenik öncü gliserin, yem alımını iyileştiren tatlı bir sıvıdır. Rumende, gliserinin bir kısmı uçucu yağ asitlerine fermente edilir3. Propiyonat enerji metabolizmasında kullanılır ve bütirat ruminal epitel tarafından enerji kaynağı olarak kullanılabilir. Gliserinin diğer kısmı emilir ve karaciğerde glikoza dönüştürüldüğü glukoneojenik yola girer4. Sonuç olarak, gliserin tatlı tadı nedeniyle sadece yem alımını artırmakla kalmaz, aynı zamanda enerji tedarikini de sağlar. Sıcaklık stresi altındaki süt ineklerinde glikoz üretimi için yeterli substrat ve bileşen sağlanması çok önemlidir.

Şekil 3: Deneme boyunca inek ve gün başına desteksiz (kontrol grubu) ya da 200 ml Energy-Top (deneme grubu) uygulanan süt ineklerinin laktasyonunun 30. ve 60. günlerindeki ortalama günlük süt verimi.

Energy-Top, toplam karma rasyonunun tazeliğini arttıran organik asitler içerir. Bozulma ajanları besin kaybına neden olabilir ve süt ineklerinin sağlığını ve performansını etkileyebilir. Besinlerin ısınması engellendiğinde bu riskler azaltılır. Özellikle sıcaklıkların arttığı dönemlerde yemin tazeliği çok önemlidir!

Ayrıca, Energy-Top‘ta betain bulunmaktadır. Betain, ruminal bakteriler tarafından azot kaynağı olarak kolaylıkla kullanılabilir. Betainin doğrudan emilen kısmı, karaciğerin metabolize olan vücut yağını atmasına destek olur ve bu sayede karaciğer fonksiyonunu da olumlu yönde etkiler.

Energy-Top’ın diğer bir faydası ise, özenle seçilmiş formülasyonu sayesinde süt ineklerinde performansı arttırmasıdır (Şekil 3’te, Energy-Top kullanılan bir deneme grubunun sonuçlarına bakınız).

Özetle Energy-Top, süt çiftliklerinde ketozis yönetimini iyileştirmek ve sıcaklık stresi dönemlerinde inekleri desteklemek amacıyla süt ineklerine enerji sağlar ve yem alımını artırır.

Kaynaklar:
1 LeBlanc, S. Monitoring metabolic health of dairy cattle in the transition period. Journal of reproduction and Development 56, S29-S35 (2010).
2 Engelhard, T. in 3. Dummerstorfer Seminar – Futter und Fütterung. (Dezember 2014).
3 Wang, C. et al. Effects of glycerol on rumen fermentation, urinary excretion of purine derivatives and feed digestibility in steers. Livestock Science 121, 15-20 (2009).
4 Goff, J. P. & Horst, R. L. Oral glycerol as a gluconeogenic precursor in the treatment of ketosis and fatty liver. Acta Veterinaria Scandinavica 44, 1-2 (2003).

Tanja Krägeloh Hakkında
Almanya Hanover Veterinerlik Üniversitesi’nden Veteriner Hekimliği alanında doktora derecesine sahip olan Dr. Tanja Krägeloh, mezun olduktan sonra birkaç yıl Kuzeybatı Almanya’da pratisyen veteriner olarak çalıştı. Krägeloh, 2020’den beri Biochem’deki Ruminantlar ve At Diyet Takviyesi portföylerinden sorumludur.