Günümüzde modern su ürünleri yemleri, belirli balık türleri için dengeli beslenme sağlamayı, sağlıklı büyümeyi ve verimli yem dönüşümünü teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Hem hacim hem de değer açısından önemli bir büyüme potansiyeline sahip olan küresel su ürünleri yemi pazarı, bazı kaynaklara göre yaklaşık 60-70 milyar dolarlık bir büyüklüğe sahiptir. Alltech Agri-Food Outlook 2023 raporuna göre, su ürünleri yemleri üretim miktarı açısından, 2022 yılında 1,266 milyar tona ulaşan küresel karma yem tonajının yaklaşık %4,2’sini oluşturuyor.
Derya YILDIZ
Su ürünleri yemi, suda yaşayan hayvanların beslenme gereksinimlerini karşılamak için ticari olarak üretilen bir gıda olarak tanımlanmaktadır. Bitkiler, deniz canlıları, tahıl ürünleri, karasal bazlı canlı yemler, bitkisel proteinler ve balık yağı gibi çeşitli ham maddeler ve katkı maddelerinden oluşur. Günümüzde modern su yemi formülasyonları, belirli balık türleri için dengeli beslenme sağlamayı, sağlıklı büyümeyi ve verimli yem dönüşümünü teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Bu yemler genellikle çiftlik balıklarının yaşam döngülerinin farklı aşamalarındaki beslenme gereksinimlerini karşılamak için özel olarak tasarlanmış proteinler, karbonhidratlar, yağlar, vitaminler ve minerallerin bir kombinasyonunu içerir ve böylece suda yaşayan hayvanların etkili büyümesini ve üremesini teşvik etmeye yardımcı olur.
Markets And Markets tarafından hazırlanan bir rapora göre, günümüzde küresel ölçekte su ürünleri yemlerine yönelik talebi artıran birkaç önemli faktör bulunmaktadır. Birincisi, dünya genelinde artan nüfusun deniz ürünlerine olan ihtiyacının artması ve kültür balıkçılığının bu talebi karşılamak için sürdürülebilir bir yol sunmasıdır. Yabani balık stoklarının tükenmesi nedeniyle balık ve karides yetiştiriciliği daha popüler hale gelmiştir. Su yemi, yetiştiriciliği yapılan sucul türlerin sağlıklı büyümesi ve gelişmesi, üretimlerinin artması ve yabani balıkların avlanmasına olan bağımlılığın azalması için çok önemlidir. Kültür balıkçılığı teknolojisindeki ve uygulamalarındaki ilerlemeler, kültür balıkçılığını daha etkili ve finansal olarak uygulanabilir hale getirdiğinden, su yemlerine olan talep artmaktadır.
KÜRESEL SU ÜRÜNLERİ YEMİ ÜRETİMİ
Alltech tarafından hazırlanan Agri-Food Outlook 2023 raporuna göre, 2022 yılında 1,266 milyar tona ulaşan küresel karma yem tonajının yaklaşık %4,2’sini (52,9 milyon ton) su ürünleri yemi oluşturmaktadır. Rapora göre, kültür balıkçılığı sektörü toplam küresel su yemi üretiminde %2,7’lik bir büyüme yaşadı. En büyük 5 kültür balıkçılığı yemi üreten ülke Çin, Vietnam, Hindistan, Norveç ve Endonezya’dır. Çin, Brezilya, Ekvator, Filipinler ve ABD’de üretimde önemli artışlar rapor edilmiştir. Avrupa’da ise 2022 yılında su ürünleri yetiştiriciliği sektörü, yem üretiminde büyük düşüşlerin rapor edildiği birkaç sektörden biri olmuştur.
Bölgesel Bazda Su Ürünleri Yemi Üretimi
Küresel su ürünleri yemi pazarında 2022 yılında toplam tonaj yaklaşık %2,7 oranında artarken, ülkeden ülkeye önemli farklılıklar görülmüştür. Örneğin, Afrika ülkelerinde su ürünleri yemi üretimi %2,3’ten fazla azalırken, Latin Amerika ülkelerinde yaklaşık %4,7’lik bir artış yaşanmıştır.
Asya-Pasifik dünyanın en büyük su ürünleri yemi üreticisidir ve 2022 yılında üretimde %2,6’dan fazla artış yaşamıştır. Alltech tarafından derlenen verilere göre, bölgenin 2021 yılında 37,3 milyon ton olan su ürünleri yemi üretimi, 2022 yılında 38,3 milyon tona yükselmiştir. Bölgede, Çin ekonomisinin toparlanması ve son yıllarda yaşam standartlarındaki iyileşmelerle birlikte su ürünlerine olan talep artıyor. Bölgenin kültür balıkçılığı endüstrisinin ölçeği de 2022 yılında genişlemiştir. Filipinler, Bangladeş, Güney Kore, Malezya ve diğer ülkelerde de yem üretiminde büyüme kaydedilmiştir.
Latin Amerika, dünyanın en büyük ikinci su ürünleri yemi üreticisidir. Bölgedeki ülkeler 2021 yılında yaklaşık 5,6 milyon ton su ürünleri yemi üretmiştir. Bu üretim miktarı 2022 yılında %4,8 artışla 5,9 milyon tona yükselmiştir. Alltech raporuna göre, bölge ülkelerinden Ekvador dünyanın 1 numaralı karides üreticisi haline geldi ve 2022 yılı yem üretimi açısından rekor bir yıl oldu. Ülkede, su ürünleri yeminin tonajında %17’lik bir artış yaşandığı belirtilmektedir.
Avrupa, 4,6 milyon ton ile dünya su ürünleri yemi üretiminde üçüncü sırada yer almaktadır. Alltech verilerine göre, bölgedeki üretim bir önceki yıla göre %1,7 oranında artmıştır.
Dünya su ürünleri yemi üretiminde Avrupa’yı 1,7 milyon ton ile Kuzey Amerika takip etmektedir. Alltech’in raporuna göre, 2022 yılında bölgedeki su ürünleri yemi tonajı, balık fiyatlarındaki artışlar, olumlu hava koşulları ve boy kısıtlamalarının kaldırılması nedeniyle bir önceki yıla göre %1,1 oranında artmıştır.
Afrika’da ise 2022 yılında 1,4 milyon ton su ürünleri yemi üretildiği tahmin edilmektedir. Rapora göre, Güney Afrika, Zimbabve, Zambiya, Gana ve Seyşeller’de artış bildirilmesine rağmen, bölgedeki toplam su ürünleri yemi üretimi 2022 yılında %2,38 azalmıştır.
Toplam su ürünleri yemi üretiminin 500 bin ton civarında olduğu Orta Doğu’da da, tüm ülkelerde yem tonajı artış göstermiş veya 2021 ile aynı seviyede kalmıştır.
Son olarak, yaklaşık 200 bin ton su ürünleri yemi üreten Okyanusya’da, Avustralya yem tonajının 2022’de %5’in üzerinde artması nedeniyle toplam üretim de artmıştır.
PAZAR BÜYÜME BEKLENTİLERİ
Su ürünleri yemi pazarının küresel ticari ölçeğine ilişkin farklı tahminler bulunmaktadır. Örneğin, Fortune Business Insights tarafından hazırlanan bir raporda, pazarın büyüklüğünün yaklaşık 60 milyar ABD doları olduğu tahmin edilmektedir. Rapora göre, 2020 yılında 55,71 milyar ABD doları olan küresel su ürünleri yemi pazarının büyüklüğü, 2021-2028 döneminde %5,59’luk bir YBBO ile büyüyecek; 2021 yılında 58,19 milyar ABD dolarından 2028 yılında 85,17 milyar ABD dolarına yükseleceltir.
Markets And Markets da buna yakın tahminlerde bulunmaktadır. Şirketin raporuna göre, küresel su ürünleri yemi pazar büyüklüğünün 2023-2028 tahmin döneminde %7,3’lük bir YBBO ile 2023 yılında 61,8 milyar ABD dolarından 2028 yılında 88,0 milyar ABD dolarına yükselmesi bekleniyor.
Raporunda diğer iki araştırma şirketinden daha düşük bir tahminde bulunan Future Market Insights’a göre, küresel su ürünleri yemi pazar değerinin 2023-2033 tahmin döneminde %6,8’lik bir YBBO ile 2023’te 46,8 milyar ABD dolarından 2033’te 90,9 milyar ABD dolarına yükseleceği öngörülmektedir.
Future Market Insights’ın raporuna benzer bir tahmin yapan Mordor Intelligence, pazar değerinin 50 milyar ABD doları olduğunu tahmin etmektedir. Şirketin raporuna göre, su ürünleri yemi pazarının büyüklüğü 2023-2028 tahmin döneminde %4’lük bir YBBO ile büyüyecek; 2023’teki 50,05 milyar ABD dolarından 2028’de 60,90 milyar ABD dolarına yükselecektir.
Araştırma şirketleri arasında, pazarın mevcut büyüklüğüne ilişkin en yüksek tahmin Grand View Research’ün raporunda yer almaktadır. Şirketin raporuna göre, küresel su ürünleri yemi pazarının büyüklüğü 2022 yılında 72,5 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir ve 2023’ten 2030’a kadar %4,4’lük YBBO ile büyümesi beklenmektedir.
Öte yandan Expert Market Research, raporunda pazarın hacim olarak büyüklüğüne ve büyüme potansiyeline dikkat çekmektedir. Expert Market’e göre, küresel su ürünleri yemi pazarı, artan seri balık üretimi ve artan deniz ürünleri tüketiminin etkisiyle 2022 yılında 47,2 milyon tonluk bir hacme ulaşmıştır. Sürdürülebilir çiftçilik uygulamalarının giderek daha fazla benimsenmesinin de yardımıyla, pazarın 2023-2028 tahmin döneminde %5,3’lük bir YBBO ile daha fazla büyümeye tanık olması beklenmektedir. Raporda su ürünleri yemi pazarının, 2028 yılına kadar 64,2 milyon tona ulaşacağı öngörülmektedir.
PAZARDAKİ İTİCİ VE KISITLAYICI FAKTÖRLER
Son yıllarda dünya genelinde balık tüketiminde önemli bir artış görülmektedir. İnsanlar sağlık konusunda daha bilinçli hale geldikçe ve balığın besinsel faydalarının farkına vardıkça, balık birçok birey ve aile için popüler bir tercih haline gelmektedir. Balık tüketimindeki artışın ana nedenlerinden biri, balığın yüksek kaliteli protein, omega-3 yağ asitleri, vitaminler ve mineraller açısından zengin bir kaynak olarak kabul edilmesidir. Bu besinler dengeli bir diyetin sürdürülmesi ve genel refahın desteklenmesi için gereklidir. Ayrıca balık, daha düşük doymuş yağ içeriği nedeniyle genellikle kırmızı ete göre daha sağlıklı bir alternatif olarak kabul edilmektedir. Bütün bunların tüketime yansıması, su ürünleri yemine olan talebi de arttırmaktadır.
Markets And Markets’in raporuna göre, sağlığa dönük faydalarının yanı sıra balık talebinin artmasına katkıda bulunan bir diğer faktör de et üretiminin çevresel etkileri konusunda artan farkındalıktır. İklim değişikliği ve sürdürülebilirlikle ilgili endişeler arttıkça, daha fazla insan daha çevre dostu bir protein kaynağı olarak balığı tercih etmektedir. Karada yapılan hayvancılıkla karşılaştırıldığında, balık yetiştiriciliğinin karbon ayak izinin genellikle daha düşük olduğu, arazi ve su gibi kaynaklara daha az ihtiyaç olduğu düşünülmektedir. Ayrıca, teknoloji ve taşımacılıktaki gelişmeler de su ürünlerinin daha geniş bir tüketici kitlesi için daha erişilebilir hale gelmesine aracılık etmiştir. Geliştirilmiş soğuk zincir lojistiği ve verimli küresel ticaret ağları, coğrafi konumdan bağımsız olarak yıl boyunca çeşitli balık türlerinin bulunabilmesini sağlamaktadır. Bu erişilebilirlik, yeni mutfak deneyimlerinin önünü açmış ve deniz ürünleri sevenler için seçenekleri genişletmiştir.
Şirket raporunda, sürdürülebilirlik açısından önemli bir sorun olarak görülen balık unu ve balık yağı kullanımına ilişkin de tahminlerde bulunmaktadır. Şirkete göre 2030 yılına kadar balık ununun %85’inin su ürünleri yetiştiriciliği sektörü tarafından yem olarak tüketileceği tahmin edilmektedir. En büyük su ürünleri yetiştiriciliği üreticisi olan Çin, 2030 yılına kadar küresel balık unu tüketiminin %38’ini gerçekleştirerek en büyük balık unu tüketicisi olmaya devam edecektir. Balık yağı tüketimi ise su ürünleri yetiştiriciliği endüstrisi ile insan tüketimine yönelik besin takviyeleri arasındaki rekabet ile karakterize edilmektedir. 2030 yılına kadar balık yağının %66’sının başta somon olmak üzere çiftlik balıkları için yem olarak kullanılacağı öngörülmektedir. Avrupa Birliği ve Norveç, 2030 yılına kadar dünya toplamının sırasıyla %16 ve %14’ünü temsil ederek balık yağının ana tüketicileri olmaya devam edecektir. Dolayısıyla, farklı uygulamalarda balık tüketiminin artması, su ürünleri pazarındaki artışın arkasındaki önemli bir faktördür.
Gelişmekte olan ülkelerde modern yemleme yöntemleri konusundaki farkındalık eksikliğini bir kısıtlama olarak değerlendiren Markets And Markets ise, raporunda şunları vurgulamaktadır: Gelişmekte olan ülkelerde modern yemleme yöntemleri konusunda farkındalık eksikliği, su ürünleri yemi pazarı için gerçekten de bir kısıtlama olabilir. Balık ve diğer su organizmalarının yetiştiriciliği olan kültür balıkçılığı, deniz ürünlerine yönelik artan talebi karşılamak için dünya çapında giderek daha önemli bir endüstri haline gelmiştir. Bununla birlikte, su ürünleri yetiştiriciliğinin başarısı büyük ölçüde, yetiştirilen balıklar için birincil besin kaynağı olan su ürünleri yemlerinin mevcudiyetine ve kalitesine bağlıdır.
Gelişmekte olan birçok ülkede, modern su ürünleri yemi uygulamaları hakkında bilgi ve farkındalık eksikliği nedeniyle geleneksel yemleme yöntemleri hala yaygındır. Çiftçiler düşük kaliteli yemlere ve hatta evsel atıklara güvenebilir, bu da çiftlik balıkları için yetersiz beslenmeye neden olabilir. Bu da daha yavaş büyüme oranlarına, daha yüksek ölüm oranlarına ve kültür balıkçılığı operasyonlarının genel verimliliğinin düşmesine yol açabilir.
Kültür balıkçılığı sektörüne yönelik devlet desteğinin artmasını bir fırsat olarak değerlendiren araştırma şirketleri, en önemli zorlukların çevre ve insan sağlığına ilişkin endişeler olduğu konusunda ise hemfikir.
Başlıca oyunculardan bazıları:
AB Agri
Abalıoğlu Group
ADM Animal Nutrition
AGRAVIS Raiffeisen
Agrosuper Group
Aller Aqua
Alltech
Ambar
Anyou Biotechnology
Arasco Feed
Asia Pacific Zhonghui
Astral Foods
Avanti Feeds
Avril Group
Betagro Group
Biomar Group
Cargill
Charoen Pokphand Foods
Chubu Shiryo
Coppens International
Dabeinong Group
De Heus Animal Nutrition
Dibaq Aquaculture
East Hope Group
Eureden
Feed One
ForFarmers
Fujian Aonong Group
Godrej Agrovet
Gold Coin
GreenFeed
Growel Feeds
Guangdong Haid Group
Guangdong Yuehai Feeds
Harim Group
Huaxi Hope Group
Industrias Bachoco
INVE Aquaculture
Italcol
Japfa Comfeed
Kent Feeds
Land O’ Lakes
Leong Hup International
LifeCircle Nutrition
Malindo Feedmill
Marfrig Global Foods
Marubeni Nisshin Feed
Masan MEATLife
Nichiwa Sangyo
Nosan Corp
Nutreco (Skretting)
Purina Animal Nutrition
Ridley Corp.
San Miguel Foods
Shenzhen Alpha Feed
Sichuan Tequ Group
The Waterbase
Tieqilisi Group
Tongwei Group
TRS Group
Veronesi
Xinjiang Tiankang
Zeigler Bros
BÖLGE BAZINDA PAZAR DURUMU
Bölgesel bazda, Asya-Pasifik ülkeleri hem üretim hem de tüketim açısından küresel su ürünleri yemi pazarına liderlik etmektedir. Örneğin, Grand View Research tarafından hazırlanan rapora göre, Asya Pasifik bölgesi 2022 yılında küresel su ürünleri yemi sektörüne hakim olmuş ve toplam gelirin %44,10’undan fazlasını oluşturarak en büyük paya sahip olmuştur. Bölgesel pazarın 2023 – 2030 tahmin dönemi boyunca baskın konumunu koruyarak en hızlı büyüme oranıyla daha da genişleyeceği tahmin edilmektedir. Bu durum, bölgesel su ürünleri yetiştiriciliği sektörünün önemli ölçüde büyümesine bağlanmaktadır. Buna ek olarak, düşük maliyetli işgücünün mevcudiyeti, su ürünleri yetiştiriciliğinin büyümesini teşvik eden koşullar ve bölgedeki doğal kaynakların varlığının büyümeyi artıracağı düşünülmektedir.
Şirketin raporuna göre, su ürünleri yetiştiriciliği sektörü başta İngiltere, Fransa, İtalya ve İspanya olmak üzere Avrupa ülkelerinde de önemli ölçüde büyümektedir. Çevre yönetimindeki iyileştirmelerin yanı sıra suda yaşayan türlerin yem verimliliğinde ve besin tüketimindeki önemli artış, Avrupa’daki pazarın büyümesini daha da hızlandırmaktadır.
Kuzey Amerika bölgesel pazarının da 2023 – 2030 tahmin döneminde önemli bir büyüme göstereceği öngörülmektedir. Kuzey Amerika’daki su ürünleri yetiştiriciliği sektörünün, salmonidler, yumuşakçalar, sert kabuklular, istiridyeler ve midyeler gibi deniz ürünlerinin artan tüketimi nedeniyle 2023 – 2030 tahmin döneminde hızlı bir büyümeye tanık olacağı tahmin edilmektedir.
SU ÜRÜNLERİ YEMİ SEKTÖRÜNE GENEL BAKIŞ
Su yemi pazarında öne çıkan şirketler arasında köklü, mali açıdan istikrarlı su ürünleri yemi üreticileri yer almaktadır. Bu şirketler yıllardır pazarda faaliyet göstermektedir ve çeşitlendirilmiş bir ürün portföyüne, son teknolojiye ve güçlü küresel satış ve pazarlama ağlarına sahiptir. Markets And Markets’in raporuna göre, bu şirketler pazardaki varlıklarını genişletmeye, çözümlerini geliştirmeye ve dünyanın dört bir yanındaki tüketicilere hitap etmek için birçok kanal ortağı ve teknoloji şirketiyle ortaklık kurmaya odaklanmaktadır. Bu oyuncuların pazardaki derin kökleri ve güçlü teklifleri, küresel su ürünleri pazarında büyük satışlar ve gelirler elde etmelerine yardımcı olan başlıca faktörler arasında değerlendirilmektedir.
Grand View Research tarafından hazırlanan rapora göre, BioMar, Cargill, Nutreco ve Charoen Pokphand Foods gibi birçok oyuncunun varlığı nedeniyle küresel sektör oldukça parçalı bir yapıya sahiptir. Bunlar gibi bir çok piyasa oyuncusu, değer zincirindeki varlıklarını güçlendirmek için birleşme ve satın almalara, ortaklıklara, portföy genişletmelerine ve işbirliklerine odaklanmaktadır.
Kaynaklar:
1. Alltech, Agri-Food Outlook 2022 & 2023, https://www.alltech.com/agri-food-outlook/
2. Grand View Research, Inc.; Aquafeed Market, 2023 – 2030; https://www.grandviewresearch.com/industry-analysis/aquafeed-and-aquaculture-additive-market
3. Expert Market Research; Global Aquaculture Feed Market Outlook; https://www.expertmarketresearch.com/reports/aquaculture-feed-market
4. Markets And Markets; Aquafeed Market Size, Industry Analysis, and Forecast; https://www.marketsandmarkets.com/Market-Reports/aquafeeds-market-1151.html
5. Fortune Business Insights, Aquafeed Market, 2021-2028; https://www.fortunebusinessinsights.com/industry-reports/aquafeed-market-100698
6. Future Market Insights; Aquafeed Market Overview (2023 to 2033); https://www.futuremarketinsights.com/reports/aquafeed-market
7. Mordor Intelligence; Aquafeed Market Size & Share Analysis – Growth Trends & Forecasts (2023 – 2028); https://www.mordorintelligence.com/industry-reports/global-aquafeed-market-industry
