Metiyonin kaynakları için uygun beslenme matriksinin uygulanması, tam yemin ham protein ve enerji değerlerini (metabolize edilebilir veya net enerji) iyileştirerek yem maliyetlerinin optimizasyonunu sağlayacaktır. Besinsel ve moleküler değerleri ile göreceli maliyeti nedeniyle OH-Metiyonin, özellikle onaylanmış matriksin tamamen uygulandığı durumlarda, optimal rasyonları formüle ederken en iyi seçenektir.
Bir gıdanın besin değeri USDA tarafından “bir gıdanın besin bileşenleri ve bunların moleküler ilişkileri” olarak tanımlanmaktadır. Bu tanıma dayanarak, tam bir rasyonun ya da tek tek bileşenlerinin ve katkı maddelerinin besin matriksinin, hem doğal besin içeriklerini (yani protein, amino asitler, yağ, karbonhidratlar, vb.) hem de dolaylı olarak sunduğu ek faydaları içerdiğini söyleyebiliriz. Bu sonuncular, hayvanın sağlık durumunun, yem kalitesinin, besin maddelerinin bulunabilirliğinin, sindirilebilirliğinin ve emiliminin iyileştirilmesi gibi geniş bir fayda yelpazesini bir araya getirir.
Klasik bir örnek, besin değerinin diğer faktörler üzerindeki etkilerinden türetilen enzimlerdir.
Uygun ve bilimsel olarak kanıtlanmış bir beslenme matriksinin uygulanması, hayvanların gereksinimlerini karşılamak için formüle edilen herhangi bir yemden maksimum değeri elde ederken, aynı zamanda maliyetini de en iyi duruma getirmek için temel olmaya devam etmektedir.
METİYONİN KAYNAKLARI İÇİN GÜNCELLENMİŞ FORMÜLASYON MATRİKSİ DEĞERİNİ UYGULAMANIN ÖNEMİ
Bir metiyonin kaynağı, besin matriksi değerlerini uygularken ekstra değerler getirebilir mi? Cevap evettir ve özellikle de sıvı formdaki bir OH-metiyonin kaynağına bakıyorsak. Aslında, Metiyonin Hidroksi-Analoğu (OH-Metiyonin) veya HMTBa “DL-2-hidroksi-(4-metiltiyo) bütanoik asit” (ADISSEO Rhodimet® AT88) olarak bilinen metiyonin kaynağı, ekstra değerler sağlayabilir. OH-Metiyonin, metiyonin ve sistein tedarik etme yönündeki ana işlevinin yanı sıra hayvancılık işinde yer alan, ticari yem fabrikaları, beyaz et entegreleri ve çiftçiler gibi tüm paydaşlara fayda sağlayabilecek diğer kanıtlanmış besinsel ve moleküler özelliklere sahiptir.
Yem fabrikaları, ham madde seçiminde ve yem formülasyonunda yüksek esnekliğe sahip olacak; sonuç olarak da yem maliyetini azaltarak bu son derece rekabetçi pazarda kendilerini başarılı bir şekilde geliştirebilecektir. Entegreler, iyileştirilmiş rasyonların hayvan performansı ve dolayısıyla hayvansal kökenli ürünlerin kg başına maliyeti üzerindeki olumlu etkilerini kaydedecektir. Son olarak, çiftçiler ise hayvan performansından ödün vermeden daha düşük maliyetle yem almanın faydasını görecektir.
OH-METİYONİN: %100 VERİMLİ BİR METİYONİN KAYNAĞI
Rhodimet® AT88, hayvanların sentezinden sonra, her bir kg ticari ürün başına 880 g L-Metiyonine eşdeğer, %100 etkinlik ve %88 aktif içeriğe sahip bir Metiyonin+Sistein kaynağıdır. Rhodimet AT88’in gerçek değeri oldukça belirgindir ve yıllar boyunca yapılan birçok çalışmada kanıtlanmıştır. Örneklerden biri, 1 milyondan fazla broylerın 10 ay boyunca DL-Metiyonin veya OH-Metiyonin içeren çeşitli rasyonlarla eşit düzeyde beslendiği büyük ölçekli bir saha çalışmasıdır. Analiz edilen tüm zooteknik performanslar (Yem Alımı, Yem Dönüşüm Oranı, Ortalama Günlük Kazanç ve Nihai Vücut Ağırlığı), istatistiksel olarak farklılık göstermemiştir (Şekil 1). Ayrıca, en son bilimsel yayınları içeren ve broylerler üzerinde yapılan iki meta-analiz çalışması, çeşitli metiyonin kaynakları arasında istatistiksel bir fark olmadığını göstermiştir. Daha yakın zamanda, istatistiksel açıdan sağlam bir deneysel dizaynla (teste yüksek istatistiksel güç sağlayan grup başına 35 tekrar) tasarlanan bilimsel bir çalışma, bir kez daha DL-Metiyonin veya OH-Metiyonin verilen iki grup arasında, eşit düzeyde istatistiksel bir fark olmadığını göstermiştir. Performans parametreleri de iki grup arasındaki denkliği bir kez daha doğrulayan yenilikçi bir istatistiksel yaklaşıma tabi tutulmuştur.
FORMÜLASYONDA OH-METİYONİN İÇİN HAM PROTEİN DEĞERİNİN KULLANILMASI
Yem endüstrisinde, her bir rasyonun protein içeriğinin referansı olarak ham proteine (Crude Protein – CP) başvurma eğilimindeyizdir. Ham protein prensibi, kalitatif/kantitatif yem analizi için de referans olarak kullanılır ve bir rasyonun nitrojen seviyesinin 6,25 sabit faktörü ile çarpılmasıyla hesaplanır. Ham protein prensibi, günümüzde çeşitli kısıtlamaları nedeniyle eleştirilmektedir. İlk olarak, tüm nitrojen kaynakları birer protein değildir. İkinci olarak, tüm protein kaynakları aynı nitrojen içeriğine sahip değildir ve bu nedenle farklı bir sabit faktöre sahip olmalıdır. Örneğin, tahıl ve soya fasulyesinin çoğu için en uygun faktör 6,25 yerine 5,7-5,8 olmalıdır. Aynı prensibi amino asitlere uygularsak, çok düşük CP değerine sahip vakaların yanı sıra %100’den önemli ölçüde yüksek CP seviyesi gösteren vakalar da olacaktır.
OH-metiyonin, özel bir durumdur ve besinsel açıdan diğer metiyonin kaynaklarına eşdeğer olduğu, bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Ancak, nitrojen grubunun bulunmaması nedeniyle CP seviyesine sahip olamaz. Herhangi bir CP seviyesi atamadan metiyonin gereksinimlerini karşılamak üzere OH-Metiyonin ile formülasyon hazırlamak, yem formülü optimizasyonunu olumsuz etkileyecektir. Bunun nedeni, formülasyon sisteminin, CP seviyesini diğer protein kaynaklarını kullanarak telafi etmesi ve bunun sonucunda yem maliyetinin artmasıdır. Bunu ele almak için ADISSEO, Rhodimet AT88 için DL-Met formunun %88 CP seviyesi dikkate alınarak hesaplanmış %51,7 eşdeğer CP seviyesinin uygulanmasını önermektedir.
FORMÜLASYONDA OH-METİYONİN İÇİN ÖNERİLEN ENERJİ DEĞERİNİN KULLANIMI
Çeşitli metiyonin kaynaklarının hem Metabolize Edilebilir (ME) hem de Net Enerjisi (NE) değerlendirilirken, özel bir analiz yapılmalıdır. Herhangi bir ürünün enerji değerini belirlemek amacıyla, ısıya dönüşen içsel enerji olan Brüt Enerjinin (GE) belirlenmesiyle işe başlarız. Bütün kristal amino asitlerin tam sindirilebilirliği göz önüne alındığında, bunların Sindirilebilir Enerjisi (DE) %100’dür ve GE’ye eşittir. Bunları saptadıktan sonra, idrar yoluyla kaybedilen kısmı GE/DE’den çıkararak ME’yi hesaplayabiliriz.
Peki neden farklı metiyonin kaynakları değişken ME-NE seviyelerine sahiptir? Tüm metiyonin kaynaklarının, L-Metiyonin formuna metabolize edildikten sonra hayvanlar tarafından kullanıldığı iyi bilinmektedir, ancak her birinin kendine özgü metabolik yolları olacaktır. OH-Metiyonin, L-Met/DL-Met’ten farklı bir metabolik yola sahip olduğundan, bu durum farklı bir ME ve NE seviyesi ile sonuçlanacaktır.
Detaylı metabolik yollar ve bunun sonucunda ME ve NE seviyelerinin belirlenmesi, yakın zamanda yayınlanan bir makalede açıklanmıştır (Van Milgen ve ark. 2019). Özetle OH-Metiyonin, fazla olan diğer amino asitlerden türetilen bir amino grubunu geri dönüştürerek NH2 tutucu bir etkiye neden olur. Bu da fazla gelen bu amino gruplarının, ürik asit altında atılmasını engelleyerek enerji tasarrufuna yol açacaktır.
SONUÇ
Metiyonin kaynakları için uygun beslenme matriksinin uygulanması, tam yemin ham protein ve enerji değerlerini (metabolize edilebilir veya net enerji) iyileştirerek yem maliyetlerinin optimizasyonunu sağlayacaktır. Besinsel ve moleküler değerleri ile göreceli maliyeti nedeniyle OH-Metiyonin, özellikle onaylanmış matriksin tamamen uygulandığı durumlarda, optimal rasyonları formüle ederken en iyi seçenektir. Ortalama olarak OH-Met ve DL-Met için %88/99’luk bir fiyat oranı göz önüne alındığında, tam matriks değerlerinin uygulanması, tipik broyler yeminde yaklaşık 0,30 €/ton maliyet tasarrufu sağlayacaktır. Bu da 3 kg/tonluk ekleme oranı göz önüne alındığında, 0,10 €/kg OH-Met’in uygulandığı bir fayda anlamına gelmektedir. Diğer tüm tasarruflar yem üreticileri için ekstra fayda sağlayacaktır.
Literatür istek üzerine temin edilebilir.
Nicola Tallarico Hakkında
Nicola Tallarico, 1995 yılında Bologna Üniversitesi’nden ziraat mühendisi olarak mezun olmuş ve 2001 yılında Milano Üniversitesi’nde zootekni bilimi alanında doktorasını tamamlamıştır. Mezun olduktan sonra Bologna Üniversitesi Kanatlı Bilimi Bölümü ile iş birliği yapmaya başlayan Tallarico, bu süre zarfında 30’dan fazla bilimsel makalenin yayınlandığı çeşitli beslenme çalışmalarını takip etmiştir. 2003 yılında enkapsülasyon teknolojileri konusunda uzmanlaşmış bir İtalyan şirketine teknik satış müdürü olarak katılan Nicola Tallarico, bu birimin çok uluslu bir şirket tarafından satın alınmasının ardından 2010 yılında Belçika’ya taşınmıştır. Burada teknolojik katkı maddelerinin Teknik Servis ve Ürün Müdürü olarak ve son dönemde de EMENA Bölge Direktörü olarak görev yapmıştır. Tallarico, Adisseo’ya 2022 yılının başında Metiyonin Birimleri için Küresel Kategori Müdürü olarak katılmıştır.Tahir Mahmood Hakkında
Tahir Mahmood, 2017 yılında Pakistan’daki Faisalabad Tarım Üniversitesi’nde kanatlı hayvan beslenmesi alanında doktorasını tamamlamış ve ardından Çin Tarım Üniversitesi’nde kanatlı hayvan beslenmesi alanında doktora sonrası eğitim almıştır. Adisseo’nun amino asit araştırma ekibine 2020 yılında amino asit araştırma bilimcisi olarak katılmıştır. Adisseo’da ana araştırma alanları amino asit beslenmesi ve kanatlılar için düşük proteinli rasyonların başarılı bir şekilde geliştirilmesidir. Mevcut görevinde hem akademisyenlerle hem de endüstriden önde gelen uzmanlarla iş birliği yapmaktadır. Mahmood, kanatlı beslenmesinin önde gelen dergilerinde çeşitli konularda düzenli olarak hakemli makaleler yayınlamaktadır. Aslen Pakistanlı olan Mahmood, Fransa’nın Lyon kentinde yaşamaktadır.