TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu üyesi ve Cumhuriyet Halk Partisi Partisi (CHP) Adana Milletvekili Ayhan Barut, yem sanayisi ve kanatlı besiciliğin en önemli ham maddelerinden olan soya üretiminin artırılması için çiftçiye destek verilmesi gerektiğini söyledi.
TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu üyesi ve Cumhuriyet Halk Partisi Partisi (CHP) Adana Milletvekili Ayhan Barut, basına verdiği demeçte Türkiye’nin soya ithalatına dikkat çekti ve yerli üretimin önemine değindi. Türkiye’nin milyarlarca dolarlık soya ithal ettiğini belirten Barut, yerli üretim için çiftçiye destek verilmesi gerektiğini söyledi. Türkiye soya üretiminin yıllık 200 bin ton civarında, tüketimin ise 3 milyon tonun üzerinde olduğuna işaret eden Barut, “Eğer yerli soya üretimi ve çiftçi desteklenirse kendimize yeteni üretiriz. Böylece yılda yaklaşık 3 milyar dolar ithalata para gitmez” dedi.
“ÜRETİMİ ARTTIRMAK ZORUNDAYIZ”
Soya üretiminin önündeki engeller ve yaşanan sorunlarla ilgili daha önce Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı’na Meclis Araştırması önergesi sunduğunu ancak Meclis’teki komisyonda önergenin hala beklediğini aktaran Barut, şunları ekledi: “Soya dünya genelinde yağlı tohumlar arasında öncelikli ürün olarak kabul ediliyor. Dünyada toplam yağlı tohum üretiminin yaklaşık yüzde 60’ını soya oluşturuyor. Hem yem sanayisi ve kanatlı besiciliğin en önemli ham maddelerinden olan soya üretimini arttırmak hem de ham yağ açığının ithalat ile karşılanması nedeniyle oluşan döviz açığını kapatmak amacıyla yerli soya üretimini arttırmak zorundayız.”
SOYA ÜRETİMİNİN TEŞVİKİ İÇİN NELER YAPILABİLİR?
Gıda egemenliği ve tarımsal üretimin sürdürülebilirliği için soyaya destek isteyen Ayhan Barut, şunları kaydetti: “Ülkemizin soya üretiminde engelleyici bir sorunu yok. Yeter ki üretimi ve üreticiyi destekleyelim. Bu olursa soyada dışa bağımlılıktan kurtuluruz. Bilinmelidir ki soya tarımının yaygınlaşmasını engelleyen olumsuz faktörlerin ortadan kaldırılmasıyla üretim yaygınlaşacak. Ekim nöbeti yani münavebe konusunda ülkemizin olmazsa olmaz ürünü olan soya için acilen yol haritası oluşturulması gerekiyor. Mısır, pamuk ve soya birbirinin ikamesi gibi görülen ürünler olması nedeniyle soya üretiminin arttırılması için bu ürünlerin fiyat politikalarının belli bir parite üzerinden birlikte belirlenmesi gerekiyor. Bazı ürünlerin yüksek ithalat tarifeleri ile korunması, soyada bunun olmaması soya satış fiyatlarını ve üretimi olumsuz etkilemektedir. Bu durumda bakanlık destekleme primleri önemlidir. Bunun için Havza Bazlı Fark Ödemesi desteği, üretim desteği ve sertifikalı tohum desteğinin arttırılmasının yanı sıra en az üçer yıllık olarak önceden bunların açıklanması gerekiyor. Soyada fiyat ve alım garantisi olmalı. TMO’nun soya alımlarında piyasa düzenleyici bir oyuncu olması sağlanmalı. Soya tohumculuğu alanında sağlıklı ve kaliteli üretimin devamlılığı için sertifikasız-kaçak tohum kullanımının önlenmesi gerekir. Üretim ve üreteni belirli bir plan dahilinde merkeze koyan politikalar belirlenmesi şarttır. Elbette bunların yanı sıra mazottan gübreye, tohumdan zirai ilaca kadar fiyatı fahiş artan girdiler konusunda çiftçiye destek verilmelidir.”
