Yem prebiyotikleri, bağırsak ve sindirim sistemindeki yararlı bakterilerin büyümesini ve çoğalmasını destekleyerek yemin sindirilebilirliğini arttırmakta, hayvanların genel sağlığını desteklemekte, bağışıklığını güçlendirmekte ve üretim performansını artırmaktadır. Bu özellikleri onu yaygın tercih edilir bir yem katkısı haline getirmekte ve pazar değerini arttırmaktadır. Araştırma şirketlilerine göre, hayvansal proteinlere yönelik artan tüketici talebi, hayvan sağlığı ve refahına yönelik beklentiler, antibiyotik kullanımının kısıtlanması, küresel yem prebiyotikleri pazarının büyümesini destekleyen temel unsurlardır. Pazar büyüklüğüne dair farklı tahminler bulunmakla birlikte, genel kanı pazarın istikrarlı bir şekilde büyüyeceği ve 2030 yılına kadar yaklaşık 5,1 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaşacağı yönündedir.
Derya Yıldız
Yem prebiyotikleri, sindirim sistemindeki yararlı bakterilerin büyümesini seçici olarak destekleyen sindirilemeyen işlevsel maddeler, diğer adıyla sindirilemeyen lifler olarak tanımlanmaktadır. Bu lifler, yararlı bakterilerin büyümesini teşvik eder ve hastalığa neden olan patojenik bakterilere karşı direnç sağlarlar. Bu özellikleri sayesinde özellikle antibiyotiklere karşı önemli bir alternatif olarak dikkat çekmektedirler. Ayrıca bağırsak ve sindirim sistemindeki pozitif etkileri nedeniyle yemin sindirilebilirliğini ve verimliliğini artırarak hayvanın genel sağılığına ve performansına da katkı sunarlar.
Prebiyotikler aralarında ruminantlar, domuzlar, kanatlılar ve suda yaşayan türlerin de bulunduğu birçok hayvanın beslenmesinde kullanılmaktadır. Su ürünleri yetiştiriciliğinde, çiftçiler balık ve karides rasyonlarında bağışıklık tepkilerini, hastalıklara karşı direnci ve sindirim sağlığını artırmak için prebiyotikleri kullanmaktadır. Kanatlı hayvanlar için prebiyotikler midedeki yararlı bakterileri artırarak midenin asitliğini düşürmekte ve enfeksiyonların hayatta kalmasını zorlaştırmakta öne çıkmaktadır. Ayrıca kanatlılarda prebiyotikler, bağışıklık sistemini güçlendirmekte, büyümeyi iyileştirmekte ve yemi daha işlevsel bir hale getirmektedirler. Bakteri, mantar ve protozoa gibi çeşitli tek hücreli organizmaları barındıran ruminant midelerinde, prebiyotikler zorlu maddelerin parçalanmasına yardımcı olmaktadır. Tek midelilerde ise prebiyotikler ince bağırsaklarda iyi bakteri üremesini teşvik ederek daha iyi besin sindirimi, daha hızlı büyüme ve daha sağlıklı bağırsak sağlamaktadır. Evcil hayvanlar, atlar ve tavşanlar gibi diğer hayvanlar da prebiyotik takviyelerinden faydalanılabilmektedir.
Prebiyotikler genellikle laktuloz, mannan-oligosakkarit (MOS), frukto-oligosakkarit (FOS), galakto-oligosakkarit (GOS), ksilo oligosakkaritler ve inülin olarak sınıflandırılmaktadır. Hayvan yemlerinde en çok kullanılan prebiyotik türü, hindiba kökü ve enginarda bulunan prebiyotik bir lif olan inülindir. Mordor Intelligence tarafından hazırlanan bir rapora göre, 2022 yılında inülinin pazar değeri 644,9 milyon ABD dolarına ulaşmıştır. İnülinin en yaygın kullanıldığı alan ise kanatlı hayvan beslemesidir. Kanatlı yemlerinin inülin ile takviye edilmesinin bağırsak mikrobiyotasını modüle ettiği ve faydalı Bifidobacterium ve Lactobacillus suşlarının hızla çoğalmasını sağladığı bulunmuştur.
Ksilo oligosakkaritler ve galakto oligosakkaritler, hayvan endüstrisinde kullanılan diğer önemli prebiyotiklerdir ve Mordor Intelligence raporuna göre 2022 yılında sırasıyla 580 milyon ABD Doları ve 566,4 milyon ABD Doları pazar değerlerine sahiptir. Bu prebiyotiklerin besin sindirilebilirliğini ve bağışıklık tepkilerini iyileştirdiği ve bunun da üretim performansını artırdığı tespit edilmiştir. Laktuloz, frukto oligosakkaritler, mannan oligosakkaritler ve diğer prebiyotikler, prebiyotik pazarında 790,8 milyon ABD doları değerinde bir paya sahiptir.
YEM PREBİYOTİKLERİ PAZARI VE TAHMİNLER
Önemli ölçekte bir büyümeye tanıklık eden küresel yem prebiyotikleri pazarı, Mordor Intelligence’ın raporuna göre 2017-2022 döneminde %29,5 gibi dikkate değer bir büyüme kaydederek 2022 yılında 2,58 milyar ABD doları değerine ulaşmıştır. Pazardaki büyüme, hayvan nüfusundaki artışa ve hayvan sağlığı ile ilgili artan hassasiyetlere dayandırılmaktadır. Büyümenin önümüzdeki dönemde de devam edeceğini öngören araştırma şirketi, pazar büyüklüğünün 2024 yılında yaklaşık 2,84 milyar ABD doları olacağını tahmin etmektedir. 2024-2029 yılları arasında küresel yem prebiyotikleri pazarının yaklaşık %5,13 Yıllık Bileşik Büyüme Oranı (YBBO) ile büyüyeceğini raporlayan şirket, 2029 yılına kadar pazar büyüklüğünün 3,65 milyar ABD dolarına ulaşacağını öngörmektedir.
Prophecy Market Insights‘ın raporu da benzer bir pazar büyüklüğüne işaret etmektedir. Araştırma şirketine göre, küresel yem prebiyotikleri pazarının 2024-2034 yılları arasında %5,4’lük bir YBBO ile büyümesi ve 2024’te 2,87 milyar ABD doları olan pazar gelirinin 2034’e kadar 4,7 milyar ABD dolarına ulaşması beklenmektedir.
Pazar büyüklüğüyle ilgili bir diğer yakın tahmin ise Global Market Insights analistlerine ait. Şirketin raporunda, küresel yem prebiyotikleri pazarının büyüklüğü, 2022 yılı için 2,14 milyar ABD doları olarak açıklamaktadır. Önümüzdeki dönem için yıllık bazda %7,9’luk büyüme öngören şirket, toplam pazar değerinin 2032 yılında 4,56 milyar ABD dolarına ulaşacağını tahmin etmektedir.
SkyQuest ise küresel yem prebiyotikleri ilgili yayınladığı raporunda oldukça yüksek bir pazar değerine işaret etmektedir. 2023 yılı için pazar büyüklüğünü 7,99 milyar ABD doları olarak açıklayan şirket, pazarın 2024-2031 tahmin döneminde %14,9’luk bir YBBO ile büyüyeceğini ve 2031 sonunda 24,26 milyar ABD dolarına ulaşacağını öngörmektedir.
Değerlendirmeye aldığımız tüm raporlar, küresel yem prebiyotikleri pazarının olumlu büyüme işaretleri gösterdiğini ortaya koymaktadır. Milyarlarca dolarlık mevcut pazar büyüklüğü ve istikrarlı bir YBBO ile pazarın gelecekte de büyümeye devam etmesi ve 2030 yılına kadar ortalamada yaklaşık 5,1 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaşması beklenmektedir. Bu durum, yem prebiyotikleri pazarındaki paydaşlar için önemli bir fırsatı temsil etmektedir.
PAZAR GELİŞİMİNİ DESTEKLEYEN UNSURLAR
Küresel yem prebiyotikleri pazarının büyümesini destekleyen birkaç temel unsur bulunmaktadır. Bunlardan ilki hayvansal proteinlere yönelik artan ilgilidir. Uzmanlara göre, dünya nüfusunun artmasıyla birlikte süt, et ve yumurtaya olan talep de artmaktadır. Bu durum hayvancılık faaliyetlerinin artmasına ve çiftçilerin hayvanlarının maksimum verimliliğine ve refahına odaklanmasına yol açmıştır. Bununla birlikte prebiyotiklerin yüksek yoğunluklu üretim uygulamalarından kaynaklanabilecek stresi ve zayıflamış bağırsak sağlığını azaltmaya yardımcı olması, onu çiftçiler arasında önemli bir tercih haline getirmektedir.
Hayvan sağlığı ve refahına yönelik artan bilinç ve talep, pazarı destekleyen bir diğer unsurdur. Prebiyotikler, iyi bir bağırsak mikrobiyotası sağlayarak ve antibiyotik kullanımını azaltarak hayvan sağlığının iyileştirilmesine yardımcı olabilir ve böylece tüketicilerin hayvan refahı konusundaki başlıca endişelerini giderebilir. Hükümetler de prebiyotiklerle sağlanabilecek hayvan refahı konusunda giderek daha yüksek standartlar belirlemekte ve böylece çiftçilerin bu tür kuralları karşılamasına yardımcı olmaktadır.
Hayvan yemlerinde antibiyotik kullanımına yönelik getiren kısıtlamalar ise yem prebiyotikleri pazarının büyümesini destekleyen en önemli unsur olabilir. Hayvan beslemede antibiyotiklerin aşırı kullanımı, antibiyotik direncine neden olarak halk sağlığı için önemli bir tehlike haline gelmiştir. Birçok ülke bu konuda eşik düzenlemeler uygulamakta, bu da hayvan sağlığını iyileştiren ve aynı zamanda antibiyotik direncini teşvik etmeyen yem katkı maddelerine, örneğin prebiyotiklere olan talebi artırmaktadır.
Dünyadaki Bazı Yem Prebiyotikleri Tedarikçileri:
Abbott Laboratories
Adisseo
ADM
Alltech
Amspro Biotech
Baolingbao
BASF SE
Beghin Meiji (Tereos S.A.)
Behn Meyer
BENEO GmbH
Biochem
Bright Group
Calpis Co.
Cargill
Cosucra Groupe Warcoing
Danisco (IFF)
Dsm-firmenich
Evonik Industries
EW Nutrition
FrieslandCampina
H. Wilhelm Schaumann
Hayashiabara
Impextraco
Ingredion
Jarrow Formulas
Kemin Industries
Kerry Group
Kraft Foods Group
Lallemand
Land O’Lakes
Life Products
Longlive
Meiji
Mitsui & Co.
Nestle
Nexira SAS
NFBC
Nikon Shikuhin KaKo
Novensis
Novus International
Ohly
Orffa International
Parmalat
Phileo by Lesaffre
Provita Animal Health
Pure Cultures
QHT
Roquette Frères
Royal Cosun
Saideep Exports
Sensus
SKS Bioproducts
Tate & Lyle
Unique Biotech
Vetanco
Yakult Honsha
Zenith Nutritions
PAZAR GELİŞİMİNİ KISITLAYAN FAKTÖRLER
Analistler yem prebiyotikleri pazarının büyümesi için kısıtlayıcı faktör olarak, pazarın prebiyotiklere olan bağımlılığının artması ve daha sıkı düzenleyici kontrollere işaret etmektedir. Bunlar, 2030’a kadar pazarın büyümesini yavaşlatabilecek faktörlerden bazılarıdır.
HAYVAN TÜRÜ AÇISINDAN PAZAR DURUMU
Prebiyotikler, en yaygın olarak kanatlı beslemesinde kullanılmaktadır. Kanatlı hayvancılık sektöründeki artan yatırımlar ile tavuk eti ve yumurta gibi kanatlı ürünlerine yönelik yüksek talep, kanatlı hayvan popülasyonunu küresel ölçekte artırmaktadır. Kanatlı ürünlerine yönelim, Afrika Domuz Ateşi salgınına ve domuz eti gibi diğer etlerin fiyatlarının artmasına bağlanmaktadır. Mordor Intelligence’ın raporuna göre, bugün küresel kanatlı ürünleri üretiminin %40’ını gerçekleştiren Çin’de, 900 milyondan fazla yumurtlayan tavuk bulunmakta ve en büyük yumurtacı kanatlı yetiştirme merkezi, yılda 60 milyon civciv yetiştirebilmektedir.
Orta Doğu bölgesinde de kanatlı hayvan endüstrisinin 2023-2029 döneminde önemli bir büyümeye tanık olması beklenmektedir. Suudi Arabistan’daki bazı şirketler, yeni çiftlikler kurmak için 1 milyar ABD dolarının üzerinde yatırımlara imza atmaktadır.
Kanatlı ürünlerine yönelik artan talep ve sektördeki artan yatırımların bir sonucu olarak kanatlı yemi üretiminde ciddi bir artış olması beklenmektedir. Bunun da tahmin dönemi boyunca küresel pazarda yem katkı maddelerine ve yem prebiyotiklerine olan talebi artıracağı tahmin edilmektedir.
Prebiyotikler için diğer bir önemli alan su ürünleri yemleridir. Küresel ölçekte su ürünleri yetiştiriciliğinin yaygınlaşması nedeniyle yem talebi hızla artmakta ve bu da karma yem üretiminin artmasına neden olmaktadır. Mordor Intelligence’ın raporuna göre, karma yem üretimi 2022 yılında bir önceki yıla göre %13,1 artarken, balık yemi üretimi 2017 ile 2022 yılları arasında %46,3 artmıştır. Suda yaşayan türler için yem üretimindeki bu artışın, önümüzdeki dönemde yem prebiyotikleri pazarındaki su ürünleri segmentinin büyümesine yardımcı olması beklenmektedir.
Bazı analistlere göre, önümüzdeki yıllarda yem prebiyotikleri pazarındaki en hızlı büyümeyi ruminant yemleri segmenti gösterecektir. Bu hakimiyetin, gelişmekte olan ülkelerde süt ürünlerine olan talebin artmasından ve prebiyotiklerin daha iyi besin emilimi sağlayarak çiftçilerin kâr elde etmesine yardımcı olan yem maliyetini düşürmesinden kaynaklanacağı düşünülmektedir.
BÖLGESEL BAZDA PAZAR GELİŞİM
Hayvan yemlerinde kullanılan prebiyotiklere yönelik pazar oldukça büyüktür ve dünya genelinde çok sayıda şirket prebiyotik içeren hayvan yemi üretmektedir. Önceki yıllarda küresel yem prebiyotikleri pazarındaki en büyük pay Avrupa‘ya aitti. Hayvan yemlerinde antibiyotiklerin yasaklanmasının bu gelişmede önemli bir faktör olduğu ifade edilmektedir. Bölgede, sektörün büyümesini yavaşlatan katı düzenlemelere rağmen, hayvan refahına ve sağlığına yönelik yüksek bilinç düzeyi nedeniyle hayvan yemlerinde prebiyotik kullanımına yönelik talep hala yüksektir. Avrupa’da birçok kişi, hayvan sağlığının iyileştirilmesi söz konusu olduğunda prebiyotikleri antibiyotikler için iyi bir alternatif olarak görmektedir.
Asya-Pasifik ise yüksek hayvan varlığı ve yem üretim miktarı nedeniyle yem prebiyotikleri için en hızlı büyüyen pazar olarak dikkat çekmektedir.
Kuzey Amerika, özellikle de Amerika Birleşik Devletleri, domuzlar ve tavuklar için prebiyotik içeren hayvan yemlerine yönelik yüksek talebin olduğu yoğun bir endüstriye sahiptir. Bölgede ticari hayvan yetiştiriciliğinin yaygınlığı ve yeni üretim uygulamalarına yönelik ilgi, bölgeyi yem prebiyotikleri için iyi bir pazar haline getirmektedir.
TEDARİKÇİLER AÇISINDAN PAZAR ORTAMI
Yem prebiyotikleri pazarı nispeten parçalı bir yapıya sahiptir. Pazar, hızlı büyüme, teknolojik yenilik ve yoğun rekabet ile karakterize edilmektedir. Pazarın kontrolü büyük oranda birkaç büyük oyuncunun elindedir. Bu sektör liderleri, müşteri tabanlarını çeşitli alanlara yaymakta, küresel varlıklarını genişletmekte, sürdürülebilirliğe odaklanmakta, rekabetçi kalmak için hizmet tekliflerini çeşitlendirmekte, pazar paylarını ve kârlılıklarını artırmak için yeni kurulan diğer işletmelerle stratejik ve iş birliğine dayalı girişimler oluşturmaktadır.
Kaynaklar:
1. Feed Prebiotics Market Size & Share Analysis – Industry Research Report – Growth Trends (mordorintelligence.com)
2. Feed Prebiotics Market Share Estimated to Reach USD 4.7 (globenewswire.com)
3. Feed Prebiotics Market Growth, Size & Share Analysis | 2031 (skyquestt.com)
4. Prebiotics In Animal Feed Market Size, Growth & Trend 2032 (credenceresearch.com)
