Mikro besin maddelerinin bir karışımını sunarak yem formülasyonunu basitleştiren ve birden fazla bileşen ekleme ihtiyacını azaltan yem premiksleri, hayvan beslemenin vazgeçilmez bileşenleridir. Bu karışımlar, çiftlik hayvanlarının sağlık, verimlilik ve üreme başarısı açısından tam potansiyellerine ulaşmalarına yardımcı olur. Hayvansal proteine yönelik artan talep, hayvan beslenmesi konusunda artan farkındalık ve gıda güvenliği ve kalitesine ilişkin katı mevzuatlar, küresel ölçekte yem premikslerine olan talebi artırmaktadır. Yakın zamanda yayınlanan bir rapora göre, 2024 yılında pazar büyüklüğünün 12,67 milyar ABD doları olacağı tahmin edilmektedir.
Derya YILDIZ
Yem premiksleri vitaminler, mineraller, eser elementler ve diğer katkı maddeleri gibi temel mikro besin maddelerinin konsantre karışımlarından oluşur. Bu mikro besinler, küçük miktarlarda gerekli olsalar da hayvan sağlığının, büyümesinin ve verimliliğinin korunmasında çok önemli bir role sahiplerdir. Premiksler tipik olarak farklı hayvan türlerinin ve farklı yetiştirme aşamalarının özel besin ihtiyaçlarını karşılamak üzere formüle edilmektedir.
Besin eksikliklerini önlemek, yem premikslerinin çiftlik hayvanlarının rasyonlarına eklenmesinin başlıca nedenidir. Bazal yemlerde mikro besin maddeleri genellikle yetersiz miktarlarda bulunur. Premiksler, hayvanların bu temel besin maddelerini yeterli düzeyde almasını sağlayarak bağışıklığın güçlenmesine, hastalık direncinin artmasına, genel hayvan sağlığının, performansının ve refahının iyileştirilmesine katkı sunarlar. Yeterli mikro besin alımı, özellikle genç hayvanlarda optimum büyüme ve gelişmeyi destekleyerek daha hızlı kilo alımına ve yem verimliliğinin artmasına yol açabilmekte ve beslenme yetersizliklerine daha duyarlı olan bu hayvanlarda ölüm oranlarını azaltmaya yardımcı olmaktadır. Üreme performansını da olumlu yönde destekleyen premiksler, doğurganlığı, gebe kalma oranlarını ve yavru büyüklüğünü artırabilmektedir.
Mikro besin maddelerinin önceden karıştırılmış bir karışımını sağlayarak yem formülasyonunu basitleştiren ve birden fazla bileşen ekleme ihtiyacını azaltan premiksler, besin maddesi kullanımını optimize ederek yem verimliliğini artırabilmekte, yem maliyetlerini ve çevresel etkiyi azaltabilmektedir. Et, süt veya yumurta için yetiştirilen hayvanlarda, bu karışımlar et yumuşaklığı, süt bileşimi ve yumurta kalitesi gibi kalite faktörleri üzerinde de olumlu etkilere sahiptir. Bu yönleriyle üreticilerin tutarlı ürün kalitesi elde etmesine ve tüketici taleplerini karşılamasına yardımcı olurlar.
Sonuç olarak, yem premiksleri hayvan beslemenin vazgeçilmez bileşenleridir ve çiftlik hayvanlarının sağlık, verimlilik ve üreme başarısı açısından tam potansiyellerine ulaşmalarını sağlar. Doğru premiks takviyesi, modern hayvancılık yönetiminde kilit bir faktördür ve sürdürülebilir ve verimli hayvancılık uygulamalarına katkıda bulunur.
YEM PREMİKSLERİ PAZARI VE TAHMİNLER
Küresel yem premiks pazarı, hayvansal proteine yönelik artan talep, hayvan beslenmesi konusunda artan farkındalık ve gıda güvenliği ve kalitesine ilişkin katı mevzuatlar nedeniyle önemli bir büyüme yaşamaktadır. Mordor Intelligence tarafından yakın zamanda yayınlanan bir rapora göre, 2024 yılında pazar büyüklüğünün 12,67 milyar ABD doları olacağı tahmin edilmektedir. 2024-2029 tahmin dönemi boyunca pazarın %5,4’lük bir yıllık bileşik büyüme oranı (YBBO) sergileyeceğini tahmin eden şirket, toplam büyüklüğün 2029 yılında 16,47 milyar ABD dolarına ulaşacağını öngörmektedir.
Diğer birçok rapor da (değer bazında büyük farklılıklar sergilese de) sektör için umut verici bir geleceğe işaret etmektedir. Örneğin, yem premiks pazarının 2024 yılında 24,25 milyar ABD doları büyüklüğe erişeceğini tahmin eden The Business Research Company, 2024’ten 2028’e kadar %10,9’luk bir YBBO öngörmektedir.
Mevcut pazar büyüklüğüne dair benzer bir tahminde bulunan IMARC Group ise 2024 yılında küresel yem premiks pazarının 21,7 milyar ABD doları değerinde olacağına işaret etmektedir. Şirket, pazarın 2025-2033 yılları arasında %4,22’lik bir büyüme oranı (YBBO) göstermesini ve 2033 yılına kadar 31,6 milyar ABD dolarına ulaşmasını beklemektedir.
Küresel yem premiks pazarının 2023 yılında 17,22 milyar ABD doları değerinde olduğunu açıklayan Zion Market Research‘e göre, 2024-2032 tahmin döneminde YBBO %4,2 seviyesinde olacak. Böylece yem premiksleri pazarı 2032 yılına kadar 24,93 milyar ABD doları büyüklüğe erişecek.
PAZAR GELİŞİMİNİ DESTEKLEYEN UNSURLAR
Küresel yem premiks pazarı, hayvan beslemenin geleceğini şekillendiren faktörlerin bir araya gelmesiyle güçlü bir büyüme yaşamaktadır. Bu genişlemeye katkıda bulunan başlıca etkenler şu şekilde sıralanmaktadır:
• Hayvansal Protein Talebinin Artması
Sürekli artan küresel nüfus, hayvansal protein başta olmak üzere gıda üretiminin de buna paralel olarak artmasını gerektirmektedir. Bu nüfusun kentlerde yoğunlaşması ve protein açısından zengin besinleri tercih etmesi de et, süt ve yumurta gibi hayvansal ürünlere olan talebi artmaktadır. Talepteki bu artış, premiksler de dahil olmak üzere verimli ve besleyici yem çözümlerine olan ihtiyacı desteklemektedir.
• Hayvan Besleme ve Gıda Güvenliği Konusunda Artan Farkındalık
Çiftçiler arasında dengeli beslenmenin hayvan sağlığı ve üretkenliği üzerindeki önemli rolünün giderek daha iyi anlaşılması, yem premikslerinin benimsenmesine katkı sunmaktadır. Bu premiksler, hayvan performansını optimize eden temel mikro besinler ve vitaminler sağlayarak verimin artmasına ve daha kaliteli ürünler elde edilmesine olanak sağlamaktadır. Diğer yandan tüketiciler arasında da gıda ürünlerinin kalitesi ve güvenliği konusunda giderek artan bir endişe söz konusudur. Bu farkındalık ve endişe, sağlıklı ve besleyici yemlerle beslenen çiftlik hayvanlarına yönelik bir talebe dönüşmekte ve yem premiksleri pazarının büyümesini teşvik etmektedir.
• Teknolojik İlerlemeler
Hassas yemleme teknolojilerinin ortaya çıkışı, yem formülasyonu ve işleme tekniklerindeki ilerlemeler, yem premiksleri pazarını olumlu yönde etkilemektedir. Hassas yemleme teknolojileri, besin maddelerinin hassas bir şekilde verilmesini sağlayarak özel yem formülasyonlarına ve optimize edilmiş hayvan performansına olanak tanırken; yem formülasyonu ve işleme tekniklerindeki ilerlemeler de belirli beslenme ihtiyaçlarını karşılayan ve yem verimliliğini artıran yenilikçi premikslerin geliştirilmesine katkı sunmaktadır.
• Katı Mevzuat Standartları ve Çevresel Etki
Hükümetlerin gıda güvenliği ve kalitesi konusundaki hassasiyeti artmakta ve bu hassasiyet dünya çapında sıkı yasal mevzuatların uygulamaya koyulmasıyla sonuçlanmaktadır. Yem üreticilerinin bu standartlara uymak için formülasyonlarına yüksek kaliteli premiksler ekledikleri görülmektedir. Bir diğer konu ise artan çevresel kaygılardır. Bu durum, yem premikslerinin kullanımı da dahil olmak üzere, çevresel etkiyi en aza indiren sürdürülebilir yem uygulamalarının benimsenmesine yol açmaktadır.
• Gelişmekte Olan Pazarlar
Bölgesel bazda hızlı ekonomik büyüme, yem premikslerinin farklı pazarlardaki kullanımının yoğunlaşmasına katkı sunmaktadır. Özellikle Asya-Pasifik’teki gelişmekte olan ekonomiler, hızlı bir ekonomik büyüme yaşamakta ve bu da hayvancılığa yapılan yatırımların artmasına neden olmaktadır.
Bu ülkeler, iç talebi ve ihracat pazarlarını karşılamak için hayvansal üretimlerini artırmaya odaklanmaktadır. Bu büyüme, hayvan performansını ve verimliliğini artırmak için yüksek kaliteli yem premikslerinin kullanılmasını beraberinde getirmektedir.
Bütün bu faktörlerin bir araya gelmesi, küresel yem premiksleri pazarını önemli bir büyüme eğilimi içine sokmaktadır.
Küresel Yem Premiksleri Pazarındaki Bazı Tedarikçiler:
AB Agri
Adisseo
ADM
Advanced Animal Nutrition
Agrofeed Ltd.
Alltech
Anpario
Associated British Foods
Avitech Nutrition
Avril Group
BASF SE
BDT Group
BEC Feed Solutions
BRF
Cargill
CCPA Group
Charoen Pokphand Foods
Corbion
Danish Agro
De Heus Animal Nutrition
Devenish Nutrition
DLG Group (Vilofoss)
Dr. Eckel Animal Nutrition
dsm-firmenich
Evonik Industries
EW Nutrition
ForFarmers
Huvepharma
Invivo Group
J. D. Heiskell & Company
Kemin Industries
KG Group
Lallemand Animal Nutrition
Land O’lakes
Lexington Enterprises
Novus International
Nutreco N.V. (Selko)
Nutriad International
NutriQuest
Orffa
Phibro Animal Health Corporation
Phileo by Lesaffre
Purina Animal Nutrition LLC
Royal Agrifirm Group
Zinpro Corporation
PAZAR GELİŞİMİNİ KISITLAYAN FAKTÖRLER
Küresel yem premiks pazarı önemli bir büyüme yaşarken, olası bazı faktörlerin bu büyümeyi sınırlandırabileceği de bildirilmektedir. Üretim maliyetlerine etki eden faktörler ve yoğun rekabet, bunların başında gelmektedir. Yem premiks pazarının büyümesini kısıtlayabilecek faktörler şu şekilde sıralanmaktadır:
• Değişken Ham Madde Fiyatları
Vitaminler, mineraller ve amino asitler gibi ham maddelerin maliyeti jeopolitik olaylar, iklim değişikliği ve tedarik zinciri aksaklıkları gibi faktörler nedeniyle önemli ölçüde dalgalanabilmektedir. Ham madde maliyetlerindeki bu artış, yem premiks üreticileri için daha yüksek üretim maliyetlerine yol açabilmekte, bu da tüketicilere yansıtılabilmekte veya kâr marjlarını düşürebilmektedir.
• Katı Mevzuat Uygulamaları
Yem endüstrisi ürün kalitesi, güvenliği ve çevresel etkilere ilişkin katı mevzuatlara tabidir. Bu mevzuatlar, premiks üreticileri için bir yandan destekleyici olurken diğer yandan da zorlayıcı olabilmektedir. Özellikle pazardaki küçük oyuncular için bu mevzuatlara uyum sağlayabilmek karmaşık ve maliyetli olabilmektedir. Ek olarak, mevzuatlara uyulmaması cezalara, ürün toplatmalarına ve marka itibarının zedelenmesine yol açarak pazarın büyümesini engelleyebilmektedir.
• Ekonomik Gerilemeler
Ekonomik gerilemeler, tüketicilerin daha uygun fiyatlı protein kaynaklarını tercih etmesine neden olabileceğinden, hayvansal ürünlere olan talebin azalmasına yol açabilir. Bu durum beraberinde hayvancılık faaliyetlerinin gerilemesine etki ederek yem premikslerine olan talebin azalmasına neden olabilmektedir.
• Salgın Hastalıklar
Kuş gribi veya Afrika domuz vebası gibi salgın hayvan hastalıkları, hayvancılık sektörünü önemli ölçüde etkileyerek yem premikslerine olan talebin azalmasına yol açabilmektedir. Ayrıca bu tip salgınlar, tedarik zincirlerini bozabilmekte ve ham madde sıkıntısına yol açarak yem premikslerinin üretimini etkileyebilmektedir.
• Benzer Ürünlerin Rekabeti
Genellikle daha düşük fiyatlarla sunulan muadil yem premiksleri, özellikle ekonomik gerilemenin yaşandığı durumlarda, markalı ürünlerle rekabet edebilmekte ve marjlar üzerinde baskı oluşturabilmektedir. Benzer ürünlerden kaynaklanan bu rekabet artışı, köklü oyuncuların pazar payını düşürebilmektedir.
Tüm bu zorlukların üstesinden gelmek, küresel yem premiks pazarının sürdürülebilir büyümesi için çok önemli olacaktır. Analistler, üreticilerin maliyetleri dikkatli bir şekilde yöneterek, mevzuatlara uyarak, ekonomik dalgalanmalara uyum sağlayarak ve salgın hastalıkların etkisini azaltarak bu engellerin üstesinden gelebileceğini ve pazarı büyütmeye devam edebileceklerini ifade etmektedir.
HAYVAN TÜRÜ AÇISINDAN PAZAR DURUMU
Küresel yem premiks pazarı, başta kanatlı, ruminant, domuz ve su ürünleri olmak üzere hayvan türlerine göre çeşitli segmentlere ayrılmaktadır. Her segmentin kendine özgü beslenme gereksinimleri ve pazar itici güçleri vardır. Bu güçlerin toplamı, yem premiks endüstrisinin genel büyümesine katkıda bulunmaktadır. Şimdi farklı hayvan türleri bazında pazarın durumunu gözden geçirelim:
Kanatlı
Kanatlı hayvan segmenti, yem premiks pazarının en önemli itici güçlerindendir. Büyümeyi artırmak, yem verimliliğini iyileştirmek ve bağışıklığı güçlendirmek için tasarlanan kanatlı premiksleri, yetiştiricilere yüksek performans ve ürün kalitesi noktasında katkı sağlamaktadır. Kanatlı eti ve yumurtaya yönelik artan küresel tüketici talebinin verimli ve uygun maliyetli üretim ihtiyacıyla birleşmesi, bu segmentin büyümesini hızlandırmaktadır.
Ruminant
Sığır, koyun ve keçi gibi ruminant hayvanlar, küresel hayvancılık nüfusunun önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Ruminant premiksleri, rumen fonksiyonunu optimize etmek, yem verimliliğini artırmak ve süt üretimi ile et kalitesini geliştirmek üzere formüle edilmektedir. Özellikle gelişmekte olan ekonomilerde, süt ve et ürünlerine yönelik artan talep, bu segmentin büyümesine öncülük etmektedir.
Domuz
Domuz endüstrisi, yem premikslerinin bir diğer önemli tüketicisi konumundadır. Domuz premiksleri, sütten kesmeden bitirme işlemine kadar farklı büyüme aşamalarındaki domuzların beslenme ihtiyaçlarını karşılamak için özel olarak tasarlanmaktadır. Bu premiksler büyüme oranlarının, yem verimliliğinin ve karkas kalitesinin iyileştirilmesinde önemli bir role sahiptir. Domuz yemi premikslerine olan talep, artan domuz ürünleri tüketimi ve verimli ve sürdürülebilir domuz yetiştiriciliği uygulamalarına duyulan ihtiyaçtan kaynaklanmaktadır.
Su Ürünleri
Su ürünleri yetiştiriciliği, yem premiks pazarında hızla büyüyen bir segmenttir. Su ürünleri yetiştiriciliği için yem premiksleri, balıklar ve diğer suda yaşayan türler için temel besin maddelerini sağlamak, sağlıklı büyümeyi ve hastalıklara karşı direnci teşvik etmek için formüle edilmektedir. Su ürünleri yetiştiriciliği segmentinin, deniz ürünlerine yönelik artan talep ve balık yetiştiriciliği faaliyetlerinin genişlemesi nedeniyle önümüzdeki yıllarda önemli bir büyüme göstermesi beklenmektedir.
BÖLGESEL BAZDA PAZAR GELİŞİMİ
Asya-Pasifik, küresel yem premiks pazarının büyümesine katkı sunan en önemli bölge konumundadır. Ekonomik büyüme, yükselen harcanabilir gelir ve hayvansal ürünlere yönelik artan talep, bölgesel pazarın temel itici güçleri arasında yer almaktadır. Hindistan ve Çin gibi bölge ülkeleri, büyük çiftlik hayvanı nüfusları ve modernleşen tarım uygulamaları nedeniyle yem premiksleri pazarının büyümesine önemli bir katkıda bulunmaktadır. Bölgenin, gelecek yıllarda da premiks pazarı için büyük bir potansiyel taşımaya devam edeceği düşünülmektedir.
Avrupa, genel itibariyle yem katkıları, özelde ise yem premiksleri için olgunlaşmış bir pazar olarak nitelendirilmektir. Güçlü mevzuat altyapısıyla öne çıkan Avrupa’da, hayvan yemlerinde antibiyotik kullanımına ve çevresel sürdürülebilirliğe ilişkin dikkat çekici düzenlemeler bulunmaktadır. Bu tip düzenlemeler, alternatif çözümlerin geliştirilmesini ve kullanılmasını teşvik etmektedir. Pazar, sürdürülebilir ve izlenebilir ürünlere olan talebin yanı sıra hayvan sağlığına, beslenmesine ve refahına artan odaklanmadan da etkilenmektedir.
Kuzey Amerika, yüksek kaliteli hayvansal ürünlere ve yenilikçi yem çözümlerine olan talep, dengeli hayvan beslenmesine yönelik artan farkındalık, hayvan sağlığı ve verimliliğine odaklanma gibi faktörler nedeniyle yem premiksleri için oldukça önemli bir pazardır. Pazarın, önümüzdeki yıllarda da teknolojik gelişmeler ve hayvancılık endüstrisinin genişlemesiyle desteklenen istikrarlı bir büyümeye sahne olması beklenmektedir.
Gelişmekte olan pazarlar kategorisinde yer alan Güney Amerika, başta Brezilya ve Arjantin gibi ülkelerde olmak üzere, genişleyen bir hayvancılık sektörüne sahiptir. Hayvansal proteine yönelik artan talep ve hükümetin hayvansal üretimi artırmaya yönelik girişimleri, bölgenin itici güçleri olarak değerlendirilmektir. Analistlere göre, bölge yem premiksleri için gelişmekte olan bir pazar konumundadır.
Orta Doğu ve Afrika, farklı ekonomik gelişmişlik düzeyleri ve hayvancılık faaliyetleriyle çeşitlilik gösteren bir bölgedir. Özellikle kentsel alanlarda, hayvansal proteinlere yönelik talep artış göstermektedir. Ancak tarım ve hayvancılığa yönelik devlet yatırımlarına rağmen, su kıtlığı ve iklim değişikliği ile ilgili zorluklar, bölgenin gelişimini yavaşlatmaktadır. Analistler, ilerleyen yıllarda hayvancılık uygulamalarının daha yoğun ve modernize hale gelmesiyle pazarın büyüyeceğini öngörmektedir.
Sonuç olarak, Asya-Pasifik pazara hâkim olsa da Kuzey Amerika ve Güney Amerika gibi diğer bölgeler de önemli büyüme fırsatları sunmaktadır. Küresel nüfus artmaya devam ettikçe ve beslenme tercihleri değiştikçe, yem premikslerine olan talebin güçlü kalması beklenmektedir.
YEM PREMİKSLERİ PAZARINDAKİ REKABET ORTAMI
Küresel yem premiks pazarı, dinamik ve rekabetçi bir ortama sahiptir. Tedarikçilerin karşılaştığı temel zorlukların başında rekabet yer almaktadır. Hem yerel hem de uluslararası oyuncular arasında yoğun bir rekabetle karakterize edilen pazarda, muadil ve daha düşük maliyetli premikslerin artan bulunabilirliği fiyatlandırma üzerinde baskı yaratabilmektedir. Katı mevzuat standartlarına uyum, önemli bir diğer zorluk olarak öne çıkmaktadır. Jeopolitik olaylar veya doğal afetler gibi nedenlerle tedarik zincirinde meydana gelen aksaklıklar ise ham maddelerin bulunabilirliğini ve maliyetini etkileyen unsurlar arasında yer almaktadır.
Analistlere göre, bu dinamik ve rekabetçi pazarda tedarikçilerin uzun vadeli başarı için aşağıdakilere dikkat etmesi gerekmektedir;
– Ürün inovasyonu, üstün kalite ve güçlü müşteri ilişkileri yoluyla kendilerini farklılaştırma yoluna gitmek,
– Rekabetçi fiyatlandırma stratejileri ile kârlılığı dengelemek,
– Ürün güvenliğini ve etkinliğini sağlamak için kalite kontrol sistemlerine, test tesislerine ve düzenleyici uzmanlığa yatırım yapmak,
– Yeni pazarlara açılmak,
– Sürdürülebilir uygulamaların benimsek.
Kaynaklar:
1. What is a premix? | FEFAC
2. Premixes I dsm-firmenich
3. Feed Premixes Market – Size, Value & Companies I Mordor Intelligence
4. Feed Premix Market Size, Share, Trends and Forecast 2033 I IMARC Group
5. Feed Premixes Market Trends: Drivers, Restraints and Growth Factors (2024-2033) I Emergen Research
6. Feed Premix Market Size, Share, Growth and Forecast 2032 I Zion Market Research
7. Feed Premix Market Report 2024, Insights and Overview 2033 I The Business Research Company
8. Animal Feed Business Risk Assessment Quantification COVID-19 and Supply Chains Disruptions Losses I Scientific Research Publishing (SCIRP)
9. The road to regulatory approval of animal nutrition and health products: Why planning and relationships matter | Argenta
10. 3 Risks and Consequences of Regulatory Non-Compliance | Nimonik
11. Consumer Understanding of Food Quality, Healthiness, and Environmental Impact: A Cross-National Perspective – PMC I National Library of Medicine
12. OECD-FAO Agricultural Outlook: Emerging economies will continue driving agricultural markets I FAO
