Yem probiyotikleri hayvan beslenmesinde kullanılan değerli bir katkıdır ve hayvanın sağlığını, büyümesini ve genel verimliliğini artıran birçok fayda sunarken aynı zamanda antibiyotik direnciyle mücadeleye ve metan azaltımına katkılarıyla daha sürdürülebilir hayvancılık uygulamalarına yardımcı olmaktadır. Probiyotiklerin bu tür faydalarının daha iyi anlaşılması, yem probiyotikleri pazarının büyümesine aracılık etmektedir. Verileriyle bunu destekleyen araştırma şirketlerine göre, 2024 yılında yem probiyotikleri pazarı, yaklaşık 3,81 milyar ABD doları büyüklüğe erişecek ve 2030 yılına kadar %6,9’luk bir YBBO ile büyümeye devam edecek.
Derya Yıldız
Yem probiyotikleri, bağırsak sağlığını ve genel refahı iyileştirmek için hayvan yemlerine eklenen canlı mikroorganizmalardır. Bu mikroorganizmalar Lactobacillus, Bacillus, Streptococcus, Pediococcus, Enterococcus, Bifidobacterium ve Propionibacterium gibi türleri içermektedir. Bu faydalı bakteriler, bağırsak mikrobiyomu olarak bilinen sindirim sisteminde sağlıklı bir mikroorganizma dengesi kurulmasına yardımcı olurlar. Probiyotiklerin hayvan yemlerinde kullanımının birçok nedeni bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi, hayvanların genel sağlığını ve performansını önemli ölçüde etkileyen bağırsak sağlığının iyileştirilmesidir. Probiyotiklerin, bağırsaktaki yararlı bakterilerin kolonize olmasına yardımcı olduğu ve zararlı patojenlerin aşırı büyümesini önlediği bilinmektedir. Sağlıklı bir bağırsak mikrobiyomu ise besin maddelerinin yemden verimli bir şekilde emilmesine yardımcı olarak yem verimliliğini artırmaktadır. Bu da daha iyi büyüme oranları, daha yüksek performans ve daha düşük yem maliyetleri anlamına gelmektedir. Çiftlik hayvanlarında yaygın bir sağlık sorunu olan ishalin önlenmesine ve tedavi edilmesine de yardımcı olan alan probiyotikler, aynı zamanda bağışıklık tepkisini uyararak hayvanların hastalıklara karşı daha dirençli hale gelmesine katkı sunmaktadır. Bütün bu özellikleriyle probiyotikler, antibiyotiklere alternatif olarak kullanılabilmekte ve antibiyotik direnci riskini azaltmaktadır.
Sonuç olarak, yem probiyotikleri hayvan beslenmesine değerli bir katkıdır ve hayvan sağlığını, büyümesini ve genel verimliliği artıran birçok fayda sunarken aynı zamanda daha sürdürülebilir hayvancılık uygulamalarına katkıda bulunmaktadır.
YEM PROBİYOTİKLERİ PAZARI VE TAHMİNLER
Küresel yem probiyotikleri pazarı, probiyotiklerin hayvan sağlığı ve verimliliği için faydaları konusunda artan farkındalığın etkisiyle son yıllarda önemli bir büyümeye tanık olmuştur. Pazar araştırma şirketi Mordor Intelligence, pazar büyüklüğünün 2024 yılında 3,01 milyar ABD doları olacağını tahmin etmektedir. 2024-2029 tahmin dönemi için %5,09’luk Yıllık Bileşik Büyüme Oranı (YBBO) öngören şirket, 2029 yılında toplam pazar büyüklüğünün 3,85 milyar ABD dolarına ulaşmasını beklemektedir. Research and Markets tarafından yayınlanan ve 2024-2029 dönemini baz alan rapor da (%5,05 YBBO tahmininin dışında) Mordor Intelligence verilerini birebir desteklemektedir.
Cognitive Market Research ise yakın tarihte güncellenen raporunda mevcut pazar büyüklüğü ve büyüme beklentileri konusunda daha yüksek verilere işaret etmektedir. Şirketin raporun göre, pazar büyüklüğü 2024 yılı sonunda 4,98 milyar ABD dolarına erişecek ve 2031 yılına kadar %9,7’lik bir YBBO ile büyümeye devam edecek. Bu da 9 milyar ABD doları aşan bir pazar büyüklüğü anlamına gelmektedir.
2023 için yaklaşık 4,21 milyar ABD doları pazar büyüklüğü açıklayan Maximize Market Research de, pazarın 2030 yılına kadar %8,5’lik bir YBBO ile büyüyeceğini ve 7,45 milyar ABD dolarına ulaşacağını tahmin ederek bu yüksek büyüme görünümü desteklemektedir.
Fact.MR tarafından hazırlanan rapor ise küresel yem probiyotikleri pazarının 2024 yılı sonunda 3,51 milyar ABD doları büyüklüğe sahip olacağına işaret etmekte, büyümenin 2024-2034 yılları arasında %6,6’lık bir YBBO devam edeceğini ve 2034 yılı sonunda 6,65 milyar ABD dolarına erişeceğini öngörmektedir.
Raporlardan da anlaşılacağı üzere küresel yem probiyotikleri pazarı, önemli bir büyümeye hazırlanmaktadır. Araştırma şirketlerinin verilerini baz alırsak, 2024 yılında ortalama pazar büyüklüğünün 3,81 milyar ABD doları olacağını, pazarın 2024-2030 döneminde yaklaşık %6,9’luk bir YBBO ile büyüyeceğini ve 2030 yılında toplam Pazar büyüklüğünün 5,7 milyar ABD dolarını aşacağını tahmin etmek mümkündür.
PAZAR GELİŞİMİNİ DESTEKLEYEN UNSURLAR
Küresel yem probiyotikleri pazarı, birçok faktörün bir araya gelmesiyle güçlü bir büyüme yaşamaktadır. Pazarın büyümesini destekleyen başlıca faktörler şunlardan oluşmaktadır:
• Hayvansal Proteine Yönelik Artan Talep
Dünya nüfusunun artması ve gelirlerin yükselmesi, et, süt ve yumurta gibi hayvansal proteinlere yönelik talebin artmasına yol açmaktadır. Bu da daha büyük bir hayvancılık endüstrisine yol açmış ve hayvan sağlığını ve verimliliğini korumak için etkili ve sürdürülebilir çözümler gerektirmiştir. Probiyotiklerin bağırsak mikrobiyotasının dengesini iyileştirerek yem verimliliğini ve üretim performansını artırabilmesi, onu artan protein ihtiyacını karşılamada doğal ve faydalı bir destekleyici unsur haline getirmektedir.
• Tüketicilerin Gıda Güvenliği Bilincinin Artması
Tüketiciler, hayvansal üretimde aşırı antibiyotik kullanımıyla ilişkili (antibiyotik direnci gibi potansiyel riskler de dahil olmak üzere) gıda güvenliği endişeleri konusunda giderek daha bilinçli hale gelmektedir. Probiyotik katkı maddeleri, antibiyotikler yerine uygulanabilir bir alternatif sunarak hem hayvan sağlığının korunmasına hem de gıda kaynaklı hastalıkların görülme sıklığını azaltmaya ve hayvansal kaynaklı ürünlerin genel güvenliğini artırmaya yardımcı olabilmektedir.
• Artan Hayvan Refahı Odağı
Tüketicilerin ve düzenleyici kurumların çiftlik hayvanlarına etik ve insancıl muamele edilmesini talep etmesiyle birlikte hayvan refahına verilen önem giderek artmaktadır. Probiyotik katkı maddeleri bağırsak sağlığını destekleyerek, stresi azaltarak ve genel refahı artırarak hayvan refahının iyileştirilmesine katkıda bulunabilmektedir.
• Probiyotik Teknolojisindeki Gelişmeler
Probiyotik teknolojisinde devam eden araştırma ve geliştirme çalışmaları, daha etkili ve verimli probiyotik suşlarının ve formülasyonlarının geliştirilmesine yol açmaktadır. Bu gelişmeler, hayvan yemlerinde probiyotiklerin uygulama alanını genişleterek pazarın büyümesini sağlamaktadır.
• Elverişli Mevzuat Ortam
Birçok hükümet, antibiyotiklere sürdürülebilir ve çevre dostu bir alternatif olarak hayvan yemlerinde probiyotik kullanımını destekleyen mevzuatları hayata geçirmektedir. Bu olumlu düzenleyici mevzuatlar, yem probiyotik katkı maddeleri pazarının büyümesi için elverişli bir ortam yaratmaktadır.
• Doğal ve Organik Ürünlere Artan İlgi
Tüketiciler, hayvansal kaynaklı gıdalar da dahil olmak üzere doğal ve organik ürünleri giderek daha fazla tercih etmektedir. Doğal maddeler olarak probiyotik katkı maddeleri, bu eğilimle uyumludur ve tüketiciler arasında popülerlik kazanmaktadır. Ayrıca daha güvenli ve çevre dostu olarak algılanmaları da hayvan yemlerinde kullanımlarının daha kolay benimsenmesine yol açmaktadır.
• Hassas Hayvancılık Uygulamalarının Benimsenmesindeki Artış
Çiftlik hayvanlarını izlemek ve yönetmek için teknoloji kullanımını içeren hassas hayvancılık uygulamaları giderek yaygınlaşmaktadır. Probiyotik katkı maddeleri, hayvanlar için hedefe yönelik ve kişiselleştirilmiş beslenme çözümleri sağlamak üzere bu sistemlere entegre edilebilmektedir.
Sonuç itibariyle, küresel yem probiyotik katkı maddeleri pazarı, hayvansal proteine olan talebin artması, doğal yem katkı maddelerine yönelim, antibiyotik direncine ilişkin endişeler ve probiyotiklerin sayısız sağlık faydası nedeniyle önemli bir büyümeye hazırlanmaktadır. Teknolojik gelişmeler ve düzenleyici mevzuatlar da bu büyümeyi daha da desteklemekte ve probiyotikleri modern hayvan beslenmesinde çok önemli bir bileşen haline getirmektedir.
PAZAR GELİŞİMİNİ KISITLAYAN FAKTÖRLER
Küresel yem probiyotikleri pazarı önemli bir büyüme yaşarken, analistler bazı faktörlerin bu genişlemeyi kısıtlayabileceğini düşünmektedir. İşte karşılaşılabilecek başlıca zorluklar ve kısıtlamalar:
• Yüksek Maliyetler
Başlıca kısıtlamalardan biri probiyotik ürünlerle ilişkili yüksek maliyettir. Yüksek kaliteli probiyotiklerin üretimi, maliyetleri artırabilecek gelişmiş teknolojileri ve sıkı kalite kontrol önlemlerini içermektedir. Bu durum, probiyotikleri geleneksel yem katkı maddelerine kıyasla daha pahalı hale getirmekte ve özellikle maliyete duyarlı pazarlarda benimsenmelerini potansiyel olarak sınırlamaktadır.
• Standardizasyon Eksikliği
Yem probiyotiklerinin üretimine ve kullanımına yönelik standartlaştırılmış düzenlemelerin ve kılavuzların olmaması, kalite kontrol, etkinlik ve tüketici güveni açısından zorluklar yaratabilir.
• Raf Ömrü Sınırlamaları
Probiyotikler canlı mikroorganizmalardır ve canlılıkları sıcaklık, nem ve saklama koşulları gibi faktörlerden etkilenebilmektedir. Aşırı ısı, nem ve yanlış depolama gibi faktörler probiyotiklerin canlılığını etkileyerek etkinliklerini azaltabilir. Dolayısıyla tedarik zinciri boyunca probiyotik ürünlerin stabilitesini ve raf ömrünü sağlamak maliyetleri de artıran önemli bir zorluk öne çıkmaktadır.
• Sınırlı Farkındalık ve Bilinç
Probiyotiklerin insan sağlığı için faydaları konusunda tüketici bilinci artarken, hayvan yetiştiricileri arasında probiyotiklerin faydaları ve doğru kullanımı konusunda hala sınırlı bir farkındalık ve anlayış bulunmaktadır. Bu bilgi eksikliği, probiyotik ürünlerin yetersiz veya yanlış kullanımına yol açarak pazarın büyümesini engelleyebilir.
• Mevzuat Engelleri
Bazı ülkelerde, yeni probiyotik suşların veya formülasyonların kullanımı için ruhsatlandırma onayı almak zaman alıcı ve pahalı bir süreç olabilir. Bu durum farklı pazara girişi engelleyebilir ve yenilikçi ürünlerin bulunabilirliğini sınırlayabilir.
• Alternatif Ürünlerin Rekabeti
Probiyotikler, antibiyotiklere umut verici bir alternatif sunarken, organik asitler ve esansiyel yağlar gibi diğer antibiyotik ikamelerinin rekabetiyle karşı karşıya kalabilir. Benzer şekilde hayvan sağlığı ve performansı için faydalar sunan prebiyotikler ve enzimler gibi diğer yem katkı maddelerinin rekabeti de söz konusudur. Bu tip alternatiflerin maliyetleri daha düşük olabilir veya üreticiler tarafından daha bilindik olarak algılanabilir ve bu da probiyotiklerin pazar payını sınırlayabilir.
• Etkinlikle İlgili Endişeler
Probiyotiklerin etkinliği, kullanılan suş, dozaj ve hayvancılık ortamının özel koşulları gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir. Bu değişkenlik tutarsız sonuçlara yol açabilir ve bazı hayvan yetiştiricileri probiyotikleri güvenilir bir yem katkı maddesi olarak benimseme konusunda tereddüt yaşayabilir.,
Analistlere göre tüm bu zorlukların ele alınması, küresel yem probiyotikleri pazarının sürekli büyümesi ve sürdürülebilirliği için çok önemli olacaktır. Sektör paydaşları, araştırma ve geliştirmeye yatırım yaparak, standardizasyonu teşvik ederek ve tüketici farkındalığını artırarak bu engellerin aşılmasına ve probiyotiklerin hayvan beslemedeki tüm potansiyelinin ortaya çıkarılmasına yardımcı olabilir.
Küresel Yem Probiyotikleri Pazarındaki Bazı Tedarikçiler:
Abbott Laboratories
Adisseo
ADM
Alltech
Amspro Biotech
Baolingbao
BASF SE
Beghin Meiji (Tereos S.A.)
Behn Meyer
BENEO GmbH
Biochem
BioResource International
Bio-Vet Inc.
Calpis Co.
Cargill
Danisco (IFF)
Dsm-firmenich
Evonik Industries
EW Nutrition
H. Wilhelm Schaumann
Impextraco
Jarrow Formulas
Kemin Industries
Kerry Group
Lallemand
Land O’Lakes
Life Products
Longlive
MIAVIT Stefan Niemeyer
Mitsui & Co.
Nestle
Novonesis
Novus International.
Nutreco (Selko)
Ohly
Orffa International
Phileo by Lesaffre
Provita Animal Health
Pure Cultures
Saideep Exports
Unique Biotech
HAYVAN TÜRÜ AÇISINDAN PAZAR DURUMU
Önemli bir büyümeye tanıklık eden küresel yem probiyotikleri pazarında, yem probiyotiklerinin spesifik uygulamaları ve pazar dinamikleri, farklı hayvan türlerine göre değişiklik göstermektedir. Örneğin, kanatlı hayvanlar, yem probiyotiklerinin en büyük tüketicilerinden biridir. Probiyotiklerin kanatlı yemlerinde kullanımı, öncelikle bağırsak sağlığını iyileştirme, yem verimliliğini artırma ve nekrotik enterit ve koksidiyoz gibi hastalıkların görülme sıklığını azaltma yeteneklerinden kaynaklanmaktadır. Kanatlı eti ve yumurtaya yönelik artan talep ve antibiyotik kullanımını azaltma ihtiyacı, bu segmentte probiyotiklerin benimsenmesini teşvik etmektedir
Sığır, koyun ve keçiler de dahil olmak üzere ruminantlar, probiyotiklerin rasyonlarına ilavesinden önemli ölçüde fayda sağlamaktadır. Probiyotikler ruminantlarda rumen fonksiyonunu iyileştirmeye, besin sindirimini ve emilimini artırmaya ve metan emisyonlarını azaltmaya yardımcı olabilmektedir. Bu da yemden daha iyi verim alınmasını, süt üretiminin artmasını ve et kalitesinin iyileşmesini sağlayabilmektedir. Süt ürünleri ve sığır etine yönelik artan talep, ruminantlarda probiyotik kullanımı için önemli bir itici güçtür.
Su ürünleri yemlerinde probiyotiklerin kullanımı ise özellikle yüksek stok yoğunluğu nedeniyle hastalık baskısının arttığı su ürünleri yetiştiriciliği sistemlerinde, giderek yaygınlaşmaktadır. Probiyotikler su kalitesini iyileştirmeye, yem verimliliğini artırmaya ve suda yaşayan türlerin bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olur. Bu katkılar, balık, karides ve diğer su organizmalarının yetiştirilmesinde hastalıkların görülme sıklığını azaltmak ve genel verimliliği artırmak için kullanılırlar. Deniz ürünlerine yönelik artan talep ve sürdürülebilir su ürünleri yetiştiriciliği uygulamalarına duyulan ihtiyaç, bu segmentte probiyotiklerin benimsenmesini teşvik etmektedir.
Özetle fizyolojik farklılıklar, beslenme gereksinimleri ve hastalık zorlukları gibi faktörler nedeniyle probiyotiklerin kullanımı farklı hayvan türlerine göre değişiklik göstermektedir. Kanatlı sektörü yem probiyotikleri için nispeten olgunlaşmış bir pazar olsa da ruminant ve su ürünleri yemlerinde de probiyotiklere olan talep hızla artmaktadır.
BÖLGESEL BAZDA PAZAR GELİŞİM
Küresel yem probiyotikleri pazar dinamikleri ve büyüme oranları, farklı bölgelere göre değişiklik göstermektedir. Amerika kıtası, özellikle de Kuzey Amerika, küresel yem probiyotikleri pazarına en büyük katkıyı yapan bölge olmuştur. ABD ve Kanada, gelişmiş hayvancılık üretim sistemleri ve probiyotiklerin faydaları konusundaki yüksek farkındalıkları nedeniyle pazara katkıda bulunan lider ülkelerdir. Ayrıca bölge, yenilikçi probiyotik ürünlerin piyasaya sürülmesine öncülük eden araştırma ve geliştirme alanında da önemli yatırımlara sahne olmaktadır.
Asya-Pasifik bölgesi, artan nüfus, yükselen gelirler ve büyüyen hayvancılık endüstrileri gibi faktörlerin etkisiyle yem probiyotikleri pazarında hızlı bir büyüme yaşamaktadır. Çin, Hindistan ve Güneydoğu Asya ülkeleri yem probiyotikleri için kilit pazarlar olarak ortaya çıkmaktadır. Bölgenin büyük hayvan nüfusu ve gıda güvenliği konusunda artan tüketici bilinci, doğal ve sürdürülebilir yem katkı maddelerine olan talebi artırmaktadır.
Avrupa, yerleşik oyuncuları ve güçlü mevzuat sistemi ile olgun bir yem probiyotikleri pazarına sahiptir. Bölgenin sürdürülebilir ve etik hayvancılık üretimine odaklanması, yem probiyotikleri pazarının büyümesine katkıda bulunmuştur. Özellikle Avrupa Birliği’nin antibiyotik büyüme destekleyicilerini yasaklaması, bölgede probiyotiklerin alternatif olarak benimsenmesinin artmasına yol açmıştır. Almanya, Fransa ve Birleşik Krallık gibi ülkeler yem probiyotiklerinin başlıca kullanıcıları arasındadır.
Orta Doğu ve Afrika bölgeleri, Amerika, Asya-Pasifik ve Avrupa’ya kıyasla yem probiyotikleri için nispeten daha küçük pazarlardır. Bu bölgeler, sınırlı farkındalık ve yüksek probiyotik maliyetleri gibi zorluklarla karşı karşıya olsa da genişleyen hayvancılık sektörleri sayesinde büyüme için umut verici bir potansiyele sahiptir. Suudi Arabistan, Mısır ve Güney Afrika gibi ülkeler yem probiyotikleri pazarında büyüme yaşamaktadır.
YEM PROBİYOTİKLERİ PAZARINDAKİ REKABET ORTAMI
Küresel yem probiyotikleri pazarındaki büyüme, yem probiyotikleri tedarikçileri için fırsatlar yaratmış, ancak aynı zamanda sektördeki rekabeti de yoğunlaştırmıştır. Günümüzde yem probiyotikleri pazarı, büyük çok uluslu şirketler ve daha küçük, bölgesel oyuncuların bir karışımı ile karakterize edilmektedir. Pazardaki büyük oyuncular güçlü bir küresel varlığa, kapsamlı araştırma ve geliştirme yeteneklerine ve geniş bir probiyotik ürün yelpazesine sahiptir. Genellikle ürün kalitesi, inovasyon, fiyatlandırma ve dağıtım ağları gibi faktörler üzerinden rekabet ederler. Daha küçük bölgesel oyuncular ise daha büyük rakiplerin zorluklarıyla karşılaşırken, niş pazarlara odaklanarak, özelleştirilmiş çözümler sunarak ve yerel müşterilerle güçlü ilişkiler kurarak kendilerini farklılaştırabilmektedir.
Analistler, rekabetçi yem probiyotikleri pazarında başarılı olmak için tedarikçilerin aşağıdaki gibi etkili stratejileri benimsemesi gerektiğine işaret etmektedir:
• Araştırma ve geliştirme: Yeni ve yenilikçi probiyotik ürünler geliştirmek için araştırma ve geliştirmeye yatırım yapmak,
• Ürün farklılaştırma: Belirli hayvan sağlığı ihtiyaçlarını karşılayan benzersiz probiyotik suşları veya formülasyonları geliştirmeye odaklanmak,
• Güçlü dağıtım ağları: Geniş pazar erişimi sağlamak için distribütörler ve perakendecilerle güçlü ortaklıklar kurmak,
• Pazarlama ve eğitim: Yem probiyotiklerinin faydaları konusunda farkındalığı artırmak için pazarlama ve eğitime yatırım yapmak,
• Stratejik ortaklıklar: Pazar erişimini genişletmek ve kaynakları paylaşmak için yem üreticileri ve canlı hayvan üreticileri gibi diğer sektör oyuncularıyla iş birliği yapmak.
Kaynaklar:
1. Use of probiotics in animal feeds and market dynamics – Feed & Additive Magazine (feedandadditive.com)
2. The role of probiotics on animal health and nutrition | The Journal of Basic and Applied Zoology | Full Text (springeropen.com)
3. Probiotics in Animal Nutrition (fao.org)
4. Global Feed Probiotics Market – Feed & Additive Magazine (feedandadditive.com)
5. Feed Probiotics Market Size & Share Analysis – Industry Research Report – Growth Trends (mordorintelligence.com)
6. Feed Probiotics – Market Share Analysis, Industry Trends & Statistics, Growth Forecasts 2017 – 2029 (researchandmarkets.com)
7. Probiotics Animal Feed Market- Global Analysis and Forecast (maximizemarketresearch.com)
8. Animal Feed Probiotics Market Share and Statistics – 2034 (factmr.com)
9. Global Feed Probiotics market size is USD 4985.2 million in 2024. (cognitivemarketresearch.com)
