Yumurta tavuklarında yem partikül büyüklüğünün önemi

Yem partikül büyüklüğü tavukların yem alımı üzerinde büyük bir etkiye sahiptir, tozlu yem partikülleri yem alımını büyük ölçüde azaltacaktır. Piliçlerin yaşı ilerledikçe yem partikül boyutunu arttırmanızı öneririz. Piliçler büyüdükçe gagalarının, taşlıklarının ve sindirim sistemlerinin boyutu gelişecektir. Yumurta tavuklarının seçici yiyiciler olduğu iyi bilinmektedir: yumurta tavukları daha büyük partikülleri tercih ederler.

Estella Leentfaar
Beslenme Uzmanı
Hendrix Genetics Layers

Yem yapısı (özellikle yem partikül boyutu), yumurta üretiminin sıklıkla gözden kaçan bir yönüdür. Yem üreticileri, tavuk yeminin, tek tip boyutta ve homojen olarak karıştırıldığında, partikül boyutunun yemlikler boyunca optimal dağılımında sağlanacağını varsaymamalıdır.

Yemin tane boyutu dağılımı, kanatlıların yem tüketimini etkiler (1), bu nedenle yem değirmeninde ve kanatlı çiftliğinde yem tane boyutu dağılımını düzenli olarak kontrol etmenizi öneririz. Hem partikül boyutu hem de homojenlik dahil olmak üzere, beslemenin yapısı içerik bileşimi, tane özellikleri ve öğütme yöntemi gibi birçok özelliğe bağlıdır (2;3).

Yem kaliteli bir kırıntı şeklinde sunulduğunda, tavukların tüketmesi daha kolay olacaktır; bu, yemi tüketmek için gereken süreyi azaltır ve daha tek tip bir kompozisyon sağlar. Sonuç olarak, tavukların gelişimini teşvik edecektir (1). Piliç yetiştirirken, 0. günden 4. – 5. haftaya kadar kırıntılı bir diyetin ve ardından aşağıda belirtildiği gibi önerilen partikül boyutuna sahip bir püre diyetinin kullanılması şiddetle tavsiye edilir (1).

Püre diyetlerinin tavuklar tarafından seçici yemeye daha duyarlı olduğunu lütfen unutmayın. Partikül büyüklüğü, pelet veya granüller yemlere kıyasla püre diyetlerinde daha kritiktir (3). Ayrıca, çok ince partiküller yem tüketiminde bir azalmaya neden olacaktır (1), farklı partiküller arasında doğru denge kilit noktadır!

Siloda veya besleme sisteminde ayrışma meydana gelirse, farklı bileşenler ve besinler ayrılmaktadır (4). Bu durum, tavukların günlük besin alımını olumsuz yönde etkileyebilir (4). İyi partikül büyüklüğü dağılımına sahip püre yem, iyi bir büyüme ve sağlam bir sindirim sisteminin (1) düzgün gelişmesini sağlayacaktır. Standart bir partikül büyüklüğü için henüz bir analizi yöntemi yoktur (5), ancak kuru eleme, genleştirilmemiş yemler için uygun bir yöntemdir (5). Bu nedenle Hendrix Genetics, bu makalede belirtilen çiftlik içi analizler için küçük bir yem eleği kullanılmasını önermektedir. Yem elek analizinizin sonucu, kanatlı rasyonlarının yem yapısı hakkında size hızlı ve güvenilir bir fikir verecektir. Yem fabrikalarında, öğütme ve/veya karıştırma sonrasında yem yapısını kontrol etmek için genellikle daha hassas kuru yem elekleri kullanılır.

YEM PARTİKÜL BÜYÜKLÜĞÜNÜN SİNDİRİM SİSTEMİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Sindirim sisteminin gelişimi, yem partikül büyüklüğünden büyük ölçüde etkilenir. Genel olarak, büyük partiküller içeren yemleri tüketen tavuklar, hem daha büyük ve kaslı taşlık hem de daha uzun bağırsak yolları geliştireceklerdir. Yem partikülü ne kadar büyük olursa, partikül taşlıkta o kadar fazla zaman harcayacaktır. Taşlığın işlevi, daha büyük yem partiküllerini ince bağırsağa girmeden önce daha küçük partiküllere öğütmektir. Bu daha büyük yem partikülleri, mide-bağırsak yollarından geçerken daha uzun geçiş süresine de sahiptir. Optimum partikül büyüklüğüne sahip diyetlerle beslenen kanatlıların bağırsaklarında, daha uzun mikrovilluslar olduğu bilinmektedir. Bu daha uzun mikrovilluslar, emici yüzey alanlarının artmasına neden olur; bu da doğrudan sindirilebilirliği ve besin emilimini olumlu yönde etkiler.

Tavuk yemi çok fazla ince partikülden (<1.0 mm) oluştuğunda, ince yem partikülleri öğütme gerekmediğinden (veya sınırlı) taşlıktan hızla geçecektir. Partiküller taşlıktan geçtikten sonra, proventrikülusa gireceklerdir. Çok fazla ince yem partikülü içeren diyetleri tüketmenin sonuçları, küçük bir taşlık, genişlemiş bir proventrikül ve azaltılmış bağırsak uzunluğudur.

Yüksek düzeyde çok ince partiküller içeren tavuk yemlerini, beslemede çok fazla kullanmamanızı şiddetle tavsiye ederiz!

ÖNERİLEN BESLEME PARTİKÜL BOYUTU
Yem partikül büyüklüğü tavukların yem alımı üzerinde büyük bir etkiye sahiptir, tozlu yem partikülleri (<0.5 mm) yem alımını büyük ölçüde azaltacaktır. Piliçlerin yaşı ilerledikçe yem partikül boyutunu arttırmanızı öneririz. Piliçler büyüdükçe gagalarının, taşlıklarının ve sindirim sistemlerinin boyutu gelişecektir. Yumurta tavuklarının seçici yiyiciler olduğu iyi bilinmektedir: yumurta tavukları daha büyük partikülleri tercih ederler. Tavuk (piliç) yaşlandıkça, daha büyük yem partiküllerini tercih eder. Kanatlıların gün ortasında yemi bitirmelerine izin verilmesi tavsiye edilir. Bu, yemliklerin temizlenmesine ve küçük yem partiküllerinin birikmesini önlemeye yardımcı olur (boş yemlik tekniği olarak adlandırılır).

Daha büyük yem partikülleri genellikle kaba öğütülmüş tahıllar veya mısırdır, ince yem partikülleri ise genellikle vitaminleri, amino asitleri, fosforu ve temel eser mineralleri içerir. İnce partiküller yumurta üretiminin devamlılığında ve yumurta kabuğu kalitesinde önemli bir rol oynadığından, “seçici yeme” her zaman önlenmelidir. Bir yumurta üreticisi olarak sürünüzün yeme davranışını dikkatle izlemelisiniz. Boş yemlik tekniği, yetiştiriciliğin ilk 4-5 haftasından sonra uygulanmalıdır, çünkü bu, kanatlıları iyi beslenmeleri ve iyi bir ürün geliştirmeleri için eğitecektir.

YEM ELEĞİNİN KULLANILMASI

Şekil 1. Yem eleği örneği

Örnekleme yöntemi
Doğru analiz için en önemli adım, yemliklerden temsili bir numune (6) almaktır. Farklı lokasyonlardan 5-6 alt numune alın, bunları karıştırın ve tercihen bir çeyrekleme prosedürü (6) ile numune boyutunu küçültün. Çeyrekleme prosedürü için numuneleri karıştırın, dağıtın, numuneyi tekrar dört eşit parçaya bölün ve iki karşıt çeyreği (6) eleyin.

Eleme yöntemi
• Kapağı çıkarın ve ilk bölmeyi bir kap yemle doldurun.
• Kapağı çalkalayıcıya geri getirin ve düzgün kapatıldığından emin olun.
• Dolu bölme üstte olacak şekilde eleği dik duracak şekilde çevirin.
• Eleği iyice sallayın. Tüm ince partiküller en az 10 saniye boyunca son bölmeye düştüğünde sallamayı bırakın.
• Eleği yana doğru döndürün ve bölme başına değerleri kaydedin.
• Bir hesap makinesi veya Excel kullanarak gri alandaki değerleri doldurarak yüzdeyi hesaplayın.
• Partikül büyüklüğü dağılımının önerilere uygun olup olmadığını kontrol edin, lütfen referans olarak aşağıdaki Hendrix Genetics önerilerini dikkate alın.

DİĞER EYLEMLER
Partikül büyüklüğü dağılımı tavsiyeye uygun değilse, yem partikül büyüklüğünü etkileyebilecek tüm faktörlerin kontrol edilmesi gerekir: yem üretimi, fabrikadan çiftliğe ve çiftlik içi nakliye, depolama, yem tavaları, yemlik yönetimi ve öğütme. Başlangıç büyütme yemi (0 ila yaklaşık 5 haftalık) için pürede 0,5 ile 3,2 mm arasında minimum %85 partikül standardına ulaşılamıyorsa, kaliteli granüllerden veya peletlerden oluşan bir diyetin kullanılması tercih edilir (1).

Referanslar:
1. Nutrition Management Guide. Hendrix Genetics. https://layinghens.hendrix-genetics.com/en/technical-support/nutrition/
2. Influence of particle size of the main cereal of the diet on egg production, gastrointestinal tract traits, and body measurements of brown laying hens. Herrera, J., et al. 2017, Poultry Science, pp. 96: 440- 448.
3. Implication of milling methods, thermal treatment, and particle size of feed in layers on mineral digestibility and retention of minerals in egg contents. Hafeez, A., et al. 2015, Poultry Science, pp. 94: 240-248.
4. Effect of Feed Segregation on the Commercial Hen and Egg Quality. Tang, P., Patterson, P.H. and Puri, V.M. 2006, The Journal of Applied Poultry Research, pp. 15: 564-573.
5. The effects of particle size, milling method, and thermal treatment of feed on performance, apparent ileal digestibility, and pH of the digesta in laying hens. Ruhnke, I., et al. 2015, Poultry Science, pp. 94: 692-699.
6. Servi-Tech Laboratories. Feed Sampling Procedures. Servi-Tech Laboratories. [Online] 2019. https://servitechlabs.com/Services/Feed/FeedSamplingProcedures/tabid/126/Default.aspx

Estella Leentfaar Hakkında
Estella Leentfaar, yüksek lisans derecesini Wageningen Üniversitesi Hayvan Bilimleri ve Araştırma Bölümü’nden 2016 yılında almıştır. Hayvan besleme ve adaptasyon fizyolojisi alanındaki uzmanlığının yanı sıra Estella, Sürdürülebilir Hayvan Beslemesi konusunda Avrupa masterına sahiptir. Kariyerine Trouw Nutrition’da (bir Nutreco şirketi) başlamış, 2019’da Hendrix Genetics Layers’a katılmıştır. Şu anda Estella, besleme uzmanlarından biri olarak firmanın Global Teknik çekirdek ekibinin parçasıdır.