Isı stresi, iklim değişikliği nedeniyle giderek yaygınlaşan bir olay haline geldi. Önemli ölçüde daha düşük yem alan ve üretkenlik konusunda daha düşük verimliliğe sahip olan etlik piliçlerde bunun sonuçları daha net görülebilir. Ancak birçok kişi, yüksek ortam sıcaklıklarından bağırsakların önemli ölçüde etkilendiğinin farkında değil. FRAmelco araştırmacıları, ısı stresi altındayken etlik piliçlerin bağırsaklarını desteklemenin başarılı ve yenilikçi bir yolunu buldular.
Ar-Ge Müdürü
FRAmelco
Kuşlar nispeten geniş bir sıcaklık aralığında iyi performans gösterseler de büyüyen etlik piliçlerin için en iyi performansı 18°C ila 22°C arasında gösterdikleri tespit edildi. Ancak bir etlik piliç kümesindeki sıcaklık konfor bölgesinin üzerine çıktığında, etlik piliçler, ısı stresi olarak bilinen fizyolojik stres yaşıyorlar. Bu açıdan burada bağıl nemin etkisi de hafife alınmamalı. Yüksek nem ile birlikte yüksek ortam sıcaklığı, etlik piliçler için tek başına yüksek sıcaklıktan çok daha zararlıdır. Isı stresi, esas olarak sıcak ve nemli bölgelerde bir endişe kaynağı olmasına rağmen, iklim değişikliği nedeniyle giderek daha yaygın bir sorun haline gelebilir.
ISI STRESİNİN OLUMSUZ ETKİSİ
Kuşlar tüylerle kaplı olduğundan ve ter bezleri olmadığından, ısı stresine karşı nispeten savunmasızdır. Kuşların, konfor bölgelerinin üzerindeki sıcaklıklarla karşılaştıklarında, ısı bitkinliğinden ölümü önlemek için büyük termoregülatör uyarlamalar yapmaları gerekir. Sakinleşmek için en önemli stratejileri solunum hızlarını arttırmaktır; bu yüzden ‘hızlı hızlı solumaya’ başlarlar. Daha fazla ısı kaybetmek için kanatlarını yayarlar ve tüylerini açarlar. Ek olarak, ısı stresi altındaki kuşlar, ısı kaybını kolaylaştırmak için kanı derilerine doğru yeniden dağıtırlar. Bu fizyolojik adaptasyonları yerine getirmek için kuşlar çok fazla enerji harcarlar ve bu durum da performans sonuçlarına yansır.
Isı stresi sadece yem tüketimini ve dolayısıyla besin alımını önemli ölçüde azaltmakla kalmaz, aynı zamanda etlik piliçlerin konforunu da olumsuz etkiler ve üretkenliklerini baskılar. Ayrıca, ısı stresi sırasında vücuttaki ve bağırsaklardaki hücreler, oksidatif stres, yani serbest radikaller ve antioksidanlar arasındaki dengesizlik nedeniyle zarar görebilir. Isı stresi ayrıca etlik piliçlerde bağışıklık tepkisini de etkiler ve onları enfeksiyonlara karşı daha savunmasız hale getirir. Isı stresi, önemli ekonomik kayıplara ve kanatlı performansı, sağlığı ve refahına yönelik tehditlere yol açtığı için önlem alınması gereken bir konudur.
ISI STRESİNİ AZALTMAK İÇİN BESLENME STRATEJİLERİ
Etlik piliç çiftçileri, ısı stresinin etkisini en aza indirmek için hangi araçlara sahip? Hayvanları ısının olumsuz etkilerinden korumanın en etkili yolunun kümes sıcaklığını ve nemini kontrol etmek olduğu açıktır. Ancak yeterli ve soğuk içme suyu sağlamak ve günün daha serin saatlerinde daha küçük ve daha sık öğünler vermek gibi yönetim stratejileri de etlik piliçlerin iştahını artıracak ve yem tüketimlerini artıracaktır. Yüksek ortam sıcaklığının etlik piliçlerin performansı üzerindeki etkisini hafifletmenin bir diğer yolu da diyete müdahale etmektir.
Kanatlı hayvanlarda ısı stresini azaltmak için kullanılan ortak bir strateji, yem tüketiminde beklenen azalmayla orantılı olarak besin yoğunluğunu artırmak (diyetin yağ içeriğini artırmak gibi) ve bu şekilde normal besin alımını sürdürmeye çalışmaktır. Diyetteki yağ, diğer bileşenlere kıyasla sindirim ve metabolizma sırasında daha az ısı üretir. Isı stresi ile mücadele için başka bir önlem, bir yandan sınırlayıcı amino asitleri, özellikle metionin ve lizini dengelerken diğer yandan diyet proteinini azaltmaktır.
Diyete potasyum bikarbonat, amonyum veya potasyum klorür gibi minerallerin eklenmesi, yaz sıcağında daha kritik olan elektrolit dengesini destekleyecektir. Ve dünyanın daha sıcak bölgelerinde, kuşların oksidatif stresin sonuçlarıyla başa çıkmalarını desteklemeye yardımcı olan E ve C vitamini gibi ekstra antioksidan vitaminleri kullanmak, yaygın olarak tercih edilen bir uygulamadır.
AMA BURADA DAHA FAZLASI VAR…
Çoğu etlik piliç beslenme uzmanı ve çiftçi, yetersiz yem tüketimine şüpheyle baksa da yem hayvanın içine girdiğinde sanılandan çok daha fazlası gerçekleşiyor. Amerikalı araştırmacılar yakın zamanda sadece ısı stresinin günlük kazanç, yem dönüşüm oranı ve et verimi üzerindeki olumsuz etkisini doğrulamakla kalmadı. Ayrıca, bu etkilerin sadece düşük yem tüketiminden kaynaklanmadığını, aynı zamanda zarar görmüş bir bağırsağın da doğrudan etkisi olduğunu keşfettiler.
İşte aslında işler bu şekilde. Isı stresi, ince bağırsakta sıkı bağlantıların zarar görmesine yol açan proinflamatuar bağışıklık hücrelerinin (sitokinler) üretimini arttırır. Ek olarak, ısı stresi, bağırsak epitelinde oksidatif stresi indükleyerek, geçirgenliğin bozulmasına neden olur. Sonuç olarak, bağırsaktaki bariyer işlevi olumsuz etkilenir ve patojenler ve endotoksinler hayvan vücuduna girerek enfeksiyon ve iltihaplanmaya karşı artan bir duyarlılığa neden olur.
Dahası, araştırmalara göre, ısı stresi mikrobiyomun bileşimini ve bolluğunu da değiştiriyor. Mikrobiyotadaki bu bozulma, bozulmuş bir bağışıklık fonksiyonunun sonucu olabilir, ancak ısı stresi sırasında düşük yem tüketimi ve yüksek su alımı da bunun bir sebebi olabilir. Mikrobiyal dengenin bozulması, zararlı bakterilerin çoğalmasına ve faydalı bakterilerin azalmasına neden olur. Kuşları bağırsak hastalıklarına yatkın hale getirir. FRA’nın araştırmacılarını düşündüren şey de işte bu konu oldu.
BÜTİRİK ASİDİN FAYDALARI
Hem araştırmalardan hem de uygulamalardan, bütirik asidin bağırsak bütünlüğünü ve gelişimini iyileştirmek için oldukça faydalı olduğu biliniyor. Ancak, inanılmaz kötü kokusu nedeniyle saf bütirik asidin işlenmesi çok zordur. Bu yüzden FRAmelco, tributirin ve alfa-monobütirinin etkili ve kullanımı kolay bir karışımı olan yeni FRA® Butyrin Hybrid Dry’ı geliştirdi. FRA® Butyrin Hybrid Dry, villus yüksekliği ve villus yüksekliği-kript derinliği oranı gibi bağırsak bütünlüğünü ve gelişimini iyileştirmek, aynı zamanda mikrobiyomu dengelemek için tasarlandı. Bütirat, sıkı bağlantı proteinlerinin ekspresyonunu artırarak normal bağırsak fonksiyonu için gerekli olan epitelyal bariyeri iyileştirir. Bu nedenle, FRA® Butyrin Hybrid Dry’ın diyet takviyesinin, kronik ısı stresi sırasında etlik piliçlerin performansı ve bağırsak sağlığı üzerinde olumlu bir etkisi olması öngörüldü.
KAVRAMIN İSPATI
Bu hipotezi test etmek için FRAmelco, geçen yıl Nijerya’da sıcak-kuru mevsimde bir etlik piliç çalışması gerçekleştirdi. 42,8 °C’lik rektal sıcaklık ve dakikada 96 nefeslik solunum hızları ile Arbor Acres etlik piliçlerinin ısı stresinden gerçekten mustarip olduğu ortaya çıktı. Kontrol grubuna mısır ve soya fasulyesi küspesine dayalı temel bir ticari başlangıç, yetiştirici ve bitirici diyeti verildi. Test grubuna, 42 günlük deneme süresinin tamamı boyunca FRA® Butyrin Hybrid Dry (500 g/ton) ile desteklenmiş bazal diyet verildi.
FRA® BUTYRIN HYBRID İLE ISI STRESİNDE DAHA İYİ PERFORMANS
Beklendiği gibi, büyüme hızı, yem tüketimi, yem verimliliği ve nihai canlı ağırlık gibi tüm parametreler üzerinde ısı stresinin etkisi görüldü. Genetiğin performans hedefleriyle karşılaştırıldığında, her iki test grubunun da bundan olumsuz etkilendiği (bkz. Tablo 1) tespit edildi. Bununla birlikte, FRA® Butyrin Hybrid Dry, kontrol grubuna kıyasla ortalama günlük ağırlık artışını %5,1 oranında iyileştirdiğinden, ısı stresinin etkilerini hafifletmeyi başardı. Sonuç olarak, kesim sırasında bu piliçler 70 gram (%4,6) daha ağırdı. Dikkat çekici bir şekilde, daha yüksek yem alımı yerine, özellikle FRA ® Butyrin Hybrid Dry ile birlikte besleme yapıldığında, yem dönüşüm oranı 13 puan artarken yemden de daha fazla fayda sağlanmış oldu.
Karkas kalitesine bakıldığında, işlenmiş kümes hayvanlarının %6,7 ile önemli ölçüde arttığı ve göğüs eti, but ve but yüzdelerinin de kontrol hayvanlarına kıyasla test grubunda sırasıyla %5,1, %6,1 ve %1,9 oranlarında yükseldiği görüldü.
Genel olarak, mevcut çalışmanın sonuçları, tributirin ve alfa-monobütirin karışımlarının büyüme performansını ve göğüs eti verimini arttırması bilimsel yayınlarla uyumludur. Performanstaki toplam iyileşme, Avrupa Üretim Verimliliği Faktöründe 19 puanlık bir artışla sonuçlandı.
abFarklı bir üst simgeye sahip her bir bağırsak segmenti çubuğu arasında önemli ölçüde fark vardır (p≤0,05).
Bu önemli ölçüde geliştirilmiş yem verimliliğinin arkasında ne olduğunu bulmak için FRAmelco’daki araştırmacılar, ısı stresi altındaki etlik piliçlerin bağırsak sağlığını araştırmaya devam ettiler.
FRA® BUTYRIN HYBRID İLE ISI STRESİNDE DAHA SAĞLIKLI BAĞIRSAK
FRA® Butyrin Hybrid Dry’ın ısı stresi altındaki etlik piliçler üzerindeki olumlu etkilerinin, literatürden elde edilen bilgilerle uyumlu olarak, yem katkı maddesinin bağırsakları destekleme yeteneklerinin bir sonucu olabileceğini keşfettiler. Mevcut denemede, FRA® Butyrin Hybrid Dry, Şekil 1’de gösterildiği gibi jejunum ve ileumda olduğu gibi duodenumda da kontrol grubuna kıyasla villus yüksekliğini önemli ölçüde iyileştirdi. Böylece, kontrol grubuna kıyasla her bağırsak segmentinde villus yüksekliğinin kript derinliğine oranını (VH:CD oranı) yaklaşık 3,7’den 6,5’e yükselterek önemli ölçüde iyileştirdi (bkz. Şekil 2).
abFarklı üst simgeye sahip her bir bağırsak segmenti çubuğu arasında önemli ölçüde fark vardır (p≤0,05).
Daha yüksek bir VH:CD oranı, bağırsak mukozasının devrinde azalma ile sonuçlanır, bu da bakım gereksinimini azaltır ve son olarak etlik piliçlerde daha yüksek büyüme verimliliği ile sonuçlanabilir. Ayrıca, daha yüksek villuslar, hayvan için daha fazla yemin mevcut olduğu besin emilim alanını arttırır ve bu da daha yüksek büyüme oranlarına neden olur. Geliştirilmiş bağırsak bütünlüğü, FRA® Butyrin Hybrid Dry verildiğinde neden daha yüksek büyüme oranlarının ve daha verimli bir yem dönüşüm oranının gözlemlendiğinin açıklaması olabilir (Tablo 1).
abFarklı üst simgeye sahip olan çubuklar birbirlerinden önemli ölçüde farklıdır (p≤0,05).
FRA® BUTYRIN HYBRID İLE ISI STRESİ ALTINDA DAHA DENGELİ MİKROBİYOM
Isı stresi sadece bağırsağa zarar vermekle kalmaz, aynı zamanda mikrobiyotanın bileşimini de olumsuz bir şekilde değiştirir. Mevcut denemeden, yüksek ortam sıcaklıklarında FRA® Butyrin Hybrid Dry’ın etlik piliçlerde sağlıklı bir mikrobiyomun korunmasına yardımcı olabileceği açıkça görülmektedir. Şekil 3’ten çıkarılabileceği gibi, yararlı Bifidobacterium ve Lactobacillus’un canlı sayıları, kontrol grubu ile karşılaştırıldığında sırasıyla %56,9 ve %7,1 arttı. Diğer yandan, potansiyel patojen bakteriler Clostridium perfringens ve Escherichia coli, kontrol grubuna kıyasla %26,1 ve %18,6 ile büyük ölçüde azaldı. Mikrobiyota dengesindeki bu gelişme, diğer bilimsel deneylerden elde edilen sonuçlarla da uyumludur.
abFarklı bir üst simgeye sahip çubuklar birbirlerinden önemli ölçüde farklıdır (p≤0,05); veya xy önemli ölçüde farklıdır (p≤0,10).
E. COLI RİSKİNİ AZALTMA
Etlik piliçlerin mikrobiyotasına daha ayrıntılı bakıldığında, diyete FRA® Butyrin Hybrid Dry uygulandığında daha düşük patojenik E. coli sayılarının bulunduğu açıkça görülür. İleumda %51,4’lük önemli bir azalma ve jejunumda %36,5’e yakın anlamlı bir azalma gözlendi (bkz. Şekil 4).
Çekumdan elde edilen verilerle birlikte, FRA® Butyrin Hybrid Dry’ın, ısı stresi altındaki etlik piliçlerde mikrobiyotayı daha faydalı bakteri ve daha az potansiyel zararlı bakteri bulunan bir duruma dengelediğini kanıtlıyor, bu da daha iyi etlik piliç performansına yol açan mekanizmalardan biri olabilir.
SONUÇ
Isı stresinin etlik piliçlerde bağırsak bütünlüğüne ve mikrobiyom dengesine zarar verdiğine dair giderek daha fazla kanıt ortaya çıkıyor. Ancak iyi haberler de var; ısı stresi altındaki etlik piliçler için FRA® Butyrin Hybrid Dry formundaki butirik asidin diyete dahil edilmesi, ısı stresinin piliçlerin bağırsağındaki zararlı etkilerini hafifletmek için etkili bir beslenme aracı olabilir. Bu son FRAmelco denemesindeki yenilikçi yem katkı maddesi sadece büyüme performansını iyileştirmekle kalmadı, aynı zamanda bağırsak sağlığı ve mikrobiyota dengesi üzerinde de olumlu bir etki gösterdi. Bu da nihayetinde daha yüksek büyüme verimliliğine ve kâr artışına yol açabilir.
