Salmonella kontrolü, hayvan ve insan sağlığı açısından önemli bir patojen olduğu için gıda ve yem üretiminde önemlidir. En kapsamlı şekilde araştırılan yem kaynaklı patojenlerden biri olarak, Salmonella‘nın ham maddelerde, bitmiş yemde ve hatta işleme için kullanılan ekipmanda bulunabileceği; ürün geri çağırmaları ve mali kayıplar gibi ciddi sonuçlara yol açabileceği açıkça kanıtlanmıştır.
Küresel Beslenme ve Canlı Üretim Direktörü
Anitox
Yem, kanatlı yetiştiriciliğinde en maliyetli ve etkili faktördür. Başarılı kanatlı yetiştiriciliği, büyük oranda kanatlıların genetik potansiyellerini ortaya koymalarını sağlayan yem kalitesine bağlıdır. Yüksek kaliteli yem, hayvan sağlığı ve gıda güvenliği açısından çok önemlidir.
Yem kalitesinin önemli bir yönü mikrobiyal yüktür. Kanatlı sağlığı ve üretkenliğinin yanı sıra gıda güvenliğini de etkileyen yem kaynaklı patojenler, yem ve yem bileşenlerinde gelişip çoğalabilir ve ayrıca besin maddeleri için konakçı ile rekabet edebilirler. Biyogüvenlik önlemleri, üretim sürecinin her aşamasında yem kaynaklı patojenlerin girişini ve bulaşmasını önlemek için tasarlanmıştır. Kısıtlı erişim, aşılama, tesislerin temizliği ve dezenfeksiyonu, su sanitasyonu, altlık yönetimi, kemirgen ve haşere kontrolü dahil olmak üzere tüm bu önlemler, kanatlılar ile dışarıdaki potansiyel kontaminasyon kaynakları arasında ayrım hatları oluşturmayı amaçlamaktadır. Yemin önemli hacimlerde olması ve kısa sürede çok sayıda çiftliğe ulaşabilen merkezi yapısı nedeniyle, yem patojen kontrolü her biyogüvenlik programının temel bir parçasıdır. Araştırmalar, Salmonella ve Clostridia gibi bir dizi patojenin yem fabrikalarında ve ekipmanlarında kolonileşebildiğini; yem ve yem bileşenleri yoluyla kamyonlara, silolara, yemlik sistemlerine yayılabildiğini ve bütün bu araçları kanatlılara erişmek için kullanabildiğini göstermiştir. Yem, günlük olarak üretim zincirleri boyunca sistematik bir şekilde ve tekrar tekrar dağıtılır. Bu da onu biyogüvenlik programları için en önemli kritik kontrol noktalarından biri haline getirir.
YEM SANİTASYONU SALMONELLA KONTROLÜ İÇİN ETKİLİ BİR STRATEJİDİR
Salmonella kontrolü, hayvan ve insan sağlığı açısından önemli bir patojen olduğu için gıda ve yem üretiminde önemlidir. En kapsamlı şekilde araştırılan yem kaynaklı patojenlerden biri olarak, Salmonella‘nın ham maddelerde, bitmiş yemde ve hatta işleme için kullanılan ekipmanda bulunabileceği; ürün geri çağırmaları ve mali kayıplar gibi ciddi sonuçlara yol açabileceği açıkça kanıtlanmıştır. 500’den fazla yayın, Salmonella‘yı hayvan yemleri ve yem içerikleriyle ilişkilendirmiştir. Öğütme ve canlı üretim süreçleri Salmonella‘nın gelişmesi için ideal ortamlar yaratabilir. Yem öğütme, Salmonella büyümesini teşvik eden ısı ve nem üretir. Ayrıca, Salmonella yem fabrikasındaki makinelerde, kamyonlarda ve yem üretimiyle ilişkili diğer alanlarda kolonileşebilir ve bu da yemin kontaminasyonuna yol açabilir. Bu durum, çiftliklerin ve sürülerin kontamine yem yoluyla Salmonella‘ya tekrar tekrar maruz kalmasıyla sonuçlanabilir. Çalışmalar, Salmonella prevalansının yem bileşenlerinde en yüksek seviyede olduğunu, pelet değirmeninden geçtikten sonra azaldığını, ancak tüketim noktasına ulaşmadan önce tekrar arttığını göstermiştir.
Yakın zamanda yapılan bir literatür taraması, kanatlı yetiştiriciliğinde Salmonella oluşumunun %4,8’inin yemden kaynaklandığını göstermiştir (Wang ve diğerleri, 2023). Bu durum özellikle endişe vericidir çünkü yem, patojenleri hayvanların gastrointestinal sistemlerine sokma konusunda benzersiz bir yeteneğe sahiptir. Bu da dışkı ve altlıktaki bakteri prevalansını artırır ve sonuçta yetiştirme ve büyütme tesisleri içinde daha fazla yatay bulaşmaya yol açar. Bu kavram, bu noktada geniş bir şekilde araştırılmamıştır.
Çoğu fabrikanın Salmonella‘nın yem üretimine bulaşmasını önlemeye yönelik protokolleri olmasına rağmen, bu protokoller verimliliğin azalmasına, dekontaminasyon prosedürleri nedeniyle ilave aksama sürelerine neden olarak maliyetlerin artmasına, itibarın ve sözleşmelerin zarar görmesine zemin hazırlamaktadır.
Canlı üretimde Salmonella‘yı kontrol altına almanın en iyi yolu, sisteme girişini azaltmaktır. Yem sanitizasyonu, mikrobiyal kontaminasyonu azaltmak ve uzun vadeli patojen kontrolü sağlamak için bakteri öldürücü bileşiklerin kullanılmasını içerir. Çalışmalar, formaldehit bazlı bir yem dezenfektanı olan Termin-8®‘in yemdeki Salmonella kontaminasyonunu azaltmada ve yeniden kontaminasyonu önlemede etkili olduğunu göstermiştir. Yakın zamanda, formaldehit içermeyen bir yem dezenfektanı olan Finio®‘nun Salmonella‘yı organik asit karışımlarından daha etkili bir şekilde kontrol ettiği bulunmuştur.
Yeminizi Salmonella ile kontamine olmaktan korumak için, üretim öncesi ve sonrası da dahil olmak üzere, yem üretiminin çeşitli aşamalarındaki mikrobiyal yükü anlamak çok önemlidir. Salmonella gıda güvenliğiyle ilgili birincil endişe kaynağı olsa da genel mikrobiyal profilin değerlendirilmesi, yem kalitesi ve güvenliğinin daha iyi bir göstergesi olabilir. Etkili yem patojen kontrolü, biyogüvenliğin güçlendirilmesine, tüm gıda zincirinin korunmasına ve kümes hayvanlarının performansının iyileştirilmesine yardımcı olabilir.
YEM MİKROBİYAL YÜKLERİNİN KONTROLÜ, KANATLI HAYVAN PERFORMANSINI DESTEKLER
Kanatlı hayvanların sağlığı ve performansı, bağırsak ve mikrobiyom sağlığından büyük ölçüde etkilenir. Bu dengenin korunması, bağırsak dokularının korunması ve hastalıkların önlenmesi için çok önemlidir. Yemdeki değişken mikrobiyal yükler, mikrobiyomu zorlayarak mikrobiyal popülasyonda değişime ve disbiyozise yol açabilir. Yemdeki yüksek mikrobiyal yükler, bağırsaktaki goblet hücrelerinin çoğalıp mukus üretmesine ve hayvandaki enerjinin bu zorluğun üstesinden gelmeye yönelmesine neden olmakta, bunun bir sonucu olarak da önemli sağlık ve performans sorunları ortaya çıkmaktadır. Salmonella, E. coli ve Clostridia, yemde bulunan ve yüksek mikrobiyal yüklerle ilişkili yaygın patojenlerdir.
Yemdeki mikrobiyal yükleri kontrol etmek, performansı artırmaya yardımcı olabilir. Örneğin, Clostridium perfringens, mikrobiyom dengesizliği sırasında anormal şekilde çoğaldığında ciddi sağlık sorunlarına neden olabilen bir mikroorganizmadır. Halen devam etmekte olan araştırmanın ön sonuçları, yemdeki mikrobiyal yüklerin azaltılmasının sağlıklı bir mikrofloranın gelişimini destekleyebileceğini, lezyonların ve ölümlerin şiddetini azaltabileceğini ve etlik piliçlerde bir Nekrotik Enterit mücadelesi sırasında kilo alımını ve yem dönüşümünü iyileştirebileceğini göstermektedir.
Bu bulgular, mikrobiyal yükleri azaltmanın ve yem kaynaklı patojen prevalansını düşürmenin etlik piliç sağlığını ve performansını nasıl desteklediğini göstermektedir. Bununla birlikte, yem sanitasyonunun mikrobiyomu ve bağırsak sağlığını doğrudan nasıl etkilediğini anlamak için ek araştırmalara ihtiyaç vardır.
Termin-8® ve Finio® gibi yem dezenfektanları, yem mikrobiyal yüklerini azaltabilir, yeniden kontaminasyona karşı koruma sağlayabilir ve uzun vadeli koruma sunabilir. Mikrobiyal yüklerin azaltılması, yemdeki patojen prevalansını azaltmaya yardımcı olabilir, kanatlı sağlığı ve performansında iyileşmeler sağlayabilir. Böylece üreticiler için uygun maliyetli bir gıda güvenliği ve kanatlı performansı stratejisi sağlayabilir. Avila ve arkadaşları tarafından yapılan son araştırma, düşük mikrobiyal yüke sahip sanitize yem tüketen etlik piliç yetiştiricilerinin, üretim sırasında daha düşük ölüm oranına, daha az yumurta kabuğu kontaminasyonuna sahip olduğunu ve yüksek kaliteli civcivler ürettiğini göstermiştir.
Yüksek kaliteli hayvan yemi üretmek, mikrobiyal yükleri etkili bir şekilde en aza indiren, patojen girişi riskini azaltan ve yeniden kontaminasyonu önleyen yem hijyeni programlarının uygulanmasını gerektirir.
Yem sanitasyonu, sektörün büyük ölçüde güvendiği güçlü bir araçtır. Çok sayıda çalışma, hem ham maddelerde hem de bitmiş yemlerde yem dezenfektanı kullanımının genel mikrobiyal yüklerde ve patojenlerin yaygınlığında önemli bir azalmaya yol açtığını göstermiştir. Dahası, yem sanitasyonunun faydaları, uygulamadan sonra 14 güne kadar devam edebilir ve uzun süreli koruma sağlar.
Dr. Enrique Montiel Hakkında
Veteriner Hekim Dr. Enrique Montiel, kanatlı ve hayvan sağlığı konusunda 25 yılı aşkın bir deneyimine sahiptir. Kuş patolojisi ve immünolojisi alanında yüksek lisans ve kanatlı bilimi alanında doktora derecesine sahip olan Montiel, kanatlı hayvanlarda besleme yöntemlerinin bağışıklık tepkileri üzerindeki etkisi konusunda önde gelen bir otoritedir. Anitox’ta Beslenme ve Canlı Üretim Küresel Direktörü olarak Dr. Montiel, Salmonella ve virüsler de dahil olmak üzere performans sınırlayıcı patojenler için bir fomit olarak yemin küresel olarak anlaşılmasını desteklemekte ve yem kaynaklı patojenlerin canlı üretime girmesini önlemek için dünyanın önde gelen üreticileriyle yakın bir şekilde çalışmaktadır.
