Hayvanlar yaşlandıkça oksidatif stres artar ve bu da yumurtlama performansını düşürebilir. Yaşlanma aynı zamanda kabuk kalitesinde de değişkenliğe yol açar. Bu nedenle, yumurta üretimiyle ilgili organlar ve dokular, özellikle oksidatif strese karşı koruma başta olmak üzere, beslenme desteğine ihtiyaç duyar. Antioksidan sistemin baş yöneticisi olarak tanımlanan selenyum (Se), antioksidan savunmanın çeşitli seviyelerinde yer alır.
Küresel Bilimsel ve Teknik Müdür
Adisseo
Küresel Bilimsel ve Teknik Müdür
Adisseo
Bir tavuğun yaşamı boyunca ürettiği yumurta sayısı önemlidir ve sürü olarak en yüksek üretim zamanlaması, yumurtacı yaşam döngüsü ve yüzdesi, optimum olmalıdır. Bununla birlikte, yumurtalar iyi kalitede olmalı ve verimli bir şekilde üretilmelidir. Ancak yumurta kalitesi, tavuklar yaşlandıkça bozulur. Daha uzun yumurtlama döngülerini uygulanabilir kılmak için besleme hem yumurta kabuğu gücünü hem de albümin kalitesini desteklemelidir. Benzer şekilde, kanatlılar en yüksek yumurtlama seviyesine ulaştıktan sonra, performans kademeli olarak düşecektir. Ancak bu düşüşün hızı ve büyüklüğü hem besleme çözümleri hem de yönetim teknikleri kullanılarak kontrol edilebilir.
1. Döngüleri uzatmak kârlıdır, ancak yumurta miktarında ve kalitesinde düşüşe yol açabilir
Sürünün ömrü uzatılarak üretim sürecinin kesinti süresi azaltılır. Dahası, finansal modelleme, yumurtlamada süreklilik ile karlılıktaki artışlar arasında korelasyon olduğunu göstermiştir. Damızlık şirketleri tavuk başına 500 yumurta üretebilen tavukları hedeflediğinden, daha uzun yumurtlama döngülerini düşünmek mantıklıdır.
Karşılaşılan zorluklardan biri, tavuklar yaşlandıkça yumurtalarının daha büyük hale gelmesidir. Yumurta kütlesi, tavuklar yaşlandıkça ve üreme sistemleri değiştikçe doğal olarak kademeli bir şekilde artar. Maksimum yumurta büyüklüğü, tavuklar yaklaşık bir yaşındayken beklenebilir. Yumurta büyüklüğü arttıkça tavuklar zorlanabilir ve daha büyük yumurtaların kabukları daha ince olma eğilimi gösterebilir. Bir tavuğun rasyon ve kemiklerden alabileceği kalsiyum karbonat miktarının bir sınırı vardır (yaklaşık 4 g). Bu nedenle her yumurta için üretilebilecek sınırlı miktarda kabuk vardır. Daha büyük bir yumurta yumurtlanırsa, kabuk daha ince bir şekilde gerilmeli ve daha az sağlam bir yumurta üretilmelidir. Bu da ikinci kalite yumurta sayısını artırarak yumurta üreticisi için israfa ve mali kayba yol açacaktır. Yumurta üreticilerinin, yaşlanan yumurtacılarda karşılaştığı bir diğer zorluk da yumurta kalitesinin korunmasıdır.
Yumurta kabuğu kalitesi
Yumurta kabuğu, yumurtanın içeriğinin mikrobik ve fiziksel ortamdan korunmasında çok önemli bir rol oynar. Ayrıca su ve gaz alışverişini de kontrol eder. Yumurta kabuğu kalitesi, kabuğun sağlamlığı, yumurta şekli ve rengi dahil olmak üzere çeşitli faktörlerden oluşur. Yumurta kabuğu kalitesinin iyileştirilmesi, çatlak yumurta sayısını azaltmak ve böylece satılabilir yumurta sayısını artırmak için kabuk kalınlığını ve kırılma mukavemetini yükseltmek anlamına gelir.
Tazelik
Tazelik en belirgin şekilde albüminin viskozitesinde gözlemlenir. Yumurta eskidikçe beyazı daha sulu hale gelir, bu da müşteri algısını ve işlevsel özelliklerini (örneğin, haşlanmış yumurta yapma kolaylığı) etkiler. Haugh birimi, yumurta beyazının protein içeriğinin ve dolayısıyla yumurta içeriğinin kalitesinin (tazelik) göstergesidir. Haugh biriminin tavuğun yaşıyla birlikte azaldığı da bilinmektedir. Antioksidan durumunun artırılması Haugh birimi değerlerini iyileştirme potansiyeline sahiptir.
Antioksidan durumu
Yumurta sarısındaki yağda çözünen bileşikler, oksidasyona maruz kalır. Kullanılan bu bileşikler, yumurta sarısı rengini yoğunlaştıran karotenoidleri ve besin değerini artıran omega 3 yağ asitlerini içermektedir. Tavuğun antioksidan durumu iyileştirildiğinde, bu önemli bileşiklerden daha fazlası korunur.Bu da yumurtanın görsel kalitesini ve besin değerini artırır ve bu pahalı bileşenlerin kullanımını optimize eder.
Fonksiyonel özellikler
Gıda imalat endüstrisinde yumurtalar renklendirici, bağlayıcı, jelleştirici, köpürtücü, emülsifiye edici ve besleyici özelliklerinden dolayı takdir edilmektedir. Bu özelliklerin optimize edilmesi, toz veya sıvı formda kullanılan yumurtaların değerini artırır. Bununla ilgili daha detaylı bilgi için “Yumurtanın besleyici özelliklerinin iyileştirilmesi” konulu makalemize göz atabilirsiniz.
2. Antioksidan durumlarını güvence altına alarak yaşlanan tavukların performansını ve yumurta kalitesini sürdürmek
Oksidatif stres hayvanlar yaşlandıkça artar ve bu da yumurtlama performansını düşürebilir. Yaşlanma aynı zamanda kabuk kalitesinde de değişkenliğe yol açar. Bu nedenle, yumurta üretimiyle ilgili organlar ve dokular, özellikle oksidatif strese karşı koruma başta olmak üzere, beslenme desteğine ihtiyaç duyar. Antioksidan sistemin baş yöneticisi olarak tanımlanan selenyum (Se), antioksidan savunmanın çeşitli seviyelerinde yer alır. Selenyum, ya biyo-etkinliğinin çok düşük olduğu bilinen inorganik formlarda (esas olarak sodyum selenit (SS)) ya inaktive edilmiş seleno-maya (SY) gibi organik formlarda ya da daha yüksek biyo-etkinliğe sahip olduğu bilinen saf kimyasal olarak sentezlenmiş formlarda (SeMet, hidroksi-selenometiyonin: OH-SeMet) hayvancılık premikslerine dahil edilir. Selisseo® piyasada bulunan OH-SeMet olarak %100 Se sağlayan tek saf organik Se formudur. Yumurtacı tavuklarda yapılan denemeler, yumurta tavuklarının Selisseo® ile beslenmesi durumunda, özellikle yumurtlamanın ilerleyen dönemlerinde olmak üzere, yumurta üretiminde faydalı olduğunu göstermiştir.
Ankara’da yapılan bir denemede, Selisseo®‘nun 63 ila 90 haftalık tavukların yumurtlama performansı ve yumurta kalitesi üzerindeki etkisi incelenmiştir. Tavuklar yaşlandıkça, yem verimliliğinde (FCR) normal bir artış ve yumurta üretim oranında bir düşüş görülmektedir. Ancak, performanstaki bu düşüş Selisseo® ile beslenen tavuklarda hafiflemiş ve genel performansın daha iyi olduğu görülmüştür. Tüm dönem boyunca FCR, Seleno-Yeast (SY) ve Sodyum Selenit (SS) ile karşılaştırıldığında Selisseo® ile sırasıyla 2 ve 3 puan azalmıştır (Şekil 1A/B).
Şekil 1B. Tüm dönem boyunca genel olarak FCR’de bir iyileşme gözlenmiştir (p < 0,05)
Selisseo® ile besleme, SS’ye kıyasla %9 ve SY’ye kıyasla %4,5 daha yüksek yumurtlama oranı ile sonuçlanmıştır (Şekil 2A/B). Aynı zamanda çatlak ve kırık yumurta sayısında azalma görülmüş, bu da tavuk başına SS ve SY’ye kıyasla sırasıyla %0,65 ve %1,1 daha fazla satılabilir yumurta elde edilmesini sağlamıştır. Bu faydalı etki, antioksidan kapasitesindeki artışa bağlanabilir; bu da daha iyi karaciğer sağlığı ve fonksiyonuna, hem serum hem de karaciğerdeki MDA seviyesinde azalmaya ve daha düşük karaciğer yağ içeriğine yol açmıştır (veriler talep üzerine mevcuttur).
Şekil 2B. Tüm dönem boyunca yumurtlama oranında genel olarak bir iyileşme gözlenmiştir (p = 0,05)
3. Kalıcı miktar ve kalite için yumurtacı tavukların sindirim performansının iyileştirilmesi
Verimli yumurta üretimi, performans ve hatta yumurta kalitesi bağırsaklarla bağlantılıdır. Adimix Precision, hassas salınım sağlayan kaplamalı bir sodyum bütirattır. Özel kaplaması sayesinde Adimix Precision, bütiratı mideden bağırsağın distal kısmına kadar tüm sindirim sistemi boyunca iletebilir ve bu nedenle tüm sindirim sistemi boyunca bütirata bağlı faydalı etkileri tetikleme potansiyeline sahiptir. Böylece tavukların bütirattan en iyi şekilde yararlanmasına yardımcı olur.
Adimix Precision, bağırsak sağlığını iyileştirerek (Şekil 3) yaşlı yumurtacı tavukların performansını ve yumurta kalitesini koruyabilir. Kript derinliğinin azalması ile birlikte villus yüksekliğinin artması, bağırsak duvarının daha büyük bir değişim yüzeyine sahip olmasını ve böylece besin maddelerinin daha iyi emilmesini sağlar. Standart koşullarda yumurtlama yüzdesi %1,1 oranında iyileştirilebilir ve FCR, 59 ila 74 hafta arasındaki yaşlı yumurtacı tavuklar için kontrol gruplarına kıyasla %2,6 oranında azaltılabilir. Adimix Precision, örneğin sıcaklık stresi gibi zorlu koşullarda bile daha iyi performans gösterebilir.
Yumurtlayan tavuklar yaşlandıkça, çatlak yumurta yüzdesi artar. Ancak diyete Adimix Precision eklendiğinde bu eğilim %1,56’dan %1,18’e düşmektedir. Bu durum yumurta kabuğu kalitesindeki iyileşme ile açıklanabilir (Şekil 4). Yumurta üzerinde daha fazla miktarda kabuk bulunması çatlak olasılığını azaltır ve satılabilir yumurta sayısını artırır. Adimix Precision ayrıca kirli yumurta oranını da azaltabilir. Kirli yumurtaların nedenleri arasında sağlık durumu, beslenme şekli, hijyen düzeni ve yaş yer almaktadır. Bu denemede, Adimix Precision kirli yumurta oranını %3,12’den %1,32’ye düşürmüştür (p < 0,05).
Sonuç
Yumurtacı tavuklar yaşlandıkça, yumurta miktarı ve kalitesi düşebilir. Ancak, tavukların sindirim performansını (Adimix® Precision) ve antioksidan durumunu (Selisseo®) optimize ederek, kalıcı yumurtlama sağlanabilir.
