Aarhus Üniversitesi ve Neeo Aps, süt ineklerinde mastitis tedavisi için antibiyotiklere alternatif olabilecek lazer tedavisini araştırıyor. Projenin amacı, hayvan sağlığını ve süt kalitesini korurken antibiyotik kullanımını ve süt israfını azaltmak.
Danimarka merkezli Aarhus Üniversitesi ve Neeo Aps şirketi, ineklerde süt üretiminde düşüşe neden olan yaygın bir hastalık olan mastitisin tedavisinde, lazer terapisinin antibiyotiklerin yerini alıp alamayacağını araştırmak için iş birliği yapıyor. Mevcut tedavi yöntemleri, süt kalitesinin düşmesine ve antibiyotik kullanımının artmasına neden oluyor.
Antibiyotikle tedavi edilen ineklerin sütü, süpermarket raflarına ulaşamadan atılıyor ve bu da önemli miktarda gıda israfına ve çiftçiler için ekonomik kayba neden oluyor. Yüksek antibiyotik kullanımı hem hayvanların hem de insanların sağlığı için zararlı olan direnç gelişmesine ciddi oranda katkıda bulunuyor.
Lazer tedavisi ise antibiyotiklere alternatif olabilir. Daha küçük çaplı çalışmalar, bu tedavinin potansiyelini göstermiş olsa da inekler üzerinde yapılan daha büyük ve kontrollü çalışmalar, lazerin etkinliği konusunda henüz sağlam bilimsel kanıtlar sunmuyor. Ancak Danimarka’ya özgü bir kamu destek programı olan Green Development and Demonstration Programme (GUDP – Yeşil Kalkınma ve Demonstrasyon Programı) tarafından desteklenen yeni bir proje, tam da bu boşluğu doldurmayı hedefliyor.
TESADÜFEN KEŞFEDİLDİ
Aarhus Üniversitesi ve Neeo Aps tarafından yapılan duyuruya göre, fikir, tekrar tekrar antibiyotik tedavisi görmesine rağmen ağrılı meme enfeksiyonunu yenemeyen bir kadından çıktı. Birkaç lazer tedavisi sonrasında kadın iyileşti. Çiftçi olan kocası, “Keşke ineklerimin mastitisini de bu kadar kolay tedavi edebilsek” dedi. Böylece konsept doğdu ve Neeo Aps şirketinde yeni bir yöntem ve iş modeli için temeller atıldı.
GELİŞTİRME VE TEST EKİPMANLARI
Projenin bir parçası, Neeo Aps’ın mastitisli inekleri tedavi etmek için lazer ekipmanını daha da geliştirmesini içeriyor. Firma bunun nedenini orijinal lazerin insanlar için geliştirilmiş olması ve ineklerin memelerine uygun olmaması, pratik olmaması ve seri üretime hazır olmaması olarak açıklıyor. Ayrıca, lazer tedavisinin mastitisli ineklerde işe yarayıp yaramadığının da belgelenmesi gerekiyor. Bu noktada Aarhus Üniversitesi’ndeki araştırmacılar önemli bir rol oynayacak.
KONTROLLÜ DENEY
Kontrollü bir deneyde, araştırmacılar gram negatif mikroplardan arındırılmış bir madde olan LPS kullanarak süt ineklerinde kısa süreli, hafif bir mastitis türü oluşturacaklar. LPS, ateşi tetikleyebilmesi ve iltihaplanmaya benzer şekilde bağışıklık sistemini etkileyebilmesi nedeniyle klinik çalışmalarda sıklıkla kullanılan bir yöntem olarak açıklanıyor. Bu deneyde, araştırmacılar lazer tedavisinin bir grup ineğe etkisini, kırmızı ışıkla etkisiz bir tedavi uygulanan başka bir grupla karşılaştıracaklar. Araştırmacılar, lazer tedavisinin etkinliğini değerlendirmek için ineklerin refahını, sağlığını, süt üretimini ve süt kalitesini yakından izleyecekler.
ÇİFTLİKTE DENEME
Projenin ikinci bölümünde, lazer tedavisi ticari çiftliklerdeki büyükbaş hayvanlarda geniş çaplı bir deneme ile test edilecek. Burada lazer tedavisi, mastitis tedavisinde kullanılan geleneksel antibiyotik tedavisiyle karşılaştırılarak eşit derecede etkili olup olmadığı incelenecek.
HERKES İÇİN KAZANÇ
Lazer tedavisinin etkili olduğu kanıtlanırsa, hayvanlar, çiftçiler ve toplum bundan fayda sağlayacaktır. Bu, mastitis tedavisinde yeni ve sürdürülebilir bir yöntemin yolunu açabilir.
Ticari sürülerde lazer tedavisinin etkisini araştıracak çalışma ekibinin başında yer alan Aarhus Üniversitesi Doçenti Vivi Mørkøre Thorup şunları dile getiriyor: “Bu proje ile mastitis için alternatif bir tedaviyi test etmek için eşsiz bir fırsatımız var. Gelecekte, süt üretiminde antibiyotik kullanımını azaltma potansiyeli var. Ayrıca, daha az süt atılacağı için gıda israfını azaltma gibi olumlu bir etkisi de olacaktır.”
