Yaşamın ilk ayında yeni doğmuş buzağılar, kapsamlı bağışıklık ve bağırsak olgunlaşmasına ek olarak birçok değişiklik yaşayacaktır. Dahası, buzağıların yaşamının ilk iki ayının gelecekteki performans için kritik olduğu iyi tanımlanmıştır (Abuelo ve ark. 2021; Buczinski ve ark. 2021). Bu makalenin amacı, başarılı bir buzağı beslemesi tasarlamak için bağışıklık sistemi olgunlaşması, işlevi ve bunun bağırsak olgunlaşması ile bağlantısının daha iyi anlaşılmasını sağlamaktır.
Veteriner Hekim
Lallemand Türkiye Teknik Müdürü
BAĞIŞIKLIK PENCERESİ
Buzağılar, doğumda, yani kendi bağışıklık sistemlerini geliştirmeden önce, kolostrumdan gelen maternal antikorlar (Y) sayesinde korunurlar. Bu pasif veya doğuştan gelen bağışıklık olarak bilinir. Bu nedenle kolostrum alımı, yaşamın ilk saatlerinde ve günlerinde çok önemlidir ve doğru bir şekilde yönetilmelidir. Bu durum, daha az değerli olan ve nihayetinde daha birkaç haftalıkken uzun mesafelere taşınan erkek süt buzağıları için özellikle zordur.
Buzağılar ancak iki haftalık olduktan sonra, adaptatif veya aktif bağışıklık olarak adlandırılan, B hücreleri tarafından antikor üretimi ile kendi bağışıklıklarını kazanmaya başlarlar. Arada, buzağının doğal savunmasının özellikle düşük ve kritik olduğu bağışıklık penceresi veya hassas pencere adı verilen bir boşluk vardır (Şekil 1).
BÜYÜK EKONOMİK KAYIPLAR DOĞURABİLECEK ZORLU BİR DÖNEM
Yaşamın ilk ayında, bağışıklık hala zayıfken, buzağılar çok sayıda dış stres faktörü yaşar (doğum, nakliye, sıvıdan katı yeme geçiş, boynuzsuzlaştırma, vb.)
Tüm bu stres faktörleri, bağışıklık sistemini daha savunmasız hale getirerek hastalık ve ölüm riskini artırır. Bu durum, sindirim ve solunum hastalıkları gibi zayıf bağışıklık savunmasının gözle görülür
belirtilerine yol açabilir.
Urie ve arkadaşları, 1 aylık buzağılarda %34 civarında bir morbidite ve %5’lik bir mortalite tanımlamıştır. Mortalite ve morbiditenin başlıca nedenleri sindirim sorunlarıdır (sırasıyla %32 ve %51). ABD’deki süt buzağısı işletmelerinde, uzun süreli ishal salgınlarının ekonomik sonuçlarının buzağı başına 71,15 $ civarında olduğu tahmin edilmektedir (USDA, 2014).
BAĞIŞIKLIK VE BAĞIRSAK YAKINDAN BAĞLANTILIDIR
Bağışıklık savunmasının üç ana bileşeni vardır: fiziksel bariyerler, doğuştan gelen bağışıklık ve edinilmiş (pasif olarak da adlandırılır) bağışıklık.
1. Fiziksel bariyerler herhangi bir patojenin vücuda girmesini engeller. Bazı fiziksel bariyerler çiftçi için bir alarm sinyali görevi görebilir: öksürme, hapşırma, kusma, idrarda değişiklik, vb. Diğerleri ise üretici düzeyinde görünmezdir: deri, mukus zarı ve bağırsak epiteli, tükürük ve bağırsaktaki enzimler ve dengeli bir mikrobiyota gibi.
2. Doğuştan gelen bağışıklık patojenlerin varlığına hızlı bir şekilde yanıt verir ve onları yok etmeye çalışır. Bağışıklığın aktivasyonu, enflamasyona yol açar. Bu sistem sitokinler gibi kimyasal haberciler kullanır ve iltihap belirteci olarak kullanılabilecek makrofajlar gibi bağışıklık hücrelerini (beyaz kan hücreleri, WBC) aktive eder.
3. Edinilmiş veya pasif bağışıklık spesifiktir ve hafıza rolüne sahiptir. Hayvan yaşamı boyunca patojenlere maruz kalma yoluyla edinilmeli ve geliştirilmelidir. Bu sistem aşılama ile kullanılır – etkisiz hale getirilmiş patojenlere maruz kalmak, bağışıklık sistemine bu patojeni bir sonraki karşılaşmada nötralize edebilmek için nasıl tanıyacağını “öğretir”.
Bir organizmanın sağlıklı olması ve büyümesi için bu üç bileşenin optimum düzeyde çalışması gerekir. Doğuştan gelen ve edinilmiş bağışıklık, gastrointestinal lenfoid doku (GALT) içinde yoğunlaştığı için bağırsak, bağışıklık savunma sisteminde önemli bir rol oynar. GALT vücuttaki WBC’nin %70’ine kadarını toplar.
Bağırsak düzeyinde dengeli bir bağışıklık tepkisini teşvik etmenin yanı sıra bağırsak bütünlüğü ve müsin üretimi gibi fiziksel bariyerleri desteklemek için besin katkı maddeleri kullanmak, sütten kesilmiş buzağı performansını artırmak için kazanan bir strateji olabilir.
CANLI MAYALARIN POTANSİYELİ
Sütten kesim öncesi buzağı yetiştiren üreticinin ana hedefleri şunlardır:
• Dengeli bir bağırsak mikrobiyotası,
• Güçlü bir sindirim sistemi,
• İyi işleyen bir bağışıklık tepkisi.
İyi yönetim uygulamaları ve besleme, genç ruminantların erken patojenler ve sindirim zorluklarıyla başa çıkmalarına yardımcı olmanın anahtarıdır.
Bu bağlamda, preruminant alt bağırsağa özel canlı maya probiyotiği PROTERNATIVE Milk’in mikrobiyota dengesini, bağırsak bütünlüğünü ve doğal savunmayı desteklediği kanıtlanmıştır.
PROTERNATIVE Milk, buzağılara özel, kullanıma hazır bir üründür. PROTERNATIVE Milk, insan tıbbında faydaları kanıtlanmış ve hayvan üretimine uygulanmasına adanmış 50’den fazla yayını olan özel canlı maya Saccharomyces c. boulardii CNCM-1079 içerir.
KORUYUCU Süt destekleri:
• Mikrobiyota Dengesi: Canlı maya Saccharomyces c. boulardii CNCM-1079 tarafından niş işgali sayesinde patojenik bakterilerin dışlanması, alt bağırsakta anaerobik bakteriler için uygun ortam yaratılması, patojenik suşlara karşı toksin nötralizasyon etkisi (Czerucka, et al., 2007) (Şekil 2).
• Bağırsak Bütünlüğü, fiziksel engelleri güçlendirir: Müsin üretimini artırır, kolon epitelindeki kriptlerin morfolojisinde patojen translokasyonunu (sızdıran bağırsak sendromunun bir bileşeni) azaltmaya yardımcı olabilecek değişiklikler yapar (Fromensky ve ark., 2017).
• Doğal Savunmalar, edinilmiş ve doğuştan gelen bağışıklığı destekler: Bağışıklık hücrelerinin devreye girişini artırır (Villot ve ark., 2020) (Şekil 3), inflamasyon sonrası iyileşmeyi hızlandırır, aşı yanıtını iyileştirir (…, 2023).
SÜTTEN KESİLMİŞ BUZAĞILAR BELİRLİ ALT BAĞIRSAK CANLI MAYALARINDAN FAYDALANABİLİR
Bağırsak seviyesindeki bu faydalı etkiler buzağı performansında görülecektir.
PROTERNATIVE Milk ile beslenen buzağılar daha güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olacak ve ishal ataklarına karşı daha iyi direnç gösterecektir. Bu durum, Lublin Üniversitesi’nde yürütülen ve 2022 yılında ASAS konferansında sunulan son çalışmalarla doğrulanmıştır (Villot ve ark., 2022). Bu çalışma, PROTERNATIVE Milk’in fekal mikrobiyota ve süt ikamesi ile beslenen genç buzağıların sağlık durumu üzerindeki faydalarını değerlendirmiştir.
Çalışma, PROTERNATIVE Milk’in sağlık parametreleri üzerindeki faydalarının alt bağırsak mikrobiyota dengesi üzerindeki olumlu etkisiyle yakından bağlantılı olduğunu göstermektedir, sadece 5 günlük takviyenin ardından süt remplacer’ına karıştırılarak pozitif laktik asit bakterilerinin (Bifidobacterium ve Lactobacillus) arttığını göstermektedir. Bifidobacterium ve Lactobacillus‘un ishale neden olabilen patojenik bakterilerle rekabet ettiği bilinmektedir.
Çalışma, canlı maya probiyotiği ile beslenen buzağılarda ishal süresinin 5,7 günden 2,9 güne önemli ölçüde azaldığını göstermiştir. Bu sonuçlar, Alberta Üniversitesi’nden gelen ve 2019 yılında Journal of Dairy Science’da yayınlanan (Villot ve ark., 2019), PROTERNATIVE Milk ile beslenen sütten kesilmiş buzağılarda şiddetli ishal vakalarında -% 17 azalma gösteren bulguları doğrulamıştır.
Bu faydalı etkiler, PROTERNATIVE Milk’in 5 günlük takviyeden itibaren ölçülen mikrobiyota dengesi etkisiyle açıklanabilir.
SONUÇ
Buzağılarda yaşamın ilk ayları gelecekteki üretim için kritik öneme sahiptir. Beslenme yönetimi, hayvanın sindirim sistemini ve doğal savunmasını geliştirmede, erken stresleri sınırlandırmanın anahtarıdır. İyi yönetim uygulamalarına ek olarak, preruminant alt bağırsağına özel canlı maya probiyotiğinin kullanılması ve çiftlikte doğrudan süt ikamesi ile karıştırılması karlı bir beslenme aracıdır. PROTERNATIVE Milk, mikrobiyota üzerindeki etkisi takviyenin birkaç gününden itibaren ölçülebildiğinden, optimum büyüme performansı için buzağıların sağlıklı kalmasına yardımcı olur.
Referanslar
1. Abuelo A., C. Faith, A. Hanes, J. L. Brester. 2021. Büyük Bir Süt Sürüsündeki Süt Buzağılarının Pasif Bağışıklık Transferinin Başarısızlığı, Sütten Kesim Öncesi Morbidite ve Mortalite ile Performansı Üzerine 2 Versus 1 Kolostrum Öğününün Etkisi Animals11(3), 782.
2. Buczinski S., D. Achard, E. Timsit. 2021. Buzağılık dönemi solunum yolu hastalığının süt sığırlarının sağlığı ve performansı üzerindeki etkileri: Sistematik bir inceleme ve meta-analiz. Journal of Dairy Science. 104(7):8214-8227.
3. Czerucka, et al., 2007. Derleme makalesi: probiyotik olarak maya -Saccharomyces boulardii. AP&T. 26(6).
4. Fomenky B. , J. Chiquette, P. Y. Chouinard, É. M. Ibeagha-Awemu. 2016. Saccharomyces cerevisiae boulardii süt buzağılarında sütten kesim sırasında akut faz yanıtını ve fagositozu iyileştirir. J. Anim. Sci.94(5):220-221.
5. Hulbert, L. E., & Moisá, S. J. 2016. Stres, bağışıklık ve buzağıların yönetimi. Journal of Dairy Science, 99(4), 3199-3216.
6. Urie N.J., E. Lombard , C.B. Shivley, C.A. Kopral, A.E. Adams, T.J. Earleywine, J.D. Olson, F.B. Garry. 2018. ABD süt işletmelerinde sütten kesilmiş düve yönetimi: Bölüm V. Sütten kesilmemiş süt düvesi buzağılarında morbidite ve mortalite ile ilişkili faktörler. Journal of Dairy Science 101(10):9229-9244.
7. Villot C., Y. Chen, K. Pedgerachny, A. Skidmore, L.L. Guan, M.A. Steele. 2020. Yeni doğan süt buzağılarında Saccharomyces cerevisiae boulardii CNCM I-1079’un erken takviyesi, 1 haftalıkken bağırsakta IgA üretimini artırır. J. Dairy. Sci. 103(9): 8615-8628.
8. Villot C., T. Ma, D. L. Renaud, M. H. Ghaffari, D. J. Gibson, A. Skidmore, E. Chevaux, L. L. Guan, M. A. Steele. 2019. Saccharomyces cerevisiae boulardii CNCM I-1079 sütle beslenen dana buzağılarında sağlık, büyüme ve dışkı mikrobiyotasını etkiler. J Dairy Sci. 102(8):7011-7025.
9. Villot C., L. Dunière, M. Gauthier, E. Chevaux, E. Kowalczuck. 2022. Saccharomyces Cerevisiae Boulardii ile Diyet Takviyesi, Sütten Kesilmiş Süt Buzağılarının Büyümesini, Sağlığını ve Dışkı Mikrobiyotasını İyileştirir. J. Anim. Sci. 100(Supplement 3) :17. Sayfa 17. Özet 56.
Okan Şekerci Hakkında
Veteriner Hekim Okan Şekerci, hayvancılık sektöründe ecza deposu müdürlüğü ve çiftlik müdürlüğü görevlerinde bulundu. Ardından hayvan besleme konusuna yoğunlaşarak sektörün tanınan yem firmalarından birinde 10 yıla yakın teknik müdürlük ve çiftlik danışmanlığı yaptı. 5 yıldır Lallemand Türkiye Teknik Müdürü olarak görev yapan Şekerci, sektördeki 20 yıllık tecrübesini Lallemand’in eşsiz maya üretim teknolojisini Türkiye’deki hayvan yetiştiricileri ile paylaşmak için kullanıyor.
