Kanatlı damızlık rasyonlarında NDF değerlerinin, FEDNA referanslarına ve dönemsel ihtiyaçlara uygun biçimde formüle edilmesi, sindirim sağlığı ve üretim performansı için kritik öneme sahiptir. Ham lif analizlerinin sınırlı kapsamı, rasyon tasarımında yanıltıcı sonuçlara yol açabilir. Bu bağlamda, stabil NDF yapısına sahip, çözünmeyen lif içeriği yüksek olan ARBOCEL® RC Fine, yetiştiricilere çeşitli avantajlar vaat ediyor.

Teknik Satış Müdürü
JRS Rettenmaier Türkiye
Kanatlı hayvan beslenmesinde çözünmeyen ham lif içeriği, sindirim sağlığı, yem geçiş hızı ve bağışıklık sistemi üzerindeki etkileri nedeniyle büyük önem taşımaktadır. FEDNA’nın (İspanyol Hayvan Besleme Geliştirme Vakfı) bilimsel tavsiyeleriyle uyumlu bir şekilde, damızlık rasyonlarında NDF (Nötr Deterjan Lifi) değerlerinin farklı yem dönemlerinde istenen referans seviyesinde tutulması gerekir. FEDNA, hayvan beslenmesi alanında bilimsel bilgi üretmeyi ve yem endüstrisine rehberlik etmeyi amaçlayan bir kuruluştur.
FEDNA’nın tavsiye ettiği lif seviyeleri; başlangıç, büyüme, yumurtlama öncesi ve yumurtlama gibi farklı evrelerde hem ham lif (CF) hem de nötr deterjan lif (NDF) değerleri ile ayrıntılı olarak aşağıdaki tablo 1’de belirtilmiştir. Bu bilimsel öneriler, rasyon formülasyonunda hedefe uygun lif kaynaklarının seçimini gerekli kılmaktadır. Bu tabloda aynı zamanda Cardogan ve Choct’un NDF ve Toplam Diyet Lifi tavsiyeleri de yer almaktadır.
Bu noktada, yüksek kaliteli, temiz, bitkisel, çözünmeyen ve konsantre (%65 ham lif) lif içeriğiyle öne çıkan ARBOCEL® RC Fine, özellikle stabil NDF değeri (hemiselüloz + selüloz + lignin) ve %99 oranında çözünmeyen formuyla dikkat çekmektedir. Ayrıca ARBOCEL® RC Fine, lif katkısının kontrollü olması gereken damızlık rasyonlarında hem verimliliği hem de sindirim sağlığını desteklemek adına ideal bir çözümdür. Aşağıdaki tabloda yer alan değerler ışığında, ARBOCEL® RC Fine’ın yem formülasyonundaki yeri daha net bir şekilde anlaşılabilir.
Rasyonda Crude Fiber (Ham lif) ve NDF (Nötr Deterjan Lifi) aynı şeyi ifade etmez:
• Crude Fiber (Ham lif), lifin yalnızca kaba kısmını ölçtüğü için gerçek lif ihtiyacını hafife alabilir. Bu da sindirim sorunlarına veya yetersiz taşlık gelişimine neden olabilir.
• NDF, daha fazla bileşeni içerdiğinden yem geçiş hızı, doygunluk hissi ve bağırsak sağlığı açısından daha etkili bir parametredir.
Crude Fiber (Ham Lif) analiz yöntemi, yem örneğini asit ve alkali gibi kimyasallarla işlemden geçirerek geriye kalan çok sınırlı bir lif fraksiyonunu ölçer. Bu işlem sırasında hemiselüloz, neredeyse tamamen parçalanır (ölçülemez); lignin ise büyük oranda kaybolur. Sadece selülozun bir kısmı ve biraz lignin kalır. Yani aslında, lifin yalnızca en dirençli ve analizde geride kalan kısmı ölçülür; buna da “kaba” ya da “ham” lif denir.
Örneğin, bir yem maddesinde gerçekte %15 oranında lif olabilir ancak Crude Fiber analizi, sadece %4–5’ini gösterir. Yani aslında lifin büyük bölümü göz ardı edilmiş olur. Bu bir sorundur. Çünkü sindirimi etkileyen lifin çoğu (özellikle hemiselüloz gibi yapılar) hesaba katılmaz. Rasyon tasarımı yapılırken lif katkısı eksik kalır. Bu da sindirim problemleri, yetersiz taşlık gelişimi ve düşük verim riskini artırır.
NDF ise selüloz, hemiselüloz, lignin gibi bitki hücre duvarının tamamını kapsar. Yani yem içindeki gerçek lif miktarını ve yapısını verir. Bu da sindirim sistemi işlevi ve formülasyon açısından çok daha değerlidir.
NDF (Neutral Detergent Fiber), yani nötr deterjan lif, kanatlı hayvan beslenmesinde giderek daha fazla önem kazanan bir parametredir. Doğru düzeylerde kullanıldığında sindirim sistemi sağlığını iyileştirir, yem geçiş hızını düzenler ve bağırsak fonksiyonlarını destekler.

NDF’nin kanatlı sindirimi üzerindeki başlıca faydaları şunlardır:
1. Altlık Kalitesinin İyileştirilmesi
Bağırsak hareketlerinin düzenlenmesi sayesinde dışkı kıvamı kontrol altında tutulur. Bu da altlık (litter) kalitesini iyileştirir ve ayak problemlerini azaltır.
2. Bağırsakta Kıvam ve Geçiş Hızının Düzenlenmesi
NDF, özellikle kaslı mide (taşlık) gelişimini destekleyerek yemin parçalanmasını optimize eder. Bu da sindirilebilirliği artırır ve yemin bağırsak boyunca dengeli bir hızda ilerlemesini sağlar.
3. Bağırsak Mikroflorasının Dengelenmesi
NDF, prebiyotik etki göstererek yararlı mikroorganizmaların gelişimine zemin hazırlar. Bu, patojenlere karşı doğal bir koruma sağlar ve bağışıklık sistemini destekler.
4. Sindirim Organlarının Gelişimi
Yemle alınan yeterli miktarda NDF, özellikle taşlık ve bağırsak uzunluğu üzerinde olumlu etki yapar. Bu sayede sindirim kapasitesi artar.
5. İştah ve Tüketim Üzerindeki Etki
NDF içeriğinin uygun seviyelerde olması, yem alımını teşvik eder çünkü doygunluk hissini kontrol altına alır. Aşırı çözünür lifin aksine, NDF taşlığı tıkamadan sindirim aktivitesini artırır.
Sonuç: Dengeli NDF = Sağlıklı Sindirim + Verimli Üretim
Burada kilit nokta, doğru ve temiz (mikotoksinden ari) ham lif kaynağı ve bu ham lifin doğru miktarda kullanımıdır. Bu nedenle ARBOCEL® RC Fine, yüksek çözünmeyen yapı ve stabilize NDF yapısı sayesinde, özellikle hassas denge gerektiren damızlık rasyonlarında kontrollü ve performansı etkileyen lif katkısı sunar.
*Referanslar talep edildiği takdirde firma tarafından sağlanacaktır.