Sıcaklık stresi, bağırsak bariyer fonksiyonunu zayıflatarak broylerlerde Clostridium perfringens’in çoğalması ve enterit riskinin artması için elverişli koşullar oluşturur. Yapılan araştırmalar, özel beslenme çözümlerinin mukozal bütünlüğü ve sıkı bağlantı (tight junction) proteinlerinin ifadesini artırırken patojen yükünü azalttığını göstermektedir. Bu da zorlu koşullarda yemden yararlanımın iyileşmesine katkı sağlar. Bu bulgular, sıcaklık arttığında bağırsak homeostazını koruyarak performansı sürdürebilmek adına uygulanabilir besleme stratejilerini ortaya koymaktadır.

Global Kanatlı Müdürü
Phileo by Lesaffre

Global Kategori Müdürü
Phileo by Lesaffre
Broyler yetiştiriciliğinde, özellikle sıcaklık stresi koşullarında, bağırsak sağlığını ve verimliliği korumak ciddi bir zorluk oluşturmaktadır. Bu koşullarda en büyük sorunlardan biri, Clostridium perfringens’in çoğalmasına bağlı olarak ortaya çıkan ve broyler performansı ile işletme kârlılığı üzerinde olumsuz etkilere neden olabilen nekrotik enterit gibi bağırsak enfeksiyonları riskinin artmasıdır.
SICAKLIK STRESİ: CLOSTRIDIUM PERFRINGENS İÇİN ZEMİN HAZIRLIYOR
Clostridium perfringens (C. perfringens), fırsatçı bir patojen olup, özellikle besin fazlalığı ve bağırsak bariyerinin zayıfladığı durumlarda broylerlerin bağırsaklarında hızla çoğalabilmektedir. Sıcaklık stresi altındaki broylerlerde, yem tüketiminin azalması, besin emiliminde bozulma ve bağırsak bariyer fonksiyonunun zayıflaması gibi fizyolojik tepkiler gözlemlenir. Bu durumlar, C. perfringens’in çoğalması ve toksin üretmesi için uygun bir ortam oluşturur.
Bakterinin aşırı çoğalması ve ürettiği toksinler, bağırsak epitel hücrelerine zarar vererek nekroza ve inflamasyona neden olur. Bağırsak bariyerinin bu şekilde bozulması, bakterilerin ve toksinlerin bağırsak duvarı boyunca daha derinlere nüfuz etmesine ve broyler sağlığı ile verimliliği üzerinde daha da yıkıcı etkilere yol açmasına neden olur.

MAYA POSTBİYOTİĞİNİN KANITLANMIŞ ETKİLERİ
Bağırsak Sağlığının Korunması
Yapılan birçok çalışma, yüksek kaliteli bir maya postbiyotiği olan Safmannan®’ın, sıcaklık stresi de dâhil olmak üzere zorlu çevresel koşullarda broylerlerin bağırsak bariyer bütünlüğünü korumada ve C. perfringens yükünü azaltmada olumlu etkiler sağladığını ortaya koymuştur.
Bağırsak ortamı, beslenme ve sağlık arasında kritik bir arayüz oluşturur. Sıcaklık stresine bağlı olarak bu ortamın bozulması, patojenlerin çoğalmasına, inflamasyona ve besin emiliminde azalma gibi olumsuzluklara neden olur. Dolayısıyla bağırsak düzeyinde fizyolojik dengenin korunması, ticari kanatlı işletmelerinde verimli yem dönüşümü ve büyüme için hayati önem taşır.
Cheng ve arkadaşları, sıcaklık stresine maruz kalan broylerlerde Safmannan®’ın, mukusun ana bileşeni olan Mucin 2 sekresyonunu ve bağırsak sıkı bağlantı proteinlerinden (tight junction) biri olan Claudin-5 seviyelerini artırarak bağırsak bariyer fonksiyonunu desteklediğini gözlemlemiştir. Bungo ve arkadaşları da benzer şekilde, sıcaklık stresi uygulanan Safmannan® grubundaki kuşlarda, hem Mucin 2 hem de Claudin-5 seviyelerinde belirgin artış tespit etmiştir (Şekil 1 ve 2).

Şekil 2. D21v’de sıkı bağlantı proteini Claudin-5
Bu bulgular, Safmannan®’ın sıcaklık stresi koşullarında bağırsak bariyer bütünlüğünü ve fonksiyonunu koruduğunu göstermektedir.
Clostridium Perfringens Yükünün Azaltılması
Çeşitli çevresel ve yönetimsel faktörler kanatlı hayvanlarda homeostaziyi bozabilir ve birçok bölgede özellikle sıcaklık stresi ciddi bir sorun oluşturmaktadır. Sıcaklık stresine maruz kalan kanatlılar, ısıyı vücutlarından uzaklaştırmak için fizyolojik tepkiler geliştirir; bu da üretken faaliyetlerden ödün verilmesine yol açar. Sonuç olarak yem tüketimi azalır, bağırsak fonksiyonu bozulur ve C. perfringens gibi patojenlere duyarlılık artar.
Modern broyler yetiştiriciliğinde bu biyolojik mekanizmaların iyi anlaşılması, etkili müdahalelerin uygulanması açısından kritik önemdedir. Doğal homeostatik süreçleri desteklemek, stres faktörlerinin olumsuz etkilerini azaltarak performansın korunmasına yardımcı olur.

Safmannan®’ın C. perfringens’i bağlama (adsorbe etme) etkinliğini araştıran Santovito ve arkadaşları, bunun için izoterm yaklaşımını kullanmışlardır. Çalışma, Safmannan® maya postbiyotiğinin C. perfringens‘i doza ve zamana bağlı olarak yüksek bağlanma kapasitesiyle etkili şekilde adsorbe edebildiğini ve bu yolla bakterinin canlılığını azalttığını ortaya koymuştur. Bu da Safmannan®’ın C. perfringens‘e karşı antimikrobiyal etkisinin, maya postbiyotik bileşenlerinin patojenin hücre yüzeyine bağlanarak metabolik aktivitelerini bozması ile ilişkili olabileceğini göstermektedir (Şekil 3).
Ayrıca Alqhatani ve arkadaşları, doğal sıcaklık stresi koşulları altında Safmannan® takviyesinin broylerlerde, zorlu koşullara maruz kalan ve takviye almayan kuşlara kıyasla bağırsaktaki C. perfringens yükünü önemli ölçüde azalttığını göstermiştir (Şekil 3).

Broyler Performansının Artırılması
Safmannan®’ın, yalnızca bağırsak bariyerini koruma ve C. perfringens’i azaltma değil, aynı zamanda sıcaklık stresinin üretim performansına olan olumsuz etkilerini hafifletmede de etkili olduğu görülmüştür. Dünyanın farklı bölgelerinde yapılan çok sayıda denemede, Safmannan®’ın, aşırı sıcaklık stresi altındaki broylerlerde yemden yararlanım oranını (FCR) iyileştirdiği ve hayatta kalma oranını artırdığı belirlenmiştir (Şekil 4).
Bu gelişmeler, homeostazın korunmasının yem verimliliğini ve büyüme oranlarını artırdığı yönündeki temel prensiple örtüşmektedir. Kanatlı hayvanlar enerjilerini stres ve patojenlerle savaşmak yerine üretken faaliyetlere yönlendirebildiklerinde, ekonomik kazanımlar daha net ortaya çıkar.
Safmannan®, broylerlerde bağırsak bütünlüğünü koruyarak ve enterit riskini azaltarak, bu hayvanların sıcaklık stresine daha iyi dayanmalarını ve optimum performansı sürdürmelerini sağlamaktadır. Bu özelliği, Safmannan®‘ı broyler üretiminde sıcaklık stresinin olumsuz etkilerine karşı mücadelede değerli bir araç haline getirmektedir.

Homeostatik dengeyi destekleyen yönetim uygulamalarının modern kanatlı hayvan yetiştiriciliğinde giderek daha önemli hale geldiği kabul edilmektedir. Safmannan® gibi özel beslenme çözümlerinin kullanımı da dahil olmak üzere beslenme stratejileri, zorlu koşullar altında bile kanatlı hayvanların fizyolojik dengesini korumalarına yardımcı olan etkili bir yaklaşımdır.
Stresi en aza indiren çevresel kontroller, optimal işlevselliği desteklemek için beslenme müdahaleleriyle sinerjik olarak çalıştıkları için aynı derecede önemlidir. Doğal homeostatik süreçleri desteklemenin ekonomik faydaları, doğrudan karlılığın artmasına yol açar ve bu yaklaşımları kanatlı hayvan üreticileri için son derece önemli hale getirir.
SONUÇ
Sonuç olarak, sıcaklık stresi altındaki broylerlerde Safmannan®’ın bağırsak bariyer bütünlüğünü koruyan ve C. perfringens kaynaklı enterit riskini azaltan etkili bir çözüm olduğu ortaya konmuştur. Safmannan®, patojenleri bağlama ve canlılıklarını azaltma yeteneği sayesinde bağırsak sağlığının korunmasına yardımcı olur ve sıcaklık stresinin yol açtığı zararlara karşı broylerlerin direncini artırır.
Safmannan®‘ın broylerlerde sıcaklık stresi yönetimine dahil edilmesi, sürünün direncini artırabilir, üretim verimliliğini optimize edebilir ve nihayetinde broyler operasyonlarının karlılığını artırabilir.
Referanslar
1. Cheng, Y. et al. (2019). Effects of Saccharomyces cerevisiae fermentation product on growth performance, intestinal barrier function, and immune response of broilers under heat stress. Poultry Science, 100(1), 100805
2. Bungo et al., (2021), Evaluating the effect of Safmannan® supplementation on broiler chicks subjected to high ambient temperature, WPC 2021
3. Santovito, E. et al. (2019). Equilibrium Isotherm Approach to Measure the Capability of Yeast Cell Wall to Adsorb Clostridium perfringens. Foodborne Pathogens and Disease, 16(9), 1-8
4. Alqhatani, H. et al. (2024). Dietary supplementation of prebiotic yeast Saccharomyces cerevisiae cell wall promotes
Dr. Alain Riggi Hakkında
Çeşitli kanatlı hayvan üretim şirketlerinde baş veteriner hekim olarak geniş saha tecrübesine sahip olan Dr. Alain Riggi, 2010 yılında MSD Animal Health’e katıldı. O zamandan beri, Avrupa ve Kuzey ve Batı Afrika Kanatlı Hayvan Teknik Direktörlüğü dahil olmak üzere birçok önemli görevde bulunmuştur. Kanatlı hayvan veteriner hekimi olarak, Dr. Riggi’nin Phileo by Lesaffre’deki temel görevlerinden biri, dünyadaki büyük kanatlı hayvan yetiştiricilerine (ABD, Çin, AB, Brezilya, Tayland vb.) çiftliklerindeki sorunları belirlemelerine ve çözümler sunmalarına yardımcı olmaktır.Lin Wang Hakkında
Hayvan besleme ve sağlığı alanında 15 yılı aşkın deneyime sahip olan Lin Wang, bunun 10 yılını kanatlı hayvan sektöründe uzmanlaşarak geçirmiştir. Lin Wang, Phileo by Lesaffre’deki görevine derin uzmanlığını katmaktadır. Küresel beslenme sorunlarını çözmek için kaliteli protein çözümlerini geliştirmeye büyük önem veren Wang, çalışmalarıyla bilimsel yenilikleri pratik endüstri ihtiyaçlarıyla uyumlu hale getirerek hem üreticilerin karlılığını hem de hayvan refahını artıran sürdürülebilir hayvan üretim sistemlerinin geliştirilmesine katkıda bulunmaktadır.