Yeni tek hücreli alternatif protein: Proton™

Hayvancılık sektöründe – hayvan beslenmesi dahil – karbon ayak izini azaltmak ve üretimde sürdürülebilirliği sağlamak son yılların ana eğilimleri arasındadır. Ancak şimdi bunlara pandemi ve Rusya-Ukrayna savaşının etkileriyle daha belirgin hale gelen “kendi kendine yeterlilik” adı verilen yeni bir trend daha eklendi. Hayvan besleme endüstrisinin ana yem ham maddelerinden biri olan protein için yeni alternatiflerin araştırılması ve tanıtılması, özellikle bu ihtiyaçlar nedeniyle giderek daha önemli hale gelmektedir. Bu yeni alternatiflerden biri tek hücreli proteinlerdir.

İngiltere ve Hollanda merkezli Deep Branch, yakın zamanda Proton™ markası altında geliştirdiği tek hücreli proteini hayvan besleme endüstrisine tanıttı. Şirketin Ticaret ve Satıştan Sorumlu Başkan Yardımcısı John Hays, “Proton™, temiz ve sürdürülebilir karbondioksit üzerinde mikroplardan üretilen, yüksek performanslı hayvan diyetleri için kuru, protein açısından zengin bir bileşendir” diyor.

Hays, bu yeni tek hücreli alternatif proteinin, karbon ayak izini azaltmaya önemli katkı sağlayacağını söylüyor. Halen deneme üretimi yapan ve pilot tesisinin kurulumunu sürdüren şirket, yılda 100.000 ila 150.000 metrik ton Proton™ üretecek bir fabrika kurmayı hedefliyor. Proton™ hakkında merak edilen ayrıntıları John Hays ile konuştuk.

Sayın Hays, alternatif proteinlerin hayvan besleme endüstrisi için neden önemli olduğunu düşünüyorsunuz? Deep Branch neden bu alana yatırım yapıyor?
Hayvansal ürünlere olan küresel talebin, 2050 yılına kadar iki katına çıkması bekleniyor, ancak şimdiden sürdürülebilir bir şekilde tarım yapmak için mücadele ediyoruz. Hayvan yeminin üretimi ve nakliyesi, toprak, su ve diğer kaynaklar açısından yoğun olan tarım endüstrisinin karbon ayak izine önemli ölçüde katkıda bulunuyor. Tek hücreli proteinimiz Proton™, özellikle bu zorlukların üstesinden gelmek için hayvan yemi endüstrisi için geliştirilmiştir.

Proton™, yem üreticilerine güvenlik, şeffaflık ve izlenebilirlik sağlayarak, onların yerel bazda GDO’suz protein kaynağıyla sürdürülebilir yemler üretmelerine olanak tanır. Ek olarak, Proton™ yerel kaynaklı bileşenlerden üretiliyor ve ekilebilir arazi gereksinimi yok; bu da karbon yoğunluğunu geleneksel proteinlere kıyasla %60’ın üzerinde azaltıyor.

Genellikle müşterilerimizin iki ana başlık etrafında ürünümüze ilgi gösterdiklerini görüyoruz. Birincisi ve en önemlisi, daha düşük karbonlu yemlere imkân tanıyarak hayvansal ürünlerin karbon ayak izini azaltmaktır. İkinci itici güç, jeopolitik ve karmaşık tedarik zincirleri nedeniyle son yıllarda daha belirgin hale gelen bir sorun olan kendi kendine yeterliliktir. Müşteriler stratejik akışlarında daha iyi güvenlik istiyor. Teknolojimizin yerel, besleyici ve sürdürülebilir protein üretmeye yardımcı olabileceğine inandığımız için de bu alana yatırım yapmaya devam ediyoruz. Bu alana yatırım yapmanın, iklim acil durumuyla mücadeleyi ve gıda endüstrisinin biyoçeşitlilik kaybı üzerindeki etkisini, ciddi davranış değişikliklerine ihtiyaç olmadan azaltmayı önemli ölçüde etkileyeceğine inanıyoruz.

Yakın zamanda yem endüstrisi için tek hücreli bir protein olan Proton™ ‘u geliştirdiniz. Proton™ nedir ve ne tür bir çalışmadan sonra geliştirilmiştir?
Proton™, temiz ve sürdürülebilir karbondioksit üzerinde mikroplardan üretilen, yüksek performanslı hayvan diyetleri için kuru, protein açısından zengin bir bileşendir.

Kontrollü bir fermantasyon sürecinde GDO’suz mikroplar yetiştirerek Proton™ oluşturuyoruz. Mikroplar doğal olarak oluştuğundan, inovasyonun çoğu verimli ve ölçeklenebilir bir süreçte geliştiriliyor. Üretimimizi bira veya şarap yapmak gibi geleneksel fermantasyon süreçlerinin temelleri üzerine inşa ettik; ancak şekerle beslenmesi gereken mikropları kullanmak yerine, büyümek için karbondioksit ve hidrojen gerektiren mikropları kullanıyoruz. Mikroplarımız büyüdüğünde, yüksek konsantrasyonlarda protein biriktirerek süt benzeri bir et suyu oluştururlar. Bu et suyu daha sonra kurutulup toz haline getirilir. Proton™ bu üretim süreciyle geliştirilen bir üründür.

Proton™ ile hayvan besleme endüstrisine neler vaat ediyorsunuz?
Proton™, yem üreticilerinin tüm değer zinciri boyunca karbon ayak izlerini etkin bir şekilde azaltmalarına yardımcı olacaktır. Proton™ üretim tesislerini tüketim noktalarının yakınına kurarak son müşterilere güvenilir ve yerel tedarik sunacağız.

Temiz ve sürdürülebilir CO₂ kullanıyor olmamız, mevsimselliğe bağlı olmak yerine, tüm yıl boyunca mevcut olan tutarlı, yüksek kaliteli ve tamamen izlenebilir bir ürün sunmamızı sağlıyor.

Proton™’un hayvan yemlerinde kullanımına ilişkin çalışmalar var mı? Varsa, elde edilen sonuçlar hakkında bize biraz bilgi verebilir misiniz?
İngiltere’nin inovasyon ajansı Innovate UK tarafından sağlanan hibe fonuyla desteklenen bir program olan uçtan uca, REACT-FIRST değer zinciri konsorsiyumunun bir parçası olarak Stirling Üniversitesi ve Nottingham Trent Üniversitesi ile yem denemeleri yapmayı planlıyoruz.

Program, Proton™’un maliyeti, sindirilebilirliği, besleme kalitesi ve karbon ayak izi hakkında kritik veriler elde etmek üzere oluşturulmuştur ve içeriğin ticari gelişimine yönelik ilk adımdır.

Şu anda sadece deneme üretimi mi yapıyorsunuz, yoksa ticari üretime mi başladınız? Sanırım tesislerinizde 100.000 ton üretim hedefiniz var, bu yem endüstrisinin ihtiyaçlarını ne kadar karşılayabilir?
Şu anda Hollanda’daki Brightlands Chemelot’taki Pilot Tesisimizi devreye alma sürecindeyiz. Tesis hayata geçtikten sonra uygulama geliştirme için yeterli miktarda Proton™ üretebilecek, pilot ölçekte temel süreç tekno-ekonomik faktörlerini doğrulayabilecek ve planlanan ticari tesislerimizin ölçek büyütme tasarımını bilgilendirmek için gereken veri kümelerini oluşturabilecektir.

Eşzamanlı olarak, ticari yolculuğumuz boyunca bir sonraki tesisimiz için gereken teknolojiyi ölçeklendiriyoruz. Yıllık 100.000 – 150.000 metrik ton arasında ürün üretecek ticari bir tesis hedefliyoruz. Hayvan yemi pazarının bu hacimleri ve daha fazlasını kaldıracak kadar büyük olacağına inanıyoruz.

Üretimi hızlandırmak için Landsvirkjun ile ortaklık kurdunuz. Bu, üretim miktarına nasıl katkıda bulunacak?
İzlanda’daki Proton™ üretimini ölçeklendirecek ilk ticari tesisimizi inşa etmenin fizibilitesini değerlendirmek için bir yaşam döngüsü değerlendirmesi ve tekno-ekonomik analiz konusunda Landsvirkjun ile işbirliği yapıyoruz. Tek ticari modülümüz pazara çıkış için gerekli hacimlere ve yıllık 7,5 kt (75 bin ton) üretim kapasitesine sahip olacak.

Yem bileşenlerine ilişkin maliyetlerin yem üreticileri üzerinde yoğun bir baskı oluşturduğu aşikâr. Proton™’un gelecekte yem endüstrisi için ekonomik ve sürdürülebilir bir protein kaynağı olabileceğini düşünüyor musunuz?
Evet, kesinlikle. Ticari uyum için gerekli olan sürdürülebilirlik sorununu ve ölçek engelini aşmayı umuyoruz. Tabii ki, kapasitemiz devreye alındığında ekonomik açıdan zamana ihtiyacı olacak. Ancak bu, herhangi bir teknoloji binasının ölçeklendirilmesi için gereken makul bir zaman çerçevesi içinde olacaktır. Bununla birlikte, Proton™’un sürdürülebilirlik tasarrufları için yalnızca mütevazı bir ayarlamayla geleneksel ürünlerle rekabet edebileceğine inanıyoruz.

Yakın zamanda su ürünleri endüstrisinin yemleri için BioMar ile ortaklık kurdunuz. Bu ortaklığın kapsamı ve amacı nedir? İşbirliğinizin şu anki odak noktası ve durumu nedir?
‘Pilot Hall’umuzda oluşturulan Proton™, 2023 yılı boyunca BioMar ile Proton™ bazlı yem üretmek için kullanılacak. İlk odak noktamız Proton™ kullanarak somon yemini optimize etmek olacaktır.

BioMar, sürdürülebilirliği hedefinin merkezine alan ve şirketin Proton™’a olan ilgisini artıran Blue IMPACT™ girişimini başlattı. BioMar ile birlikte, protein açısından zengin içeriği test etmek için Danimarka, Norveç ve Birleşik Krallık’ta eksiksiz bir besleme değerlendirmesi yapacağız. Bu testler performansa, sindirilebilirlikle balık sağlığı ve büyümesi için gerekli diğer parametrelere odaklanacak.

Eklemek istediğiniz başka bir şey var mı?
Geçtiğimiz günlerde fermantasyon platformumuzu ölçeklendirmek için İngiltere hükümetinin işletme, enerji ve Sanayi Stratejisi Departmanından 4,8 milyon sterlinlik fon sağladık. Deep Blue C projesi, tasarım optimizasyonlarının maliyetini düşürmemize, sermaye harcamalarını azaltmamıza ve çekirdek fermantasyon sürecimiz için satılan ürünlerin maliyetini azaltmamıza ve sonraki işlemleri iyileştirmemize olanak sağlayacak.

Deep Blue C, Proton™’un üretim verimliliğinde önemli bir artışa neden olacaktır. Ölçeklendirdikçe üretim maliyetlerini düşüren Proton™, haksız bir fiyat primi olmadan konsantre soya fasulyesi küspesi veya balık küspesinden geçiş yapan yem üreticileri için karbon ayak izinde önemli bir tasarruf sağlayacaktır.

John Hays Hakkında
John Hays, gıda ve tarım endüstrilerinde finans ve iş geliştirme konusunda 10 yıldan fazla deneyime sahip bir isim. Deep Branch’e katılmadan önce Cefetra Group’ta iş geliştirme başkanlığını yürütürken, BayWa AG’nin kurumsal finansman ekibinde üç yılı aşkın bir süre proje yöneticisi olarak görev yaptı. John, pazara giriş planları, ortaklıklar, birleşme ve devralmalar dahil olmak üzere malzemeleri pazara sunmak için stratejiler geliştirme ve yürütme konusunda güçlü bir geçmişe sahiptir. John, deneyimini, Deep Branch’te Ticaret ve Satış Başkan Yardımcısı olarak şirket tarafından yem endüstrisi için geliştirilen tek hücreli bir protein olan Proton™’un ticarileştirme stratejisini şekillendirmek için kullanıyor.