Hayvan yemlerindeki mikotoksin kontaminasyonunun izlenmesi ve yönetilmesi, çiftlik hayvanlarının sağlık ve refahının sağlanması ve bu toksinlerin hayvansal kaynaklı gıda ürünlerine aktarılmasının önlenmesi açısından kritik önem taşımaktadır.
Teknik Destek Müdürü
Agrifirm
Hesap Yöneticisi
Agrifirm LATAM
Mikotoksinler, belirli küfler (mantarlar) tarafından üretilen ve hayvan yemi de dahil olmak üzere çeşitli tarım ürünlerini kirletebilen toksik maddelerdir. Hayvan yemlerinde mikotoksin bulunması, yem verimliliğinin azalmasına ve hayvanlarda büyüme bozukluğu, bağışıklık sisteminin baskılanması ve üreme sorunları gibi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Hayvan yemlerindeki mikotoksin kontaminasyonunun izlenmesi ve yönetilmesi, çiftlik hayvanlarının sağlık ve refahının sağlanması ve bu toksinlerin hayvansal kaynaklı gıda ürünlerine aktarılmasının önlenmesi açısından kritik önem taşımaktadır.
Bu makalede, Agrifirm’in fonksiyonel yem bileşenleri markası Agrimprove’un uzmanları, ham maddelerde ve işlenmiş yemde mikotoksinlerin varlığının doğru bir şekilde nasıl tespit edilebileceğine dair bilgilerini paylaşıyorlar.
ZORLUĞU ANLAMAK
Tahıl ve yemlerdeki mikotoksinlerin belirlenmesi, çeşitli faktörler nedeniyle zorluk teşkil etmektedir. Burada, bu zorluğun temel nedenlerini araştırıyoruz.
1. Mikotoksinlerin Düzensiz Dağılımı
Mikotoksinler tahıllarda veya yemlerde eşit olarak dağılmaz. Mantarların büyümesi seçici olarak gerçekleşir ve farklı toksin seviyelerine yol açar. Bu eşit olmayan dağılım tarlada başlayabilir ve depolama sırasında kamyonlarda, gemilerde veya bölmelerde devam edebilir.
2. Numune Alma Hataları
Doğru analiz için uygun numune alma prosedürleri gerekir. Numuneler tüm partiyi temsil etmiyorsa, sonuçlar mikotoksin konsantrasyonlarını olduğundan düşük gösterebilir. Numune alma hataları yanlış negatif sonuçlara yol açabileceğinden doğru prosedürlerin izlenmesi çok önemlidir.
Bilmekte fayda var: Numuneler çiftlik içindeki yemliklerden alınırsa yemde mikotoksin tespit etme olasılığı artar. Bunun nedeni, yemin yaklaşık 5 ila 7 gün boyunca çiftlik silolarında ve yaklaşık bir gün boyunca çiftliklerdeki yemliklerde depolanıyor olmasıdır. Yem, bir çiftlikte mevcut çevresel koşullara (yüksek nem ve sıcaklık) ne kadar uzun süre maruz kalırsa, mikotoksinlerin tespit edilme olasılığı da o kadar artar.
3. Laboratuvar Teknikleri
Laboratuvar tekniği seçimi, sonuçları etkiler. Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi (HPLC), Enzime Bağlı İmmünosorbent Testi’nden (ELISA) daha hassastır. Bu nedenle daha düşük mikotoksin seviyeleri saptanabilir. Tandem Kütle Spektrometresi (LC/MS/MS) ile birlikte Sıvı Kromatografisi gibi gelişmiş teknikler, çok sayıda metabolit ve mikotoksini aynı anda analiz ederken özgüllük ve hız sunar.
4. Konjuge veya Maskelenmiş Mikotoksinler
Bitki büyümesi sırasında oluşan bu türevlerin varlığı yeni bir zorluk teşkil etmektedir. Geleneksel testler, mikotoksin yapılarındaki kimyasal değişiklikler nedeniyle bunları tespit edemeyebilir. Büyüme sırasında bitkiler tarafından üretilen enzimler bu varyasyonlara katkıda bulunur. Mikotoksinler şekerler (glikoz), yağ asitleri veya amino asitler gibi diğer besin maddelerine yapışır.
NUMUNELER NEREDEN VE NASIL ALINIR
Hangi içeriklerin kontamine olduğunu tespit etmek veya bir yem fabrikasında yem hazırlama sırasında mikotoksin seviyeleri yükseldiği zaman, aşağıdaki alanlardan numune almak gerekir:
1. Kamyonlar veya demiryolu vagonları
Tahılları yem fabrikasına taşıyan kamyonlardan veya demiryolu vagonlarından numune almak için:
– En az 1,5 m uzunluğunda ve en az 10 bölmeli bir bölme ölçer veya sonda kullanın.
– Aşağıda gösterilen kamyon şemasında X ile işaretlenmiş alanlardan numune alın. Yükün birden fazla katmanından ürün elde etmek için sonda mümkün olduğunca derine inmelidir.
– Modern tesislerin çoğunda numuneleri doğrudan alan pnömatik ve otomatik problar vardır.
– Ne kadar çok numune noktanız olursa, sonuçlar o kadar doğru olacaktır.
2. Alım alanında (tahıllar ve ham maddeler)
Kabul alanında etkili numune alımı için bu süreci adım adım takip edin:
– Gelen kamyon/araçlardan alınan numunelerden her biri 200 g’lık 21 alt numune alın (toplam 4.200 g).
– Bu 4.200 g’ı karıştırın ve ikiye bölün (2.100 g).
– Karıştırın ve tekrar yarısını alın (1.050 g).
– Elde edilen 1.050 g’ın 500 g’ını test için laboratuvara gönderin.
3. Yem değirmeninde ve depolama ambarında
Üretim süreci sırasında, öğütmeden sonra ve karıştırmadan önce temsili numuneler alın. Hazırlanan yem depoda muhafaza edilirken numune almaya devam etmeyi unutmayın.
Üretim süreci sırasında ‘dinamik’ veya hareketli malzeme numuneleri almak için:
– Öğütülmüş ham maddeyi karıştırma için depolama tanklarına taşıyan konveyörün alt kısmında yaklaşık 1,5 inç çapında bir delik açın.
– Bu deliğe musluklu bir boru bağlayın.
– Geçen her 30 ton için, vanayı açarak ve ürünü borudan/tüpten bir numune alma kabına bırakarak en az 10 kg numune alın.
– Ham madde kabul alanı için açıklandığı gibi numune hazırlama işlemine devam edin (200 g’lık 21 numune).
İpucu: Numune alma borusunun temizlik için kolayca erişilebilir olduğundan emin olun. Ayrıca, kontaminasyonu önlemek için numune alma kaplarını yıkayın ve dezenfekte edin.
4. Çiftlikteki besleyicilerden
Çiftlikte yem dağıttıktan sonra, doğru örnekleme için spesifik yöntemler kullanın. Kanatlı ve domuz çiftliklerinde yem örneklemesi için 2 olası yöntem öneriyoruz:
– Kanatlı çiftliklerinde her 100 m2 için 50 g yem numunesi alın. Domuz çiftliklerinde her yemlikten 50 g alın. Laboratuvar testleri için 500 g nihai hacim elde etmek üzere numuneleri karıştırın ve bölün (yukarıda açıklandığı gibi), veya
– Kümesi 10 eşit bölüme ayırın ve her bölümdeki bir besleyiciden 100 g örnek alın. 100 g’lık 10 numuneyi karıştırarak 1 kg elde edin. Bu numunenin yarısını (500 g) test için laboratuvara gönderin.
SONUÇ
Mikotoksin tespitiyle ilgili benzersiz zorluklar göz önüne alındığında, doğru sonuçlar elde etmek için uygun numune alma teknikleri çok önemlidir. Bu yönergelere uyulması, kapsamlı ve temsili bir analiz yapılmasını sağlayarak tahıllarda ve yemlerde etkili mikotoksin yönetimine katkıda bulunur.
