Trouw Nutrition uzmanları, silaj yapım döneminde çiftlik sahiplerinin dikkat etmesi gereken bilgileri bir araya getirdi. Su açısından zengin yeşil yemlerin sıkıştırılarak havasız bir ortamda süt asidi bakterilerinin etkisiyle fermantasyona uğratılması sonucu elde edilen silaj, doğru organik asit kullanımıyla hayvan beslemede büyük fayda yaratıyor.
Küresel hayvan besleme sektörünün liderinden Nutreco’nun hayvan besleme markası Trouw Nutrition’dan teknik uzmanlar, silaj yapımında organik asit kullanımına ilişkin önerilerini paylaştı. Konu özelinde sahada görev yapan Trouw Nutrition’ın Ruminant Satış Müdürü Hakan Özekmekçi’nin verdiği bilgilere göre; taze kaba yemlerin yetersiz olduğu dönemlerde hayvanların besin ihtiyaçlarını destekleyen silaj, doğru organik asit kullanımıyla hayvan beslemede büyük fayda yaratıyor.
SİLAJ NEDİR, NEDEN ÖNEMLİDİR
Teknik uzmanların bilgi birikimlerinin ışığında görüşlerini aktaran Hakan Özekmekçi, hayvancılıkta verimliliği etkileyen en önemli unsurlardan biri olan yem ve süt hayvanlarının her mevsim dengeli beslenmesi için kuru ve kesif yemlerin yanı sıra sulu kaba yemlere de ihtiyaçları olduğunu belirtti. Özekmekçi, şu ifadeleri kullandı: “Bu tür kaba yemler çoğunlukla ilkbahar ve yaz aylarında sağlanabilmektedir. Taze kaba yemlerin yetersiz olduğu dönemlerde ihtiyacın karşılanması ancak silaj yapımı ile mümkün. Yeşil ve suca zengin yem bitkilerinin uygun şartlar altında silo ya da çukurlarda fermantasyona tabi tutulmayla elde edilen zengin içerikli bir hayvan yemi olan silaj yapımında bazı önlemler alınması gerekiyor. Silolanacak materyalin içerdiği aerobik mikroorganizma sayısı, materyalin hava ile temas ettiği sürenin uzunluğu, fermantasyon özellikleri, silonun doldurulma ve kapatılma süresi, yüzey kayıpları ve çevre sıcaklığı, silajların aerobik stabilitelerini etkileyen en önemli faktörler olarak sıralanıyor” (Filya 2001; Ashbell ve ark. 2002).
SİLAJ VERİMLİLİĞİNİ RİSKE ATAN FAKTÖRLER
Özekmekçi, sıcak ülkeler başta olmak üzere silaj yapılan tüm ülkelerde fermantasyon sonucunda elde edilen silajların aerobik olarak stabil olmayışları karşılaşılan en önemli sorunların başında geldini söyledi. Özekmekçi, “Bu tür silajlar maya, küf, enterobacteria ve clostridia sporları gibi silajlarda bozulmaya neden olan başlıca mikroorganizmaları hem çok yüksek düzeylerde içerirler hem de bu mikroorganizmaların gelişerek çoğalmaları için elverişli ortam oluşturuyor. Silaj açıldıktan sonra söz konusu mikroorganizma popülasyonları faaliyete geçerek ortamdaki şekerleri ve fermantasyon son ürünlerini tüketerek silajların ısınmasına yol açıyor.
Özekmekçi’nin verdiği bilgilere göre silolanan materyal içerisine duvar kenarlarından, örtü altından ya da örtü üzerinden her zaman oksijen girme riski var. Süreç boyunca silaj içine hiç hava girmese bile silajın yemlemede kullanılmak üzere açılmasıyla birlikte silo içerisine sınırsız bir şekilde serbest hava girişi oluyor. Bunun sonucunda ise başta maya ve küf olmak üzere ortamda bulunan ve silajlarda bozulmaya neden olan diğer aerobik mikroorganizmalar aktif hale geçerek ortamda bulunan şeker ve fermantasyon ürünlerini tüketip silajın ısınmasına yol açıyorlar. Isınan silajların protein ve selüloz sindirilebilirlikleri ile birlikte sindirilebilir enerji düzeyleri de düşüyor (Filya, 2001).
ORGANİK ASİT SİLAJ KALİTESİNİ DESTEKLER
Yapılan araştırmalara göre; silajlarda maya ve küf gelişimini önlemek ve aerobik stabiliteyi artırmak için organik asit temeline dayalı koruyucu özellikteki katkı maddeleri önemli bir rol oynuyor. Formik asit ve formik asit temeline dayalı koruyucular, katıldıkları silajların pH’larını çok kısa bir sürede düşürerek fermantasyonu sınırlandırmakta ve silajlarda aerobik bozulmaya neden olan maya, küf, enterobacteria ve clostridia gelişimini önleyerek silajların aerobik stabilitelerini geliştiriyorlar (Lindgren ve ark. 1983, Driehuis ve Van Wikselaar 1996, Filya 2003, Filya ve Sucu 2003). Ayrıca bu koruyucular silajlardaki ısınmayı engelleyerek silolama esnasında proteinlerin parçalanmasını önlemekte ve silajların amonyak azotu (NH3-N) konsantrasyonlarını düşürüyor, silaj verimliliğini artırıyorlar (Rooke ve ark., 1988; Polan ve ark., 1998; Winters ve ark., 2001; Filya ve Sucu, 2003).
